|
ŻJARA PASTORALI F’LORETO
KONĊELEBRAZZJONI EWKARISTIKA
MAŻ-ŻGĦAŻAGĦ
FUQ L-ISPJANATA TA’
MONTORSO
OMELIJA TA’ ĠWANNI PAWLU II
Loreto (Ancona)
Il-Ħadd
10
ta’ Settembru
1995
1. Omm ta’ Kristu, Omm
tal-grazzja ta’ Alla, Omm
l-iżjed safja, Xebba kollox
għaqal, Mera tal-qdusija, Bidu
tal-ferħ tagħna, Saħħa
tal-morda, Kenn tal-midinbin,
Faraġ tal-imnikktin, Sultana
tal-qaddisin kollha, Sultana
tal-paċi, Sultana tad-dinja.
Dawn l-invokazzjonijiet, meħuda
mil-Litanija Lawretana, jgħinuna
biex nidħlu fil-qalb ta’ Marija
f’din iċ-ċelebrazzjoni
Ewkaristika, li ġabret f’Loreto
eluf ta’ żgħażagħ minn kull
reġjun tal-Ewropa,
f’pellegrinaġġ ta’ fidi u ta’
mħabba, orjentat mill-motto:
“F’mixja ma’ Marija lejn is-sena
2000, biex ninkarnaw il-Vanġelu
fit-toroq tal-Ewropa”. Lilkom
ilkoll, fuq kollox lilkom
iż-żgħażagħ pellegrini mid-dinja
kollha, insellmilkom minn qalbi
f’dan il-post, fejn hi meqjuma
d-dar li tfakkarna fil-misteru
tal-Inkarnazzjoni tal-Iben ta’
Alla. Insellem lil kulħadd
mill-qalb!
Insellem lid-Delegat Pontifiċju,
l-għażiż Mons. Pasquale Macchi,
u nirringrazzjah tal-indirizz
sabiħ li għamilli ftit ilu.
Insellem ukoll, mal-Kardinal
Eduardo Pironio, lill-Kardinali
l-oħra, l-Arċisqfijiet u
l-Isqfijiet. Tislima speċjali
mbagħad lill-Isqof Seraphim,
Metropolita tal-Knisja Ortodossa
Rumena għall-Ġermanja u l-Ewropa
Ċentrali, u lill-Isqof
Sigheteanul,
li f’isem il-Patrijarka
tar-Rumanija akkumpanja grupp
ta’ żgħażagħ Ortodossi għal din
il-laqgħa. It-tislima tiegħi
tmur ukoll għall-Isqof
Lavrentije
tal-Patrijarkat tas-Serbja,
lill-Arċimandrita delegat
tal-Patrijarka ta’ Moska
għall-pastorali maż-żgħażagħ u
lill-Arċimandrita rappreżentant
tal-Metropolita Grieg-Ortodoss
Damaskinos. Tislima minn qalbi
tmur fuq kollox lis-saċerdoti,
reliġjużi u lajċi impenjati, li
qed jieħdu sehem
fiċ-ċelebrazzjoni. Fl-aħħar nett
niftakar b’rispett fil-Kap
tal-Gvern, il-President Dini, u
fl-Awtoritajiet l-oħra, li riedu
jonoraw dan ir-Rit imqaddes
bil-preżenza tagħhom.
L-okkażjoni ta’ din l-laqgħa
tagħna ħdejn is-Santwarju
Lawretan hu Ġublew singulari:
fil-fatt għaddew seba’ sekli
minn meta tela’ dan it-tempju
u beda jkun destinazzjoni ta’
pellegrini mhux biss
mill-Italja, imma minn tant
partijiet tad-dinja, speċjalment
mill-Ewropa. Fost l-għadd kbir
ta’ santwarji Marjani mibnija
fil-kontinent il-qadim, dak ta’
Loreto għandu karattru
partikulari u joffri messaġġ
tipiku spiritwali. Jekk,
fil-fatt, fis-santwarji Marjani
l-Omm ta’ Alla hi meqjuma
permezz ta’ xbieha jew ikona li
tirrappreżentaha, hawn
f’Loreto hi meqjuma permezz
tad-Dar li fiha
t-tradizzjoni tagħraf l-għamara
tal-Familja Mqaddsa.
Hawn nagħtuha ġieħ bħala Omm
Kristu, Omm il-Familja Mqaddsa,
Għarusa ta’ Ġużeppi, Patruna
tal-familji kollha u ta’ dawk li
huma msejħa għall-ħajja
tal-familja, Omm tal-imħabba
sabiħa, Omm tal-għaqda, Omm
tal-Patt, li tgħaqqad u xxierek
lir-raġel u lill-mara, bħala
miżżewġin u bħala ġenituri,
permezz ta’ rabta dejjiema ta’
komunjoni li grazzi għaliha
l-familja ssir ambjent ta’ ħajja
u ta’ mħabba li xejn ma jista’
jeħodlu postu.
2. Fuq hekk titkellem
il-liturġija tal-lum, ibda
mit-Tieni Qari, meħud mill-Ittra
ta’ San Pawl lill-Galatin:
“Meta waslet il-milja taż-żmien,
Alla bagħat lil Ibnu, imwieled
minn mara […]
biex ikollna l-adozzjoni ta’
wlied. U għax intom ulied, Alla
bagħat l-Ispirtu ta’ Ibnu
f’qalbna jgħajjat: Abbà!
Missier!” (Gal 4:4-6).
Grazzi għal
dan, Kristu għandu fuq din l-art
għadd bla qies ta’ aħwa,
kif joħroġ ċar mit-test
tal-Vanġelu tal-lum: “Dawn,
araw, huma ommi u ħuti. Għax
kull min jagħmel ir-rieda ta’
Missieri li hu fis-smewwiet, dak
huwa ħija, u oħti, u ommi” (Mt
12:49-50). Insiru aħwa ta’
Kristu fl-Ispirtu s-Santu,
li hu Spirtu ta’ għerf. Fuq dan
ukoll jitkellem, fl-Ewwel Qari,
test poetiku meħud mill-Ktieb
ta’ Bin Sirak, fejn l-għerf hu
mqabbel ma’ xmara kbira, li
tgħaddi mill-ħolqien kollu: “U
jien bħal kanal ħiereġ minn
xmara, u bħal mogħdija ilma
dieħla fi ġnien”
(Sir 24:29).
Jekk
nistaqsu f’dan il-qari x’xebh
hemm mad-Dar ta’ Nazaret,
din tkun it-tweġiba:
hi qabelxejn Marija, minħabba
fil-maternità divina tagħha,
l-ewwel dar li fiha għammar
l-Għerf etern, l-Iben waħdieni
tal-Missier li sar bniedem.
Ġesù għammar fiha, bħal f’tempju
spiritwali mħejji mill-Missier
bil-ħidma tal-Ispirtu s-Santu.
Hu grazzi għal Marija li d-Dar
ta’ Nazaret saret simbolu hekk
straordinarju, l-ispazju li fih,
wara r-ritorn mill-Eġittu,
żviluppat il-ġrajja umana
tal-Verb Inkarnat; il-post li
fih Kristu “baqa’ jikber
fl-għerf, fis-snin u
fil-grazzja, quddiem Alla u
quddiem il-bnedmin” (Lq 2:52).
Il-Mulej ħalla dik id-dar ta’
tletin sena, biex juri lil
kulħadd id-dar ta’ Missierna
tas-Sema, dejjem miftuħa beraħ,
minn sbiħ il-għodu sa nżul
ix-xemx, biex tilqa’
lill-bnedmin kollha, imsejħin
biex inkunu membri tal-poplu ta’
Alla, aħwa fi Kristu, bħalkom li
ġejtu hawn minn tant partijiet
tal-kontinent Ewropew.
Id-Dar ta’ Nazaret
tinkwadra fil-misteru
tal-Inkarnazzjoni. Nistgħu
ngħidu li fiha tħabbar
il-vanġelu tal-infanzja u
taż-żgħożija ta’ Bin
il-bniedem, u dan ikellimna
b’mod partikularment effikaċi, u
juri li l-fidi u l-Kristjaneżmu
tagħna jfakkruna f’dar konkreta,
li fiha seħħ il-misteru
tal-Inkarnazzjoni.
3.
Dan l-għadd kbir ta’ żgħażagħ
Ewropej, miġbura
għaċ-ċelebrazzjoni
tal-Ewkaristija, bis-Santwarju
fl-isfond, hu wkoll
l-espressjoni elokwenti ta’
verità storika importanti:
il-Kristjaneżmu ilu għal dawn
l-aħħar elfejn sena b’għeruqu
fin-nazzjonijiet tal-kontinent
tagħna u sar ir-rimja
salvifika tal-ħajja, tal-kultura
u taċ-ċiviltà Ewropea. Dan
jgħodd mhux biss għall-passat.
Jekk hu minnu li ċ-ċiviltà
Ewropea, speċjalment dik
moderna, kellha bosta għeruq,
mhux b’inqas minnu li hi kibret
qabelxejn minn għeruq Insara. U
dan inħossuh fuq diversi
livelli. Forsi mkien iżjed bħal
fl-Ewropa l-preżenza tal-Vanġelu
ma setgħet tesprimi ruħha b’mod
hekk għani, mhux biss permezz
tal-opri tal-kultura u tal-arti,
preżenti ma’ kullimkien, imma
anki permezz tax-xhieda ta’
għadd ta’ qaddisin u beati,
ibda mill-Appostli Pietru,
Pawlu, Indrì u Ġakbu. Kemm
qaddisin feġġew mal-medda
tas-sekli fi ħdan id-diversi
Komunitajiet ekkleżjali
fl-Ewropa! Nibtu fil-kuntest
tat-tradizzjoni kemm tal-Punent
u kemm tal-Lvant. Żewġ
tradizzjonijiet li
jikkumplimentaw lil xulxin u
huma mhux biss żewġ mudelli ta’
inkulturazzjoni tal-Kristjaneżmu
fil-ħajja tal-kulturi u
tan-nazzjonijiet, imma anki bħal
żewġ pulmuni li bihom jieħu
n-nifs l-organiżmu spiritwali
tal-Knisja ta’ Kristu.
Dan hu ċar b’mod partikulari
f’dan is-seklu tagħna, li sar,
bħal fil-bidu tal-Knisja,
żmien ta’ ġemgħat sħaħ ta’
martri, jiġifieri ta’ xhieda li
jissiġillaw b’demmhom stess
l-appartenenza tagħhom għal
Kristu. Din hi l-verità fuq
l-Ewropa! Jekk is-seklu li
qegħdin fih hu forsi,
fl-istorja, dak ikkaratterizzat
mill-ikbar ċaħdiet
tal-Kristjaneżmu, hu sar ukoll
is-seklu li jintgħażel
għall-ġemgħa straordinarja ta’
konfessuri u ta’ martri li xeħtu
ż-żerriegħa ta’ ħajja ġdida
fl-Ewropa u fid-dinja, skont
il-prinċipju antik:
Sanguis martyrum – semen
christianorum.
4.
Għeżież żgħażagħ pellegrini,
intom ġejjin minn kważi
l-pajjiżi kollha tal-kontinent
Ewropew. L-appell li llum
nagħmlu lill-Ewropa, u flimkien
magħha d-dinja kollha, nistgħu
niġbruh f’din il-kelm waħda:
“dar”. Kelma muftieħ! Naħsbu
qabelxejn fid-Dar ta’ Nazaret:
id-Dar li fiha għammar l-Iben
ta’ Alla, id-Dar tal-Familja
Mqaddsa. Dar profondament umana.
Hi mhijiex biss simbolu
kbir, imma anki destinazzjoni li
hi mqiegħda quddiemna. Aħna
ġejna hawn biex nitolbu d-dar
għal kull bniedem ta’ żmienna,
għall-familji tad-dinja kollha:
għal dawk li qed jgħixu
f’pajjiżhom u għall-emigranti,
għar-rifuġjati u
għall-ippersegwitati. Ġejna
b’mod partikulari biex nitolbu
li fis-soċjetajiet Ewropej
tagħna ħadd ma tonqsu dar.
Nitolbu dar għall-bnedmin kollha
u għall-familji kollha.
Id-dar hi wkoll simbolu ta’
paċi. Aħna qegħdin hawn biex
nitolbu għall-paċi. Intom
iż-żgħażagħ ma għamiltux
l-esperjenza tal-Ewwel u
tat-Tieni Gwerra Dinjija, li
kienet l-ewwel nett Ewropea, li
ġabu magħhom qerda u mewt f’tant
djar tal-kontinent tagħna. Imma
lkoll aħna xhieda tal-gwerra
tal-Balkani, ta’ din
il-gwerra bla tmiem li għamlet
ħerba minn kull umanità u qed
tkompli teqred djar, skejjel,
universitajiet, u tibdel dawk li
kienu postijiet sereni ta’
xogħol ta’ ħajja f’ċimiterji,
fejn jiġu midfuna qabelxejn
iż-żgħażagħ, ladarba huma
prinċipalment huma li qed
jitilfu ħajjithom fuq
il-frontijiet ta’ din il-gwerra
inutli. Ninżlu għarkupptejna fuq
l-oqbra ta’ tant żgħażagħ
flimkien ma’ ommijiethom u
missirijiethom b’għajnejhom
jgħumu fid-dmugħ. U waqt li
nitolbu għall-mistrieħ ta’
dejjem ta’ ruħhom, bl-ilsien
sieket tal-mewt tagħhom
nittallbu lir-responsabbli
tal-gwerra, biex ifittxu
ħsibijiet ta’ rikonċiljazzjoni u
ta’ sliem.
Dan qed nagħmluh fiċ-ċertezza li
nkunu ninterpretaw is-sentimenti
tan-nies kollha ta’ rieda tajba.
Hemm bżonn li kulħadd iħabrek
biex isemma’ leħnu u jagħmel
ġesti konkreti ta’ paċi. F’dan
is-sens, għeżież żgħażagħ
pellegrini, hija
l-inizjattiva li intom ħadtu
favur sħabkom tal-istess eta
f’Herzegovina. Hu ġest
sinifikattiv ta’ solidarjetà, li
nbierek u ninkuraġġixxi minn
qalbi, bit-tama li jista’
jipproduċi l-frott kotran
mixtieq.
5. Ejjew naħsbu mill-ġdid fi
kliem Pawlu: “Alla bagħat lil
Ibnu, imwieled minn mara
[…]
biex ikollna l-adozzjoni ta’
wlied. U għax intom ulied, Alla
bagħat l-Ispirtu ta’ Ibnu
f’qalbna jgħajjat: Abbà!
Missier! U hekk m’intix iżjed
ilsir, iżda iben; u jekk iben,
werriet ukoll bil-grazzja ta’
Alla” (Gal 4:4-7).
Għeżież
żgħażagħ pellegrini, li llum
minn tant partijiet tal-Ewropa u
tad-dinja nġbartu hawn madwar
id-Dar ta’ Nazaret, araw
il-missjoni partikulari fdata
lilkom: jeħtieġ tgħixu u
tagħtu xhieda li intom ulied
Alla; l-istat ta’ wlied li
hu l-wirt mgħoddi lilna
mill-Iben il-waħdieni ta’ Alla.
Dan iżommna mbiegħda minn kull
periklu ta’ jasar. Iroddilna
l-libertà tagħna fl-ogħla u
l-iżjed għamla matura tagħha.
Mhux l-istess qalilna Pawlu:
“Kristu ħelisna biex ngħixu ta’
nies ħielsa” (Gal 5:1)?
F’dan il-kontinent, li fih iktar
minn mitejn sena ilu ġie
pproklamat il-programm tal-libertà,
tal-ugwaljanza u tal-fraternità,
b’xorti ħażina mikdud u mċappas
bid-demm ta’ tant innoċenti,
f’dan il-kontinent hemm bżonn
jidwi mill-ġdid b’qawwa ġdida l-programm
tal-libertà, li għaliha sejħilna
Kristu. Hija biss il-libertà
li jagħtina Kristu li tista’
ssir għajn ta’ ugwaljanza u ta’
fraternità. Din mhix libertà
għall-fini tagħha nfisha,
jiġifieri libertà assoluta u
egoċentrika li – kif turina
l-esperjenza – spiss tispiċċa
biex tkun diżastruża. Il-vera
libertà hi mezz meraviljuż
biex nilħqu l-għan, u dan l-għan
hu qabelxejn l-imħabba li
tnissel il-fraternità. Jalla
l-pellegrinaġġ tagħkom lejn
il-misteru tad-Dar Imqaddsa
jagħtikom il-ħila ta’ libertà
bħal din. Għeżież żgħażagħ, kunu
lesti li tirfsu bħala bnedmin
“ħielsa” l-għatba tat-Tielet
Millennju fid-diversi pajjiżi
tal-Ewropa u tad-dinja, billi
timxu wara Kristu, li hu t-triq,
il-verità u l-ħajja (ara Ġw
14:6). Hemm jistenniekom
il-bini ta’ dar kbira Ewropea.
Inġbartu hawn, ħdejn
is-Santwarju Lawretan, biex
titolbu l-qawwa li teħtieġu għal
din il-biċċa xogħol. L-Omm ta’
Kristu tagħtikom li d-Dar ta’
Nazaret tibqa’ punt qawwi ta’
riferiment u ispirazzjoni bla
waqfien fit-tħabrik ġeneruż
tagħkom.
miġjub mit-Taljan għall-Malti
minn Francesco Pio Attard
|