Ħsibijiet
minn Fr Reuben Deguara
dwar l-Eżortazzjoni
tal-Papa Franġisku
GAUDETE
ET EXSULTATE
(Ifirħu u Thennew) |
GAUDETE ET EXSULTATE
Ħsibijiet fuq temi prinċipali
tal-Eżortazzjoni tal-Papa
Franġisku
GAUDETE ET EXSULTATE
(Ifirħu u Thennew),
1.
IL-QADDISIN FIL-BIEB TA’
MAĠENBNA
Gaudete et Exsultate (Ifirħu u Thennew)
hija r-raba’ rigal ta’ kitbiet
li tana
l-Papa Franġisku,
wara
l-Misericordiae Vultus,
(Il-Wiċċ tal-Ħniena), l-Amoris
Laetitia (Il-ferħ
tal-Imħabba) u l-Laudato Si’
(Tkun Imbierek). L-isem ta’
din l-eżortazzjoni, Ifirħu u
Thennew (li ġiet
ippubblikata fid-9 ta’ April
2018), hu kliem Ġesù fil-Vanġelu
ta’ San Mattew, (5,12) lil dawk
li huma ppersegwitati jew
umiljati minħabba f’ismu.
Il-Papa Franġisku jgħid li min
jaqraha ma jistenniex tagħlim
tqil dwar il-qdusija, imma sejħa
biex ngħixu l-qdusija llum.
Il-mod ta’ ħajja ta’ nies oħra
jwassalna għall-qdusija. Lil
dawn nafuhom mill-Bibbja u mill-istorja;
nies ta’ ħajja tajba li
jagħmlulna l-qalb. Jiġuna
f’moħħna nies bħal Abraham, Mosè
u personaġġi oħra tal-Bibbja.
Hemm ukoll ommna, in-nanna u
qraba oħra li forsi ħajjithom ma
kinitx dejjem perfetta imma
baqgħu mexjin ’il quddiem
f’ħajja li togħġob lil Alla. Ma
naħsbux biss f’dawk li ġew
iddikjarati mill-Knisja bħala
beati jew qaddisin. Il-Papa
jgħid li jieħu gost iħares lejn
il-qdusija ta’ ġenituri li
jrabbu lil uliedhom b’tant
imħabba, l-irġiel u n-nisa li
jistinkaw biex iġibu l-ħobż id-dar,
il-morda u l-anzjani li jibqgħu
bit-tbissima fuq fommhom. Il-ħajja
tajba ta’ dawk li jgħixu qrib
tagħna, il-Papa jsejħilha
“il-qdusija tal-bieb ta’
maġenbna”, ta’ nies li huma mera
tal-preżenza ta’ Alla, u
jirreferi għalihom bħala l-“klassi
medja tal-qdusija”.
Meta nħarsu lejn il-qaddisin,
m’għandniex naqtgħu qalbna li ma
nistgħux nixbħuhom. Biex insiru
qaddisin m’hemmx għalfejn inkunu
isqfijiet, saċerdoti jew
reliġjużi, għax tiġina t-tentazzjoni
naħsbu li l-qdusija hi biss għal
dawk li jistgħu jżommu ’l bogħod
mit-taħbit ta’ kuljum, biex
jiddedikaw ħafna ħin għat-talb.
Aħna lkoll imsejħin biex inkunu
qaddisin billi ngħixu b’imħabba
u noffru x-xhieda tagħna
fil-ħidmiet ta’ kuljum.
Il-Papa jgħidilna li l-qdusija
tikber b’ġesti żgħar, u jagħti
dan l-eżempju: waħda mara li
tmur il-ħanut tagħmel ix-xirja,
tiltaqa’ mal-ġara u jibdew
itaqtqu fuq l-oħrajn. Din
il-mara tgħid bejnha u bejn
ruħha: “Le, ma jien se ngħid
xejn ħażin fuq ħadd”. Lura d-dar,
binha jitlobha toqgħod tisimgħu
jkellimha fuq il-fantasiji
tiegħu u, imqar jekk tħossha
għajjiena, tpoġġi bilqiegħda
ħdejh tisimgħu b’sabar u mħabba.
Jiġuha waqtiet ta’ diqa, imma
tiftakar fl-imħabba tal-Verġni
Marija, taqbad il-kuruna tar-rużarju
u tibda titlob bil-fidi. Tkun
fit-triq, tiltaqa’ ma’ fqir u
tieqaf titkellem miegħu bi
ħlewwa u tjieba. Bħal din
il-mara nistgħu aħna wkoll
nagħmlu l-passi żgħar tagħna
fil-mixja lejn il-qdusija. Mhux
passi kbar, imma passi żgħar
b’imħabba kbira.
2.
MA NIBŻGĦUX MILL-QDUSIJA
F’din l-eżortazzjoni, il-Papa
Franġisku jgħid li l-qdusija hi
l-missjoni ta’ kull persuna.
Issib it-tifsira tagħha fi
Kristu u nifhmuha biss jekk
ngħixu ma’ Kristu l-misteri ta’
ħajtu. Kemm il-ħajja moħbija
fid-dar ta’ Marija u Ġużeppi,
kif ukoll il-ħajja pubblika ta’
Ġesù, jgħinuna fl-għażliet u
fl-imġibiet tagħna. Ikun Kristu
li qed iħobb fina. Il-qies
tal-qdusija jingħata skont kemm
Kristu jikber fina.
Nikbru fil-qdusija mqar qalb
l-iżbalji u l-mumenti negattivi
tagħna. L-aqwa li ma nwarrbux
it-triq tal-imħabba u nibqgħu
dejjem qalbna miftuħa
għall-grazzja t’Alla. Inħabirku
biex ma’ Kristu naħdmu
għall-ġustizzja u l-paċi. Kristu
jkun magħna waqt l-isforzi u
ċ-ċaħdiet tagħna, fil-ferħ u
fid-diffikultajiet tal-ħajja.
Il-qdusija titlob li minn ġo
fina joħorġu l-aħjar kwalitajiet
biex ngħinu fil-pjan ta’ mħabba
li Alla fassal għall-bnedmin.
L-eżempju hu Kristu, l-aktar
bl-attenzjoni li kellu lejn dawk
fl-aħħar post, bħalma huma
l-foqra.
Il-Papa jistedinna biex naraw
liema hi dik il-kelma jew dak
il-messaġġ li Ġesù jridna
nwasslu lid-dinja bil-ħajja
tagħna. Dan jitlob li nkunu
attenti għal dak li jwasslilna
l-Ispirtu s-Santu li dejjem lest
biex jibdilna u jagħmilna aħjar
u b’hekk il-missjoni prezzjuża
tagħna tasal fejn jixtieqna
Alla. Fl-istess ħin, il-ħajja
tajba tagħna anki jekk mogħnija
b’talb sabiħ, m’għandhiex
tifridna mill-oħrajn. Għandna
nagħtu valur lill-qadi, għax min
m’għandux l-ispirtu ta’ qadi u
ħsiebu biex jaħkem lil ħaddieħor
la se jitqaddes hu u lanqas
jgħin lill-oħrajn biex
jitqaddsu.
Parir tal-Papa hu li filwaqt li
l-Mulej iwasslilna l-kelma
tiegħu permezz tal-qaddisin, ma
rridux neħlu fuq id-dettalji ta’
ħajjithom. Dan għax anke
l-qaddisin kellhom l-iżbalji u
l-waqgħat tagħhom u mhux dak
kollu li għamlu kien perfett. Li
rridu nagħtu kas hi l-ħajja
kollha tal-qaddisin, il-mixja
sħiħa tagħhom ta’ qdusija u li
nħarsu lejhom bħala figura li
tirrifletti xi ħaġa minn Kristu.
“Tibżgħux mill-qdusija!”, jgħid
il-Papa. Il-qdusija mhux se
toħdilna s-saħħa u l-ferħ. Anzi
biha nsiru dak li Alla ħaseb
għalina. Meta ngħixu magħqudin
miegħu, hu jeħlisna mill-jasar u
jwassalna biex nagħrfu d-dinjità
tagħna. U bħala eżempju l-Papa
jqiegħed quddiemna lil Santa
Ġużeppina Bakhita, mibjugħa
lsira fl-età ċkejkna ta’ seba’
snin u batiet ħafna minn idejn
sidien kefrin. Din il-qaddisa
fehmet li Alla u mhux il-bniedem
hu l-veru sid ta’ kull ħajja
umana. Il-ħajja tagħha għandha
tkun ta’ motivazzjoni
għall-qdusija tagħna.
3.
ŻEWĠ GĦEDEWWA TAL-QDUSIJA
Fl-istorja tal-Knisja niltaqgħu
ma’ żewġ kurrenti ta’ ħsieb li
jistgħu jkunu ta’ tfixkil għal
min jixtieq jgħix ħajja tajba.
Huwa għalhekk li l-Papa
Franġisku, fit-tieni kapitlu
tal-Eżortazzjoni Appostolika
‘Gaudete et Exsultate’ (Ifirħu u
Thennew) juri t-tħassib tiegħu
dwar l-‘Injostiċiżmu’ u
l-‘Pelaġjaniżmu’. Jidhru żewġ
kelmiet mhux komuni u li forsi
naħsbuhom xi ereżiji
tal-imgħoddi; fil-fatt huma
realtà wkoll fi żmienna.
Biex nippruvaw nifhmu xi jfissru
‘Injostiċiżmu’ u ‘Pelaġjaniżmu’,
irridu niftakru x’nifhmu bi
qdusija u bi grazzja fit-tagħlim
tal-Knisja. Il-Knisja tgħallimna
li l-qdusija tiġi minn Alla u li
hi dejjem rigal tal-grazzja li
tingħata lilna permezz
tal-Knisja, bħalma jsir
fis-Sagramenti. Dan ifisser li
l-qdusija mhix biss riżultat
tal-isforzi tal-bniedem; weħidna
ma naslux għall-qdusija. Hi
teżor fil-Knisja u tidher b’mod
speċjali fil-qaddisin, u hi
s-sinjal li Kristu hu ħaj u
għadu jaħdem fil-Knisja.
L-‘Injostiċiżmu’ u
l-‘Pelaġjaniżmu’ huma ostaklu
għall-qdusija, għax jaħbu jew
ineħħu l-grazzja ta’ Kristu.
L-Injostiċi, jiġifieri dawk li
jħaddnu t-tagħlim
tal-‘Injostiċiżmu’, iwarrbu
l-misteru u jemmnu li l-fidi
kollha u l-Evanġelju kollu
jistgħu jinftiehmu perfettament,
anki bir-raġuni u l-isforzi
tagħna biss. U hawn qiegħed
il-periklu: l-Injostiċi
jitkellmu b’mod qarrieq u
attraenti għax juru li r-raġunar
iġib ċerta armonija li biha
kollox jimxi sew għal min
isegwihom. L-Injostiċi jgħallmu
li s-salvazzjoni tiġi bis-saħħa
li hemm f’kull persuna u li hi
t-triq li biha kull persuna
tagħraf li għandha diġà dik
il-qawwa divina li twassalha
għas-salvazzjoni.
Il-Papa jwissina biex noqogħdu
attenti, għax dan it-tagħlim
mhux jingħad biss minn dawk li
jeħduha kontra l-fidi Nisranija
b’mod apert, imma wkoll min-nies
li huma fi ħdan il-Knisja, lajċi
fil-parroċċi kif ukoll nies li
jgħallmu l-filosofija u
t-teoloġija f’ċentri ta’
formazzjoni. Il-Papa jistedinna
biex inkunu umli u paċenzjużi u
nistennew lil Alla jmiss
il-ħajja tagħna, għax Alla hu
kollu sorpriżi. Mhix f’idejna li
niddeterminaw il-post u l-ħin
eżatt meta se nirċievu l-grazzja
tiegħu. Is-sehem tagħna jkun li
nikkoperaw mal-grazzja tiegħu.
Irridu nieħdu paċenzja wkoll
meta ma jirnexxilniex nifhmu
l-komplessità ta’ xi duttrina.
L-għadu l-ieħor tal-qdusija hu
l-‘Pelaġjaniżmu’, li jgħallem li
l-grazzja ta’ Kristu qiegħda
biss fl-eżempju tiegħu u mhux
fir-rigal tal-istess preżenza
tiegħu. Il-‘Pelaġjaniżmu’ hu
tagħlim sottili għax filwaqt li
jnaqqas il-mertu tal-grazzja
t’Alla, jibqa’ mar-regoli u
mal-istrutturi tal-Knisja,
għalkemm bi stil differenti.
Il-Papa jgħidilna li ma nistgħux
ngħixu ħajja qaddisa billi
sempliċiment nimxu fuq il-passi
ta’ Ġesù imma jrid ikun hemm
ukoll l-indħil dirett
tal-grazzja tiegħu. Irridu nkunu
mħaddna mill-preżenza misterjuża
u reali tiegħu. Ifakkarna li
s-sejħa ta’ kulħadd
għall-qdusija hi indirizzata lil
dawk li jagħrfu li kull pass
fil-mixja tal-ħajja u tal-fidi
ġej mill-grazzja t’Alla.
4.
IT-TMIEN BARKIET
Il-Papa Franġisku, fl-Enċiklika
tiegħu ‘Gaudete et Exsultate’
(Ifirħu u Thennew), jgħid
li biex aħna nkunu Nsara tajbin,
irridu nimxu fuq it-tmien
Barkiet, jew Beatitudnijiet, li
pproponielna Ġesù fil-Vanġelu.
Il-Papa jispjega l-kelma
“henjin”, li jsemmi Ġesù, u
jgħid li minflokha tista’ tgħid
“qaddis”. Il-Papa jfisser
il-Barkiet waħda waħda.
“Henjin il-foqra fl-ispirtu,
għax tagħhom hija s-Saltna
tas-Smewwiet”.
Il-ġid ma jġibx ċertezza, la jħalli f’qalbna post għal Alla u
lanqas post għall-oħrajn.
Għandna nkunu foqra f’qalbna,
biex Alla jidħol fil-qalb tagħna
u jagħmilna kuntenti tassew.
“Henjin ta’ qalbhom ħelwa, għax
huma jkollhom b’wirthom l-art”.
F’dinja li fiha kultura ta’ poter u ta’ dominju fuq l-oħrajn,
Ġesù jipproponi mod ieħor ta’
ħajja u jistedinna biex nimitawh
fil-ħlewwa, fil-ġentilezza u
fil-maħfra tal-għedewwa.
“Henjin l-imnikkta, għax huma
jkunu mfarrġa”.
Id-dinja tgħallem il-kontra ta’
dan; timbotta għad-divertiment,
għall-pjaċir u għall-ħarba
mir-realtà. Il-bniedem tad-dinja
jinjora l-problemi tal-mard u
tan-niket, kemm fil-familja kif
ukoll madwaru. Imma min imiss
it-tbatija u n-niket u jgħin
lill-imsejkna, isib il-ferħ
awtentiku. Li tagħraf tibki
mal-oħrajn: din hi qdusija.
“Henjin dawk li huma bil-ġuħ u
l-għatx tal-ġustizzja, għax huma
jkunu mxebbgħin”.
Ġesù joffri ġustizzja li hi differenti minn dik li toffri
d-dinja bil-ħafna interessi
fiergħa u bil-prattiċi korrotti
li fiha. Il-ġustizzja vera tiġi
fil-ħajja tan-nies meta huma
stess huma ġusti
fid-deċiżjonijiet tagħhom,
l-aktar kif iġibu ruħhom
mal-foqra, mal-oppressi u
mal-emarġinati.
“Henjin dawk li jħennu, għax
huma jsibu ħniena”.
Il-ħniena għandha żewġ aspetti:
li tagħti, tgħin u taqdi
lill-oħrajn; imma wkoll tinkludi
l-maħfra u l-mogħdrija. Ġesù
jgħidilna biex inkunu ħanina,
bħalma l-Missier hu ħanin.
Iridna naħfru, ma niġġudikawx u
nkunu ġenerużi mal-proxxmu. Li
nġibu ruħna bil-ħniena: din
ukoll hi qdusija.
“Henjin dawk li huma safja
f’qalbhom, għax huma jaraw ’l
Alla”.
Din il-barka titkellem fuq dawk li qalbhom hi pura, nadifa, li
jgħixu ħajja ta’ sempliċità u ma
jagħmlu xejn li bih jistgħu
jweġġgħu, idgħajfu jew jonqsu
b’xi mod mill-imħabba. Dawk li
jħobbu b’qalb safja u b’mod
ġenwin, mhux biss bil-kliem,
“jaraw ’l Alla”, għax hekk
wiegħed Ġesù.
“Henjin dawk li huma
ppersegwitati minħabba s-sewwa,
għax tagħhom hija s-Saltna
tas-Smewwiet”.
Ġesù jagħmilha ċara li t-triq li
qiegħed quddiemna tmur kontra
l-kurrent tad-dinja. Hi mod ta’
ħajja li tisfida, u b’riżultat
ta’ dan nistgħu ma nintgħoġbux.
Filwaqt li qalilna biex ma
nixxenqux għal ħajja faċli,
wegħidna ferħ li ħadd ħliefu ma
jista’ jagħtina.
5.
SINJALI TA’ QDUSIJA
Wara li fl-Eżortazzjoni
Appostolika ‘Gaudete et
Exsultate’ (Ifirħu u
Thennew), il-Papa Franġisku juri
l-importanza tat-Tmien Barkiet
(il-Beatitudnijiet) - li għallem
dwarhom Ġesù fil-Vanġelu - huwa
jitkellem dwar sinjali oħra
fis-sejħa għall-qdusija. Huma
valuri b’tifsira speċjali
għalina għax huma
espressjonijiet ta’ mħabba lejn
Alla u lejn l-oħrajn. L-ewwel li
jsemmi huma l-perseveranza,
il-paċenzja u l-maħfra
tal-għedewwa.
Il-Papa jgħid li l-perseveranza
hi qawwa mqiegħda fina minn Alla
li biha nkunu konsistenti
fl-għemil it-tajjeb tagħna.
Il-perseveranza tgħinna
nissaportu, inġarrbu
l-kuntrarji, l-inżul u t-tlugħ
tal-ħajja, u anki l-vjolenza
tal-oħrajn, l-infedeltajiet u
azzjonijiet oħra li nistgħu
nirċievu. Il-Papa jgħid li mhux
faċli tippersevera fit-tajjeb,
l-aktar meta naraw ir-realtà
fid-dawl tal-perikli u
l-limitazzjonijiet li jeżistu
fil-kultura ta’ żmienna. Iġib
l-eżempju ta’ kif qed ninqabdu
minn xbieki ta’ vjolenza verbali
permezz tal-internet u tal-forom
l-oħra ta’ komunikazzjoni
diġitali. Il-Papa lanqas ma
jżomm lura milli jgħid li dan
il-periklu jeżisti wkoll
fil-midja Kattolika, meta
l-limiti jinqabżu u n-nuqqas ta’
etika u r-rispett għall-fama
tal-oħrajn isiru tant komuni.
Jiġri li meta nippretendu li qed
niddefendu wħud
mill-Kmandamenti, naqbżu
għalkollox it-tmien Kmandament u
bla ħniena neqirdu l-immaġni ta’
ħaddieħor.
Min qed ifittex il-qdusija ma
jaħlix saħħtu jgerger
għall-iżbalji ta’ ħaddieħor, jaf
jiskot quddiem id-difetti ta’
ħutu u jevita l-vjolenza verbali
li teqred u tagħmel il-ħsara,
għax ma jħossux dehen li jimxi
iebes mal-oħrajn, imma pjuttost
iqishom aħjar minnu. Il-Papa
jistedinna biex ma nħarsux ’l
isfel lejn l-oħrajn qisna
mħallfin bla qalb; dan meta
nikkmandawhom u rridu dejjem li
nagħtuhom xi lezzjoni, għax dan
fih innifsu hu forma sottili ta’
vjolenza. Anzi għandna nfittxu
li nifirħu bil-ġid tal-oħrajn u
nixtiequ li bnedmin oħra jkunu
ppreferuti aktar minna. Ikollna
l-hena f’qalbna meta nħabirku
biex nirbħu l-ħażin bit-tajjeb.
Meta l-Papa jistedinna biex
nimxu fit-triq tal-qdusija, mhux
qed jirreferi biss
għas-sitwazzjonijiet vjolenti
tal-martirju, imma għal meta
kuljum nistabru biex nistgħu
nsalvaw lill-familji tagħna, jew
nevitaw li nitkellmu tajjeb
fuqna nfusna u nippreferu
nfaħħru lill-oħrajn flok
niftaħru b’rixna, meta nagħżlu
karigi inqas brillanti u nġarrbu
xi ħaġa inġusta filwaqt li
noffruha lill-Mulej.
Bil-kwotazzjonijiet mis-Salmi,
il-Papa jassigurana li l-Mulej
se jkun magħna “imqar jekk nimxi
f’wied mudlam” (Salm 23, 4) jew
“jekk eżerċtu jqum għalija”
(Salm 27, 3). B’moħħi mistrieħ
nista’ “nimtedd u norqod minnufh
fis-sliem, għax int waħdek,
Mulej, fis-sod tqegħidni” (Salm
4, 9). Jassigurana wkoll il-paċi
vera, fuq kliem Ġesù: “Nagħtikom
is-sliem tiegħi”, u “ma
nagħtihulkomx kif tagħtih
id-dinja” (Ġw 14, 27).
6. FERĦ U UMORIŻMU
Nistħajlu lill-Papa Franġisku
qed jitbissem, filwaqt li
l-pinna tiegħu tgħaddi fuq
il-karta li fuqha qed jikteb
l-Eżortazzjoni Appostolika ‘Gaudete
et Exsultate’ (Ifirħu u
Thennew). Dan għax, kif
jgħid hu stess, aħna m’għandux
ikollna spirtu magħluq,
imdejjaq, qares, malinkoniku,
jew b’geddum sal-art u bla
ħeġġa. Il-Papa jridna ngħixu
bil-ferħ u b’sens ta’ umoriżmu,
ħalli ndawlu lill-oħrajn bi
spirtu pożittiv u mimli tama. U
nifirħu dejjem, kif talabna San
Pawl: “Ifirħu dejjem fil-Mulej;
nerġa’ ngħidilkom, ifirħu” (Fil
4,4), għax il-ferħ hu meħtieġ
il-ħin kollu biex tikber
l-imħabba ta’ bejnietna.
Nistgħu ngħidu li
l-karatteristika tal-ferħ kienet
fil-Knisja mill-eqdem żminijiet.
Jekk immorru lura fit-Testment
il-Qadim tal-Bibbja, insibu
stediniet għall-ferħ, għall-kant
bħala espressjoni ta’ ferħ,
għat-tħabbir ta’ ferħ u ta’
tama. Il-ferħ insibuh ħafna
fil-kitba tal-Profeti. Huwa ferħ
li ħabbar iż-żmien ta’ Ġesù, li
hu ż-żmien li qegħdin ngħixu
aħna llum.
Fit-Testment il-Ġdid niltaqgħu
ma’ Marija li, fl-għanja tagħha
tal-Magnificat, għarfet
il-ferħ li kellu jġib Binha
Ġesù. Ġesù nnifsu jwegħidna
l-ferħ, imma l-ferħ tassew, meta
jgħid: “Intom għad tibku... imma
n-niket tagħkom għad jitbiddel
f’ferħ.” Ġesù jgħid ukoll
lill-Appostli: “Għad nerġa’
narakom u qalbkom tifraħ, u
l-ferħ tagħkom ħadd ma
jeħodulkom ... Għedtilkom dan
biex il-ferħ tiegħi jkun fikom,
u biex il-ferħ tagħkom ikun
sħiħ.”
Għalkemm minn żmien għall-ieħor
ikollna mumenti ibsin u
żminijiet fejn is-salib jagħfas
fuqna, il-Papa jgħid li xejn ma
jista’ jeqred il-ferħ li
jagħtina Ġesù, għax hu ferħ li
jaddatta ruħu u jinbidel, imma
dejjem jibqa’ xaqq ta’ dawl ġej
miċ-ċertezza li, lil hinn minn
kollox, aħna maħbuba bi mħabba
bla qies. Din hi ċertezza li
nħossu ġo fina, serenità mimlija
bit-tama li toffri sodisfazzjon
spiritwali, għalkemm dan ma
jistax jinftiehem bil-kejl
tal-bnedmin.
Normalment il-ferħ Nisrani hu
msieħeb mis-sens ta’ umoriżmu.
Fl-istorja tal-Knisja niltaqgħu
ma’ qaddisin ċajtiera, bħal San
Tumas Moore, San Vinċenz de Paul
u San Filippu Neri. Dawn
il-qaddisin jgħallmuna li
l-burdata ħażina mhijiex sinjal
ta’ qdusija u li għandna nneħħu
minn moħħna ħsibijiet li
jinkwetawna. Min jgħix
bid-dwejjaq ma jkunx qed jagħraf
id-doni t’Alla li jridna
ferħanin biex inwasslu l-ferħ
tagħna lill-oħrajn.
Il-Papa jirreferi wkoll għal dak
il-ferħ li ngħixuh f’komunjoni,
li naqsmuh u nieħdu sehem minnu.
Jikkwota lil San Pawl li jagħti
importanza lill-ferħ qalb l-aħwa
meta jikteb: “Min jagħti hu
aktar hieni minn min jieħu” u
“Alla jħobb lil min jagħti
bil-ferħ”. L-imħabba tal-aħwa
tkattrilna l-ħila li nifirħu,
għax tagħmilna kapaċi nifirħu
bil-ġid tal-oħrajn, kif
jgħidilna wkoll San Pawl:
“Ifirħu ma’ min jifraħ.” (Rum.
12, 15)
7. KURAĠĠ U ĦEĠĠA
Il-Papa Franġisku,
fl-Eżortazzjoni Appostolika ‘Gaudete
et Exsultate’ (Ifirħu u
Thennew), jgħid li l-qdusija
hi mimlija b’xewqa kuraġġuża li
nevanġelizzaw u nagħmlu
differenza fid-dinja tal-lum.
Jispjega l-kelma ‘PARRESIA’,
mill-Grieg, li tfisser il-kuraġġ
u l-ħeġġa fix-xandir tal-kelma.
Tiġi minn Ġesù nnifsu, li
jtennilna b’serenità u b’leħen
sod: “Tibżgħu xejn”, u “Jiena
magħkom dejjem, sal-aħħar
taż-żmien”. Hija l-imġiba
mimlija kuraġġ li l-Ispirtu
s-Santu qanqal fl-Appostli biex
wassalhom ixandru lil Ġesù
Kristu.
Il-Papa jikkwota lil San Pawlu
VI, Papa, li, fost dak li
jfixkel ix-xandir tal-kelma,
isemmi n-nuqqas ta’ ‘PARRESIA’,
fosthom fejn tidħol il-ħeġġa.
Kemm drabi nħossuna mħajrin biex
nieqfu fuq ix-xatt komdu,
filwaqt li l-Mulej isejħilna
biex insalpaw iktar ’il barra u
nixħtu x-xbieki tagħna fil-fond.
Ġesù jridna ngħaddu ħajjitna
fil-qadi tiegħu u nsibu l-kuraġġ
li nqiegħdu l-kariżmi kollha
tagħna għall-qadi tal-oħrajn.
Il-Papa Franġisku jistedinna
nħarsu lejn Ġesù: il-ħniena
tiegħu wasslitu biex iħabbar
il-kelma sabiħa tiegħu b’saħħtu
kollha u biex jibgħat
lid-dixxipli jfejqu u jwasslu
l-ħelsien lill-oħrajn. Filwaqt
li nagħrfu d-dgħufija tagħna,
għandna nħallu lil Ġesù jinqeda
bina. Aħna dgħajfin, imma qed
inġorru fina teżor kbir li
jista’ jagħmel tajbin u hienja
lil dawk li jilqgħuh. Dan
it-teżor hu l-kuraġġ u l-ħeġġa
biex inxandru l-Aħbar it-Tajba.
Għandna bżonn tal-ispinta
tal-Ispirtu biex ma neħlux
minħabba l-biża’ u l-kalkolu,
biex ma nidrawx nimxu biss fejn
hu fiż-żgur. Meta l-Appostli
ħassewhom ittentati li jibqgħu
mwaħħlin minħabba fil-biża’ u
l-perikli, qabdu jitolbu
flimkien għall-‘PARRESIA’:
“...agħmel li l-qaddejja tiegħek
ixandru kelmtek bil-kuraġġ
kollu”. U hekk għamlu.
Interessanti nosservaw lil San
Pawlu VI jorbot il-ferħ
mal-‘PARRESIA’. Huwa jilmenta
fuq in-nuqqas ta’ ferħ u tama
ta’ xi Nsara u jfaħħar l-hena
ħelu li jagħti l-qawwa lil min
iwassal l-Aħbar Tajba. Għax
in-nies ma jirċevux l-Evanġelju
mingħand min hu bla ħeġġa u
qalbu maqtugħa. Jista’ jkun li
drajna ma naffrontawx il-ħażin u
nħallu l-affarijiet jibqgħu
sejrin kif inhuma jew kif
jiddeċiedu xi wħud.
Il-Papa jsejħilna biex inħallu
lill-Mulej jiġi u jqajjimna,
iċaqlaq ftit it-telqa tagħna u
jeħlisna mill-għażż li stajna
weħilna fih. Nieħdu l-eżempju
ta’ tant saċerdoti, reliġjużi u
lajċi li jiddedikaw ħajjithom
biex ixandru u jaqdu b’fedeltà
kbira, ħafna drabi b’riskju għal
ħajjithom u żgur bi prezz
għall-kumdità tagħhom. Ix-xhieda
tagħhom tfakkarna li l-Knisja
m’għandhiex bżonn ta’ tant
burokrati u funzjonarji, imma
ta’ ħabbara mkebbsa bil-ħeġġa li
jwasslu l-ferħ tal-Vanġelu.
8. ATTENTI GĦAD-DETTALJI
Il-Papa Franġisku,
fl-Eżortazzjoni Appostolika ‘Gaudete
et Exsultate (Ifirħu u
Thennew), isemmi kemm hu
tajjeb meta aħna ngħixu
f’komunità ma’ dawk li nħobbu.
Jekk ninqatgħu għalina, jista’
jkun diffiċli nirbħu
d-diffikultajiet li niltaqgħu
magħhom. Imma rridu noqogħdu
attenti għad-dettalji
fir-relazzjoni tagħna ma’ oħrajn
qrib tagħna, għax id-dettalji
jagħmlu d-differenza biex
tinbena jew tinħatt l-għaqda
fil-komunità. Għax il-ħajja ta’
komunità, fejn hemm diversi nies
flimkien, bħal fil-familja,
fil-parroċċa, fl-għaqdiet,
fil-kunventi u f’kull komunità
oħra hi magħmula minn tant
dettalji ċkejkna tal-ħajja ta’
kuljum.
Hekk kien fil-ħajja komunitarja
li Ġesù għex flimkien
mad-dixxipli tiegħu u man-nies
sempliċi tal-poplu. Ġesù kien
jistieden lid-dixxipli biex
joqogħdu attenti għad-dettalji:
id-dettall ċkejken li kien qed
jispiċċa l-inbid ta’ festa,
id-dettall ċkejken li naqset
nagħġa, id-dettall ċkejken
tal-armla li offriet iż-żewġ
muniti tagħha, id-dettall
ċkejken taż-żejt maħżun fil-kus
għall-imsiebaħ jekk l-għarus
jiddawwar ma jasal, id-dettall
ċkejken li jitlob lid-dixxipli
jaraw kemm kellhom ħobż u
d-dettall ċkejken tal-faħam
jaqbad u l-ħut fuqu huwa u
jistenna d-dixxipli mas-sebħ.
Il-komunità li tħares
id-dettalji ċkejkna tal-imħabba,
fejn il-membri jieħdu ħsieb ta’
xulxin u joħolqu spazju miftuħ
għal xulxin hi sinjal
tal-preżenza ta’ Ġesù li
jqaddisha skont il-pjan
tal-Missier.
Ikun hemm waqtiet fejn, b’rigal
tal-imħabba tal-Mulej, b’dawn
id-dettalji ċkejkna jkollna
esperjenza ta’ faraġ minn Alla.
Il-Papa jikkwota dan ir-rakkont
mill-ħajja ta’ Santa Tereża ta’
Lisieux, li nafuha wkoll bħala
Santa Tereża tal-Bambin Ġesù,
kif irrakkuntat minnha stess:
“Darba, filgħaxija matul
ix-xitwa, kont qiegħda naqdi
bħas-soltu l-ħidma żgħira
tiegħi, u f’daqqa waħda, smajt
ġej mill-bogħod il-ħoss armonjuż
ta’ strument mużikali, u bdejt
inġib quddiem għajnejja xi sala
mimlija dwal u tfajliet lebsin
eleganti, li kienu qegħdin
jitkellmu bejniethom u jagħmlu
kull xorta ta’ kumplimenti
fiergħa. Imbagħad, ħarsti
waqgħet fuq l-imsejkna marida li
kont qed nieħu ħsieb. Minflok
in-noti tal-mużika, minn ħin
għal ieħor bdejt nisma’
l-ilmenti tagħha. Ma nistax
infisser bil-kliem dak li għadda
f’ruħi dak il-ħin. Dak li naf
huwa li l-Mulej dawwalha
bir-raġġi tal-verità, li kienu
hekk jirbħu fuq it-tlellix
mudlam tal-festi ta’ din l-art,
illi ma stajtx nemmen il-ferħ
tiegħi”.
Fil-mixja għall-qdusija, minflok
l-individwaliżmu li jiżolana
meta nfittxu l-kumdità tagħna
b’nuqqas ta’ attenzjoni
għall-oħrajn, irridu nagħmlu
tagħna t-talba ta’ Ġesu’: “...
biex ikunu lkoll ħaġa waħda,
bħalma inti ħaġa waħda fija, u
jiena fik.” (Ġw 17,21)
9. MHEMMX QDUSIJA MINGĦAJR
TALB
Fl-Eżortazzjoni ‘Gaudete et
Exsultate’, (Ifirħu u
Thennew), il-Papa Franġisku
jgħid li m’hemmx qdusija
mingħajr talb. Kemm jekk inhu
talb ta’ adorazzjoni, ta’
tifħir, ta’ ringrazzjament jew
ta’ kontemplazzjoni, it-talb
iqegħedna fil-preżenza t’Alla.
M’hemmx għalfejn ikun talb twil,
biżżejjed ftit mumenti qawwija
imma b’mod kostanti, hekk li
nibqgħu f’komunikazzjoni m’Alla.
Insibu ftit mumenti dedikati
għal Alla u noqogħdu fil-kwiet
miegħu. Inwarrbu l-ilħna l-oħra
kollha biex nistgħu nisimgħu
l-leħen ħelu tal-Mulej li jidwi
fis-skiet. Noqogħdu naħsbu dwar
it-toroq ta’ qdusija li l-Mulej
qed jistedinna għalihom. Inkunu
dixxipli ħdejn l-Imgħallem,
nisimgħuh u nitgħallmu minnu.
Kemm hu sabiħ li nidħlu
f’kontemplazzjoni tal-wiċċ ta’
Ġesù li miet u rxoxta, biex
nibnu mill-ġdid l-umanità
tagħna, anki fejn hi f’biċċiet
minħabba fit-taħbit tal-ħajja,
jew għax imċappsa bid-dnub.
Ikunu waqtiet li fihom nieqfu
fis-skiet tal-preżenza t’Alla, u
mingħajr għaġla ta’ xejn
inħalluh iħares lejna. U meta
għadna ma nistgħux inħalluh
ifejjaqna u jibdilna, allura
nidħlu fil-pjagi tiegħu, għax
fihom hemm il-ħniena divina.
Fit-talb tagħna nippruvaw
inġeddu l-memorja ta’ dak li
Alla għamel magħna, ibda
mill-istorja tal-poplu Lhudi sa
dak li għamel mal-Knisja kif
ukoll għall-esperjenzi tal-ħajja
tagħna u tal-oħrajn. Meta
nitolbu, inħarsu lejn l-istorja
tagħna u fiha nsibu ħafna
ħniena.
It-talb hu espressjoni tal-qalb
li tafda f’Alla, li taf li
waħidha ma tistax tasal. Allura
għandna nagħtu valur lit-talb
ta’ petizzjoni, li ħafna drabi
jserrħilna qalbna u jgħinna
nibqgħu mexjin ’il quddiem
bit-tama. It-talb ta’ petizzjoni
hu att ta’ fiduċja f’Alla kif
ukoll espressjoni ta’ mħabba
għall-proxxmu u jesprimi
l-impenn fratern mal-oħrajn meta
nkunu kapaċi ndaħħlu fih
il-ħajja tagħhom, it-tbatijiet
li l-aktar iħawdulhom qalbhom u
l-isbaħ ħolmiet tagħhom. Sabiħ
ukoll it-talb ta’ adorazzjoni,
xi drabi magħmul fi skiet mimli
stagħġib, jew meta ngħannu lil
Alla bil-ferħ tal-kant,
f’atmosfera ta’ festa.
Kemm hu prezzjuż il-qari
tal-Bibbja, fi spirtu ta’ talb!
Hu msejjaħ “iktar ħelu
mill-għasel” (ara Salm 119:103)
u bih il-Mulej Alla jkun
“musbieħ għal riġlejna” u “dawl
fil-mixi tagħna” (ara Salm
119:105). It-talb bil-Kelma
t’Alla mhuwiex sempliċiment
wieħed mill-ħafna
devozzjonijiet, jew biss xi ħaġa
sabiħa imma li nistgħu ngħaddu
mingħajrha. It-talb qiegħed
fil-qalba tal-ħajja Nisranija u
fih il-qawwa li tagħmilna aħjar.
Il-laqgħa tagħna ma’ Ġesù
fl-Iskrittura Mqaddsa twassalna
għall-Ewkaristija, fejn l-istess
Kelma tilħaq l-ogħla qawwa
tagħha, għax hi preżenza reali
ta’ Dak li hu Kelma ħajja.
Fl-Ewkaristija l-Mulej Alla
jirċievi l-ikbar qima li tista’
tingħatalu f’din id-dinja, għax
hu Kristu stess li jingħata. U
meta nirċevuh fit-Tqarbin,
inġeddu l-patt tagħna miegħu u
nħalluh iwettaq dejjem iżjed
l-azzjoni tiegħu li kapaċi
tibdel lil ħajjitna.
10. IT-TAQBIDA GĦALL-QDUSIJA
F’din l-Eżortazzjoni, il-Papa
Franġisku jgħidilna li l-ħajja
Nisranija hi taqbida kontinwa
kontra l-ħsara li jrid
jagħmlilna x-xitan. Imma hi
avventura sabiħa għax grazzi
għaliha nistgħu nagħmlu festa
kull darba li t-tajjeb jirbaħ
fuq il-ħażin. Ġesù nnifsu
jiffesteġġja r-rebħiet tagħna.
Mhijiex biss taqbida kontra
l-ġibdiet ħżiena, l-għira,
l-għażż, il-mibegħda u l-bqija,
imma hi wkoll taqbida kontra
x-xitan, li hu l-prinċep
tal-ħażen.
Meta nammettu li x-xitan
jeżisti, nifhmu għaliex il-ħażin
għandu qawwa hekk qerrieda.
Jista’ jkun li meta fil-Vanġelu
niltaqgħu ma’ fejqan mill-ħakma
tax-xitan, ngħidu li kien fejqan
minn mard fiżiku. Imma
m’għandniex nissimplifikaw
ir-realtà u ngħidu li l-fejqan
kien kollu hekk. Dan jista’
jġegħilna nemmnu li x-xitan ma
jeżistix u ma noqogħdux għassa
għall-ħsara li lest jagħmlilna.
Il-preżenza tiegħu nsibuha sa
mill-ewwel paġni tal-Bibbja.
Il-Papa jgħid li nkunu iktar
preċiżi jekk fit-talba
tal-‘Missierna’ ngħidu: “eħlisna
mill-Ħażin”, (b’Ħ kbira),
minflok ma ngħidu: “eħlisna mid-deni”.
Jistedinna biex ma naħsbux li x-xitan
hu xi storja ivvintata, simbolu,
idea jew fantasija. Hu ingann li
naħsbu hekk, għax naslu biex ma
noqogħdulux għassa. Hu jrid
jirbaħna bil-mibegħda, bid-dwejjaq,
bl-għira u b’ħażen ieħor. Jekk
ngħidu li x-xitan ma jeżistix,
inkunu qed inwaqqgħu d-difiża
tagħna u nħalluh japprofitta
ruħu biex jirbaħ lilna,
lill-familji u l-komunitajiet
tagħna.
San Pietru jiddeskrivi x-xitan
b’mod preċiż: hu bħal “iljun
aħrax, idur madwarkom, ifittex
lil min jibla’” (1 Pt 5, 8). San
Pawl jistedinna biex “nieqfu
għat-tnassis tax-xitan.” (Efes
6:11) u nitfu “l-vleġeġ kollha
tan-nar tal-Ħażin” (Efes 6:16).
Il-Papa jgħid li dan mhux kliem
poetiku, għax il-mixja tagħna
lejn il-qdusija tassew hi
taqbida kontinwa, u min ma
jammettix dan, se jkun żarmat
quddiem ix-xitan. Il-Papa jsemmi
l-“korruzzjoni spiritwali”, ta’
dawk li jgħixu fi sturdament
spiritwali, li ma jintebħux li
qed jonqsu bil-kbir kontra l-liġi
ta’ Alla.
L-istrateġija f’din il-battalja
hi li nimxu ’l quddiem fit-tajjeb
u nkabbru fina l-virtù
tal-imħabba. Jekk noqogħdu
nitlajjaw u nikkuntentaw
bil-ftit, jekk nieqfu noħolmu li
nistgħu noffru lill-Mulej xi
ħaġa aħjar, inkunu qed nilagħbu
f’idejn il-‘Ħażin’. Min jitlef
il-fiduċja diġà jkun tilef minn
qabel nofs il-battalja. Il-mixja
tal-qdusija titlob li ma
“norqdux” (1 Tess 5, 6), li
“nkunu għassa“ (Mk 13, 35; Mt
24, 42) u li “nżommu l-imsiebaħ
tagħna mixgħula” (Lq 12, 35).
11.
KIF NAGĦRFU XI JRID ALLA
MINNA
Fl-aħħar parti tal-Eżortazzjoni
Appostolika ‘Gaudete et
Exsultate’ (Ifirħu u
Thennew), il-Papa Franġisku
jitkellem dwar il-grazzja tad-dixxerniment.
Dan hu rigal li bih ikollna l-ħila
li naraw x’inhu l-aħjar għalina
fiċ-ċirkustanzi li nkunu fihom u
li naraw jekk ħaġa hix ġejja
tassew minn Alla. Biex naslu
għal dan, neħtieġu talb,
riflessjoni, qari spiritwali u
pariri tajba.
Ikollna bżonn id-dixxerniment
meta fil-ħajja tagħna sseħħ xi
ħaġa ġdida, u nkunu rridu
ngħarblu jekk hix ġejja minn
Alla. Id-dixxerniment jgħinna
wkoll meta nkunu ttentati biex
ma nibdlu xejn f’ħajjitna, li
nħallu kollox kif inhu, u b’hekk
ma nilqgħux ir-rigali ġodda li
l-Mulej irid jagħtina. Neħtieġu
d-dixxerniment mhux biss
f’mumenti straordinarji, meta
nkunu rridu nsolvu problemi
serji jew meta rridu nieħdu
deċiżjonijiet importanti, imma
neħtiġuh kontinwament biex
inkunu nistgħu nimxu aħjar wara
l-Mulej. Ħafna drabi dawn ikunu
l-ħwejjeġ iż-żgħar u li jidhru
irrelevanti. Imma n-nobbiltà
tal-qalb tidher fil-ħwejjeġ
sempliċi u ta’ kuljum. Għalhekk
li l-Papa jitlobna biex kuljum,
fi djalogu mal-Mulej li jħobbna,
nagħmlu eżami sinċier
tal-kuxjenza.
Id-dixxerniment ma jeskludix l-għajnuniet
tax-xjenzi umani,
bħall-psikoloġija, għax ta’
bnedmin li aħna, għandna l-limitazzjonijiet,
u għalhekk għandna bżonn l-għajnuna.
Hawn qed nitkellmu fuq is-sens
ta’ ħajjitna quddiem il-Missier,
li jafna u jħobbna. Ikellimna
b’modi differenti ħafna: fuq ix-xogħol
tagħna, permezz tal-oħrajn u
f’kull mument. Ma nistgħux ma
nfittxux is-skiet tat-talb fit-tul
biex fih nifhmu aħjar dan
il-lingwaġġ, biex ninterpretaw
it-tifsira vera tat-tnebbiħ li
naħsbu li kellna, biex nikkalmaw
l-ansjetajiet tagħna u nħarsu
lejn il-ħajja sħiħa tagħna fid-dawl
ta’ Alla. Din l-imġiba ta’ smigħ
titlob ubbidjenza
għall-Evanġelju u għat-tagħlim
tal-Knisja.
Kif dejjem jagħmel fi tmiem l-eżortazzjonijiet
tiegħu, il-Papa Franġisku jitlob
lil Ommna Marija biex tinkuruna
r-riflessjonijiet ta’ din l-Eżortazzjoni,
‘Gaudete et Exsultate’,
li aħna rriflettejna fuqha tul
din is-sena. Marija, iktar minn
ħaddieħor, għexet il-‘Barkiet
tas-Sema’, li stedinna għalihom
Ġesù. Hija dik li qabżet
bil-ferħ għall-preżenza ta’ Alla,
dik li żammet kollox fil-qalb
tagħha u ħalliet sejf jinfidha.
Hi l-qaddisa fost il-qaddisin,
l-iktar imbierka u hienja, dik
li turina t-triq tal-qdusija u
timxiha magħna. Marija ma
taċċettax li meta naqgħu,
nibqgħu mal-art, u xi drabi
ġġorrna f’dirgħajha, mingħajr ma
qatt tiġġudikana. M’hemmx bżonn
li noqogħdu nisfurzaw ħafna biex
nispjegawlha dak li qed inħossu.
Biżżejjed illissnulha minn taħt
l-ilsien għal darba, tnejn u
iktar: “Sliem għalik, Marija”.
|