|
|
|
It-Tereżjani u l-Inventarji (II)
Minn David Rossi
Waqt li l-inventarju tas-sagristija kien jiġi organiżżat għall-oġġetti sagri fi ħdan l-Ordni tal-Karmelitani Skalzi f’ Malta, il-Komunita` Tereżjana kienet ukoll tniżżel l-affarjiet misjuba fil-kunvent, speċjalment fiċ-ċelel tal-patrijiet, f`’dokument taħt it-titlu ta` Inventarium rerum in convent existentium.
Iċ-ċelel kienu jġibu kelma biblika fuq il-bieb sabiex tfakkar lil kull min kien jgħaddi mill-kuritur jew jidħol fil-kamra fi dmirijiet insara. Il-kmamar misjuba mnizżla fl-iventarju kienu jġibu dawn il ħsibijiet: Prudentia, Amor Dei, Fides, Spes, Charitas, Cognitio Sui, Labor, Meditatio, Judicium, Mors, Humilitas, Abstinentia, Obedientia, Patientia, Solitudo, Dilectio, u Paupertas.
Ma’ dan kien ikun hemm vers qasir minn xi persuna għarfa taħt il-kliem msemmi. Pereżempju, insibu fuq il-bieb tal-kamra Solitudo li llum iservi bħala l-Arkivju tal-Ordni tal-Karmelitani Skalzi Mihi opidum carcer est solitude paradisus; kliem San Ġirolmu meta jistqarr li s-solitudni hija bħall-ġenna, waqt li l-ħajja fil-belt tixbaħ lil dik ta` ħabs. Naraw li din l-iskrizzjoni kienet famuża fis-seklu sbatax u nsibuha mnaqqxa fuq arloġġi tax-xemx ta’ l-istess perjodu. Jidher li dan il-kliem meqjus jinstab ukoll fl-eremitaġġ tal-qaddis fuq l-għolja Marjana fil-Kroazja.
Insibu ħsieb ieħor bil-Latin mid-duttur tal-Knisja Santu Wistin Oratio justi clavis est coeli: it-talb huwa l-muftieħ għall-ġenna. Din il-kwotazzjoni ġiet imqabbla mal-meditazzjoni fuq it-talb ta` San Ġwann Krisostmu fil-ktieb ta` John Griffiths: The Two Books of Homilies Appointed to be Read in Churches (1859). Hawn il-qaddis imsemmi juri l-qawwa tal-kuntatt m`Alla meta jistqarr li l-aktar ħaga mportanti fil-ħajja tal-bniedem huwa fil-fatt it-talb ferventi.
Għall-komunita` Tereżjana t-talb kellu postu tul il-jum u fil-kamra kien hemm kotba ta` meditazzjoni bħal Glorie di Maria, L`Apparecchio della Morte, Le Visite al Santissimo Sacramento e a Maria Santissima ta` Sant' Alfonso Maria de Liguori. Għal dawn il-kotba nsibu referenza għal xkaffar fil-kmamar scansia pei libri bħall- perezempju fl-ewwel ċella Prudentia. Din il-kamra kienet aktarx riservata għall-pirjol għax fiha kien hemm diversi ċwievet tal-bini kif ukoll siġilli prijorali. Huwa maħsub li dawn is-siġilli kienu jintużaw sabiex il-pirjol jawtoriżża xi dokument meħtieg għall-komunita` miġbura fil-kunvent ta` Bormla. Sabiex jinkitbu dawn id-dikjarazzjonijiet il-pirjol ta` dak iż-żmien kien iżomm calamio di legno sabiex isib biex jikteb mingħajr xkiel.
F’din
iċ-ċella bħal
kull kamra oħra hemm dak
kollu li kien ta` bżonn għall
patri fil-ħajja reliġjuża.
Nghidu ahna nsibu mitraħ flimkien ma` mħaded
addattati u sodda b`salib tal-injam fuqha biex tfakkar fis-sagrifiċċju
ta` Sidna Ġesu` Kristu għall-benefiċċju
tal-umanita`. Hemm lista għal kull kamra
b`referenza komuni għall-ilma mbierek aqua
santiera kif ukoll għal tazzi tal-ħġieġ
u kikkri possibilment għal
xi xarba kiesħa jew sħuna
skond l-istaġun. Il-patrijiet
kellhom tavolina, siġġijiet, buqar
żgħir tal-injam u buqar għall-ilma
sabiex isibu x`jieħdu mingħajr
ma jkollhom joħorgu mill-kamra għal
kull ħaġa ta` xejn. Kien hemm armarju fil-ħajt
bi tliet xkafef u reċipjent
għall-ħasil tal-wiċċ
u l-idejn.
L-oġġetti misjuba fl-inventarju juru l-importanza li kienet tingħata mill-patrijiet għat-talb u għall-iġene personali. Jagħtu wkoll ħjiel dwar preferenzi personali. Nagħtu kas fil-kamra Amor Dei il-patri kien iżomm l-affarijiet diġa’ nnutati bħal sodda, buqari tal-ilma u siġġijiet flimkien ma` ħames kontenituri għat-tabak. Oġġetti oħra huma kwadri b`immaġni sagri, paglione jew saqqu tat-tiben, klamar tal-ħadid jew tal-irħam, xugamani u gvieret, gandlieri tar-ram jew bronż, siġġijiet sempliċi jew bl-idejn u plattin għas-sapun jew għal kafe’ flimkien ma` zukkariera.
L-inventarju jagħtina ndikazzjoni wkoll għat-tagħmir fin-novizzjat kompost minn kappella, ċelel, oratorju bil-Via Crucis u post għar-rikreazzjoni fejn insibu ferri per fare disciplina u carte da gioco di legno con ottone. Hemm ukoll notament dwar ir-Robberia għax-xugamani, srievet u lożor u għar-Refertorio li kien iżomm tavolina għall-mortifikazzjoni ma` oġġetti għall-istess skop kif ukoll kwadri, gabarre’, damiġġjani, fliexken tal-kristall abjad għall-inbid u ilma u tazzi tal-kristall għar-rosolio. Fil-kċina nsibu fost affarijiet oħra skutelli, zuppiera, frieket, skieken, platti, turtieri, forom tar-ram għall-ħelu u molino għall-kafe’. Kien hemm ukoll infermerija bis-sodod għall-morda, mħaded, gradenza u plattini għas-sapun.
Dan
it-tagħrif dwar It-Tereżjani u l-Inventarji (II) ġie miġbur mill-Arkivju
u l-Librerija tat-Tereżjani f`Bormla. Nħeġġu lil dawk kollha li jixtiequ
jkunu jafu aktar dwar l-Ordni tal-Karmelitani Skalzi sabiex
jikkuntattjaw lil Fr. Karm Spiteri, Kunvent Santa Tereża Bormla BML
1271, fuq mob: 79930984 / tel: 21826111 jew jibgħatu email:
fatherkarm62@gmail.com.
Referenza: Catalogo: Archivio dell'Ordine dei Carmelitani Scalzi – OCD Citta` Cospiqua Convento B: (10) Documenta Varia de Domo Apud SMN Theresiam Burmulae Malta Liber Nonus Inventarium rerum in convent existentium folio 1 ed (11) Documenta Varia de Domo Apud SMN Theresiam Burmulae Malta Liber Decimus Inventarium rerum existentium in Sagrestia Burmulae AD 1713 folio 23 e Convento C (3) Acta Capitolarum Conv SM Theresiae Melitae ab anno 1661 ad 1796 Vol II.