IL-PAPA
FRANĠISKU
UDJENZA
ĠENERALI
L-Erbgħa
27 ta’ Ġunju
2018
KATEKEŻI
TAL-QDUSIJA TIEGĦU
Katekeżi
fuq il-Kmandamenti. 3: L-imħabba ta’ Alla tiġi qabel
il-liġi u tagħtiha sens
Għeżież
ħuti, l-għodwa t-tajba!
Illum, din
l-udjenza se tiżvolġi bħall-Erbgħa li għaddew. Fl-Awla
Pawlu VI hemm ħafna morda u biex nevitawlhom is-sħana, ħa jkunu
iżjed komdi, qagħdu hemm. Imma se jsegwu l-udjenza minn fuq l-iskrin
il-kbir, u aħna magħhom, jiġifieri ma hemmx żewġ
udjenzi. Waħda biss. Insellmu lill-morda tal-Awla Pawlu VI. U se nkomplu
nitkellmu fuq il-Kmandamenti li, kif għidna, iżjed milli kmandamenti
huma l-kelmiet ta’ Alla lill-poplu tiegħu biex jimxi tajjeb; kliem kollu
mħabba ta’ Missier. L-għaxar Kelmiet jibdew hekk: “Jiena hu l-Mulej, Alla tiegħek, li
ħriġtek mill-art tal-Eġittu, minn dar il-jasar” (Eż
20:2). Dan il-ftuħ jaf jidher barrani għal-liġijiet veri u
proprji li jiġu wara. Imma mhuwiex hekk.
Għaliex din
il-proklamazzjoni li Alla jagħmel tiegħu nnifsu u tal-ħelsien?
Għax huma waslu l-Muntanja Sinaj wara li qasmu l-Baħar l-Aħmar:
Alla ta’ Iżrael l-ewwel ma jagħmel isalva, imbagħad jitlob
il-fiduċja tal-poplu.[1]
Jew aħjar: id-Dekalogu jibda bil-ġenerożità ta’ Alla. Alla qatt
ma jitlob mingħajr ma jagħti hu l-ewwel. Qatt. L-ewwel isalva,
l-ewwel jagħti, imbagħad jitlob. Hekk hu dan il-Missier tagħna,
Alla twajjeb.
U hawn nifhmu
l-importanza tal-ewwel dikjarazzjoni: “Jiena
hu l-Mulej, Alla tiegħek”. Hemm possessiv, hemm relazzjoni, huwa
tagħna. Alla mhuwiex xi barrani: hu Alla tiegħek.[2]
Dan idawwal id-Dekalogu kollu u jikxef ukoll is-sigriet tal-imġiba
Nisranija, għax dan hu l-istess atteġġjament ta’ Ġesù li
jgħid: “Kif il-Missier ħabb
lili, hekk jien inħobb lilkom” (Ġw 15:9). Kristu hu l-maħbub
tal-Missier, u b’dik l-imħabba jħobbna. Hu ma jitlaqx minnu nnifsu
imma mill-Missier. Spiss l-opri tagħna jfallu għax nitilqu minna
nfusna u mhux mill-gratitudni. U min jitlaq minnu nnifsu, fejn jasal? Jasal fih
innifsu! Mhux kapaċi jimxi fit-triq, dejjem idur fuqu nnifsu. Hu proprju
dak l-atteġġjament egoistiku li, biċ-ċajt, in-nies
tgħid dwaru: “Dik il-persuna hi jien, jien ma’ jien, u għall-jien”. Jibda
minnu nnifsu u jerġa’ lura fih innifsu.
Il-ħajja Nisranija
hi qabelxejn it-tweġiba grata
lil Missier ġeneruż. L-Insara li jsegwu biss id-“doveri” jilmentaw li m’għandhomx esperjenza personali ta’ dak
Alla li hu “tagħna”. Jien irrid
nagħmel hekk, hekk, u hekk… Dmirijiet biss. Imma jonqsok xi
ħaġa! X’inhi l-bażi ta’ dan id-dmir? Il-bażi ta’ dan
id-dmir hi l-imħabba ta’ Alla l-Missier, li l-ewwel jagħti,
imbagħad jikkmanda. Jekk inpoġġu l-liġi qabel
ir-relazzjoni, dan ma jgħinniex fil-mixja tal-fidi. Kif jista’
żagħżugħ jixxennaq li jkun Nisrani, jekk nibdewlu bl-obbligi,
l-impenji, il-koerenzi, u mhux bil-ħelsien? Għax li tkun Nisrani hi
mixja ta’ ħelsien! Il-Kmandamenti jeħilsuk mill-egoiżmu
tiegħek, u jeħilsuk għax hemm l-imħabba ta’ Alla li
tmexxik. Il-formazzjoni Nisranija mhix mibnija fuq il-qawwa tar-rieda, imma fuq
kemm nilqgħu s-salvazzjoni, kemm inħallu lil min iħobbna:
l-ewwel il-Baħar l-Aħmar, imbagħad il-Muntanja Sinaj. L-ewwel
is-salvazzjoni: Alla jsalva lill-poplu tiegħu fil-Baħar l-Aħmar;
imbagħad fuq is-Sinaj jgħidlu x’għandu jagħmel. Imma dak
il-poplu jaf li dawn il-ħwejjeġ jagħmilhom għax ġie
salvat minn Missier li jħobbu.
Il-gratitudni hi
aspett karatteristiku tal-qalb miżjura mill-Ispirtu s-Santu; biex nobdu
lil Alla rridu qabelxejn niftakru fil-ġid li hu għamel magħna.
Jgħid San Bażilju: “Min ma jinsiex dan il-ġid kollu, jixmi lejn
il-virtù t-tajba u lejn kull għemil ta’ ġustizzja” (Regoli qosra, 56). Fejn sa jwassalna dan
kollu? Biex nagħmlu taħriġ tal-memorja tagħna:[3]
kemm ħwejjeġ sbieħ għamel Alla għal kull wieħed u
waħda minna! Kemm hu ġeneruż Missierna tas-Sema! Issa jien irrid
nipproponilkom taħriġ ċkejken, fis-skiet, kull wieħed
iwieġeb fil-qalb tiegħu. Kemm ħwejjeġ sbieħ
għamel Alla għalija? Din hi l-mistoqsija. Kulħadd iwieġeb
fis-skiet. Kemm ħwejjeġ kbar għamel Alla għalija? U dan hu
l-ħelsien li jagħtina Alla. Alla jwettaq tant ħwejjeġ
sbieħ u jeħlisna.
U safrattant hemm
min jista’ jħossu li għadu m’għamilx esperjenza vera
tal-ħelsien ta’ Alla. Dan jista’ jiġri. Jista’ jiġri li
wieħed iħares fih innifsu u jsib biss sens ta’ dmir, spiritwalità
tal-qaddejja u mhux ta’ wlied. Jekk jiġri hekk, x’għandna
nagħmlu? Nagħmlu kif għamel il-poplu l-magħżul.
Jgħid il-ktieb tal-Eżodu: “Ulied Iżrael bdew jitniehdu taħt
il-jasar u jgħajtu. L-għajat tagħhom mill-jasar wasal sa
għand Alla. U Alla sama’ l-krib tagħhom u ftakar fil-patt tiegħu
ma’ Abraham, ma’ Iżakk u ma’ Ġakobb. Alla xeħet ħarstu fuq
ulied Iżrael u ra f’liema stat kienu” (Eż 2:23-25). Alla jaħseb
fija.
L-azzjoni
ħelliesa ta’ Alla li nsibu fil-ftuħ tad-Dekalogu – jiġifieri
tal-Kmandamenti – hi t-tweġiba għal dan it-tnehid. Mhux aħna li
ħa nsalvaw waħidna, imma minna tista’ toħroġ tnehida għall-għajnuna:
“Mulej, salvani, Mulej, għallimni t-triq, Mulej, mellisni, Mulej,
agħtini ftit tal-ferħ”. Din hi karba għall-għajnuna. Din
minna trid tiġi: nitolbu li niġu meħlusa mill-egoiżmu,
mid-dnub, mill-ktajjen tal-jasar. Din it-tnehida hi importanti, hi talba, hi
għarfien ta’ dak li għadu mgħakkes u mhux meħlus fina. Hemm
tant ħwejjeġ fir-ruħ tagħna li għadhom ma kisbux
il-ħelsien. “Salvani, għinni, eħlisni”. Din hi talba sabiħa
lill-Mulej. Alla jistenna dik il-karba, għax jista’ u jrid ikisser
il-ktajjen tagħna; Alla ma sejħilniex għall-ħajja biex
nibqgħu fil-jasar, imma biex ninħelsu u ngħixu fil-gratitudni,
nobdu bil-ferħ lil Dak li tant tana, bil-wisq iżjed milli qatt
nistgħu rroddulu lura. Kemm hi sabiħa din! Ħa jkun imbierek
dejjem Alla għal dak kollu li għamel, jagħmel u għad
jagħmel fina!
miġjuba mit-Taljan għall-Malti minn
Francesco Pio Attard