IL-KTIEB TAL-IMĦALLFIN

1. Il-poplu ta' Iżrael fl-Art Imwiegħda: fin-nofsinhar ta' Kangħan

[Mħ:1:1] Ġara li wara l-mewt ta' Ġożwè wlied Iżrael ikkonsultaw lill-Mulej u staqsewh: “Min minna se jitla' l-ewwel biex jitqabad mal-Kangħanin?” [Mħ:1:2] U l-Mulej wieġeb: “Ħa jitla' Ġuda. Araw, jiena rħejt l-art f'idejh.” [Mħ:1:3] U Ġuda qal lil Simgħon ħuh: “Itla' miegħi fl-art li messitni biex nitqabdu mal-Kangħanin, u mbagħad jien niġi miegħek fl-art li messitek.” U Simgħon mar miegħu. [Mħ:1:4] U Ġuda tala' għalihom, u l-Mulej reħa f'idejh il-Kangħanin u l-Periżżin; f'Beżek qerdu għaxart elef ruħ. [Mħ:1:5] U ltaqgħu ma' Adonibeżek f'Beżek, u ħabtu għalih u darbu l-Kangħanin u l-Periżżin. [Mħ:1:6] Adonibeżek ħarab, imma għamlu għal warajh u qabduh, u qatgħulu s-swaba' l-kbar ta' idejh u saqajh. [Mħ:1:7] U Adonibeżek qal: “Sebgħin sultan, bis-swaba' l-kbar ta' idejhom u saqajhom maqtugħa, kienu jlaqqtu l-loqom taħt il-mejda tiegħi. Bħalma għamilt jien, hekk raddli Alla!” Ħaduh Ġerusalemm u miet hemm. [Mħ:1:8] Ulied Ġuda ħabtu għal Ġerusalemm, u rebħuha u għaddewha minn xifer ix-xabla, u l-belt tawha n-nar. [Mħ:1:9] Mbagħad niżlu wlied Ġuda jitqabdu mal-Kangħanin li kienu jgħammru fil-muntanji, fin-Negeb u fis-Sefela. [Mħ:1:10] U Ġuda mar jeħodha mal-Kangħanin li kienu jgħammru f'Ħebron - Ħebron qabel kien jisimha Kirjat-arba - u qatlu lil Sesaj u 'l Aħiman u lil Talmaj. [Mħ:1:11] U minn hemm mar għan-nies ta' Debir - Debir qabel kien jisimha Kirjat-sefer. [Mħ:1:12] U Kaleb qal: “Min jaħbat għal Kirjat-sefer u jeħodha nagħtih lil binti Għaksa b'martu.” [Mħ:1:13] U ħadha Għotnijel bin Kenaż, ħu Kaleb, li kien iżgħar minnu; u dan tah lil bintu Għaksa b'martu. [Mħ:1:14] Hi u sejra ġagħlitu jitlob għalqa lil missierha; qabżet minn fuq il-ħmar u Kaleb staqsieha: “Xi gralek?” [Mħ:1:15] U hi wieġbet: “Agħtini xi rigal, għax art fin-Negeb kull ma tajtni. Agħtini għall-inqas għejun ta' l-ilma.” U Kaleb taha l-għejun ta' fuq u l-għejun ta' isfel. [Mħ:1:16] Ulied il-Keni, ħaten Mosè, telgħu minn belt it-tamar ma' wlied Ġuda lejn id-deżert ta' Ġuda fin-Negeb ta' Għarad, u għammru hemm ma' dak il-poplu.

[Mħ:1:17] U Ġuda telaq ma' Simgħon, ħuh, qatlu l-Kangħanin li kienu jgħammru f'Sefat u qerduha, u semmew il-belt Ħorma. [Mħ:1:18] Ġuda ħa wkoll lil Gaża bl-inħawi tagħha, u lil Askalon bl-inħawi tagħha, u 'l Għekron bl-inħawi tagħha. [Mħ:1:19] U l-Mulej kien ma' Ġuda u ħadu l-muntanji, imma ma setgħux ikeċċu n-nies li kienu jgħammru fil-wita għax kellhom il-karrijiet tal-ħadid. [Mħ:1:20] U ta Ħebron lil Kaleb bħalma kien ordna Mosè, u keċċa minn hemm it-tliet ulied
ta’ Għanak. [Mħ:1:21] Ulied Benjamin ma rnexxilhomx ikeċċu lill-Ġebusin minn Ġerusalemm, u l-Ġebusin għadhom f'Ġerusalemm flimkien ma' wlied Benjamin sa llum.

F'nofs Kangħan

[Mħ:1:22] Id-dar ta' Ġużeppi telgħet, u ħabtu għal Betel, u l-Mulej kien magħhom. [Mħ:1:23] Dar Ġużeppi bagħtu jitkixxfu dwar Betel – din il-belt kien jisimha Luż. [Mħ:1:24] L-ispjuni raw raġel ħiereġ mill-belt, u qalulu: “Urina mnejn tidħol fil-belt, u nimxu tajjeb miegħek.” [Mħ:1:25] U wriehom id-dħul tal-belt, u għaddewha minn xifer ix-xabla, u r-raġel u 'l niesu telquhom ilkoll. [Mħ:1:26] U dak ir-raġel mar fl-art tal-Ħittin, u bena belt u semmieha Luż; u dan għadu isimha sa llum. [Mħ:1:27] Manassi ma rnexxilux ikeċċi 'l barra n-nies ta' Betsan u l-irħula tagħha, ta' Tagħnak u l-irħula tagħha, u lanqas in-nies ta' Dor u l-irħula tagħha, in-nies ta' Iblegħam u l-irħula tagħha, u n-nies ta' Megiddu u l-irħula tagħha; u l-Kangħanin riedu bilfors jibqgħu jgħammru f'din l-art. [Mħ:1:28] Meta mbagħad Iżrael issaħħaħ, ġagħlu l-Kangħanin jaħdmulhom bilfors, iżda ma rnexxilhomx ikeċċuhom għalkollox. [Mħ:1:29] U Efrajm ma rnexxilux jaqla' 'l barra l-Kangħanin li kienu jgħammru f'Geżer, u l-Kangħanin baqgħu jgħammru magħhom f'Geżer.

Fit-tramuntana ta' Kangħan

[Mħ:1:30] Żebulun ma qalax 'il barra n-nies ta' Kitron u 'l dawk li jgħammru f'Naħalol, u l-Kangħanin baqgħu jgħammru magħhom, imma kienu mġagħla jaħdmu bilfors.

[Mħ:1:31] Aser ma rnexxilux ikeċċi 'l barra n-nies ta' Għakku u anqas in-nies ta' Sidon u Aħlab, u Akżib, u Ħelba, u Afik u Reħob. [Mħ:1:32] U l-Aserin baqgħu jgħammru f'nofs il-Kangħanin, li kienu f'dik l-art, għax ma keċċewhomx.

[Mħ:1:33] Naftali ma rnexxilux ikeċċi 'l barra n-nies ta' Bet-xemex u n-nies ta' Bet-għanat, u baqa' jgħammar f'nofs il-Kangħanin li kienu jgħammru f'dik l-art. Imma n-nies ta' Bet-xemex u n-nies ta' Bet-għanat kienu jaħdmulhom bilfors.

[Mħ:1:34] L-Amurrin għalqu lil ulied Dan fuq il-muntanji għax ma ħallewhomx jinżlu fil-wita. [Mħ:1:35] L-Amurrin baqgħu jgħammru fuq il-muntanja Ħeres, f'Ajjalon u f'Sagħalbim; imma meta ssaħħet il-qawwa tat-tribù ta' Ġużeppi ġagħluhom jaħdmulhom bilfors. [Mħ:1:36] L-art ta' l-Amurrin kienet tibda mit-telgħa ta' Akrabbim 'il fuq minn Sela.

2. L-oraklu f'Bokim

[Mħ:2:1] U l-Anġlu tal-Mulej tala' minn Gilgal għal Bokim u qal: “Jien tellajtkom mill-Eġittu, u wassaltkom fl-art li kont wegħedt lil missirijietkom, u għedt: 'Ma nħassar qatt il-patt li għamilt magħkom, [Mħ:2:2] u intom min-naħa tagħkom ma tagħmlu ebda patt man-nies ta' din l-art u għandkom tkissru l-artali tagħhom.' Imma intom ma smajtux minn kliemi, u araw x'għamiltu! [Mħ:2:3] U issa ngħidilkom: 'Ma nkeċċihomx minn quddiemkom, u jibqgħu ma' ġniebkom u allathom ikunulkom ta' xibka.’ ” [Mħ:2:4] U ġara li malli l-Anġlu tal-Mulej temm jgħid dan il-kliem lil ulied Iżrael kollu, il-poplu għolla leħnu u bdew jibku. [Mħ:2:5] U semmew dak il-post Bokim u hemm offrew sagrifiċċju lill-Mulej.

L-infedeltà tal-poplu ta' Iżrael

[Mħ:2:6] Ġożwè bagħat il-poplu f'daru u wlied Iżrael marru, kulħadd fl-art li messitu biex jeħodha f'idejh. [Mħ:2:7] U l-poplu serva lill-Mulej il-jiem kollha ta' Ġożwè u l-jiem kollha tax-xjuħ li baqgħu ħajjin wara Ġożwè, u li kienu raw kull ma kien għamel il-Mulej, l-opri kbar kollha li għamel għal Iżrael. [Mħ:2:8] U miet Ġożwè bin Nun, il-qaddej tal-Mulej, fl-għomor ta' mija u għaxar snin. [Mħ:2:9] U difnuh fl-art li messitu f'Timnat-ħeres, fil-muntanji ta' Efrajm, fuq it-tramuntana tal-muntanja Gagħas. [Mħ:2:10] U dik il-ġenerazzjoni kollha nġabru ma' missirijiethom; u mbagħad telgħet ġenerazzjoni oħra warajhom, li ma kinitx taf il-Mulej u anqas x'għamel il-Mulej għal Iżrael.

[Mħ:2:11] U wlied Iżrael għamlu l-ħażin f'għajnejn il-Mulej u servew lill-allat Bagħalim. [Mħ:2:12] Telqu l-Mulej, Alla ta' missirijiethom, li ħariġhom mill-art ta' l-Eġittu, u marru wara allat oħra minn fost l-allat tal-ġnus ta' madwarhom, u bdew jadurawhom; u inkurlaw lill-Mulej. [Mħ:2:13] U telqu lill-Mulej u servew lil Bagħal u lil Għastarot. [Mħ:2:14] U xegħlet il-korla tal-Mulej għal Iżrael, u telaqhom f'idejn il-ħallelin li serquhom, u biegħhom f'idejn l-għedewwa tagħhom ta' madwarhom, hekk li ma setgħux iżjed jieqfu lill-għedewwa tagħhom. [Mħ:2:15] Kull meta kienu joħorġu għat-taqbid id il-Mulej kienet kontrihom bħalma kien qal il-Mulej, u kif kien ħalfilhom il-Mulej; u kellhom dwejjaq kbar.

[Mħ:2:16] U l-Mulej kien iqajjem l-imħallfin, u dawn kienu jsalvawhom minn id il-ħallelin. [Mħ:2:17] Imma anqas mill-imħallfin tagħhom ma semgħu; anzi żnew wara allat oħra u adurawhom. Malajr warrbu mit-triq li mxew fiha missirijiethom, li semgħu l-liġijiet tal-Mulej, ħaġa li huma ma għamluhiex. [Mħ:2:18] U kull meta l-Mulej kien iqajjmilhom l-imħallfin, il-Mulej kien ikun ma' l-imħallef u kien isalvahom minn id l-għedewwa tagħhom sakemm kien idum ħaj l-imħallef; għax kien il-Mulej iħenn għall-krib tagħhom minħabba dawk li kienu jaħqruhom u jgħakksuhom. [Mħ:2:19] Iżda meta kien imut l-imħallef, kienu jerġgħu jitħassru, u jsiru agħar minn missirijiethom, u jmorru wara allat oħra biex jaqduhom u jadurawhom; qatt ma nqatgħu mill-għemejjel ħżiena tagħhom u mill-ebusija ta' rashom.

[Mħ:2:20] U l-korla tal-Mulej xegħlet kontra Iżrael u qal: “Talli dan il-poplu kiser il-patt tiegħi li ordnajt lil missirijiethom u ma semgħux minn kliemi, [Mħ:2:21] jien ma nibqa' nkeċċi lil ħadd iżjed minn quddiemhom, mill-ġnus li ħalla Ġożwè meta miet. [Mħ:2:22] Bihom jien inġarrab lil Iżrael, u nara jekk iżommux jew le fit-triq tal-Mulej u jimxu fiha, bħalma żammew missirijiethom.” [Mħ:2:23] U l-Mulej ħalla lil dawk il-ġnus u ma qeridhomx malajr, u ma telaqhomx f'idejn Ġożwè.

3. L-infedeltà tal-poplu ta' Iżrael

[Mħ:3:1] U dawn huma l-ġnus li l-Mulej ħalla biex bihom iġarrab lil Iżrael, lil dawk kollha li ma kinux jafu bit-taqbid li kien sar qabel għal Kangħan. [Mħ:3:2] L-għan tiegħu kien biss li l-ġenerazzjonijiet ta' wlied Iżrael jitgħallmu jitqabdu, għallinqas dawk li qatt ma kienu ġarrbu t-taqbid. [Mħ:3:3] Dawn kienu: Il-ħames prinċpijiet tal-Filistin, il-Kangħanin kollha, is-Sidonin u l-Ħiwwin, li kienu jgħammru fil- muntanji tal-Libanu mill-muntanja ta' Bagħal-ħermon sad-daħla ta' Ħamat. [Mħ:3:4] U dan kien biex iġarrab bihom lil Iżrael, u jara jisimgħux l-ordnijiet li l-Mulej kien ordna lil missirijiethom permezz ta' Mosè. [Mħ:3:5] Hekk ulied Iżrael kienu jgħammru f'nofs il-Kangħanin, il-Ħittin, l-Amurrin, il-Periżżin, il-Ħiwwin u l-Ġebusin. [Mħ:3:6] U kienu jiżżewwġu n-nisa tagħhom, u lil uliedhom subjien kienu jżewwġulhom il-bniet tagħhom; u kienu jservu l-allat tagħhom.

L-imħallef Għotnijel

[Mħ:3:7] Ulied Iżrael għamlu l-ħażin f'għajnejn il-Mulej, nsew il-Mulej, Alla tagħhom, u marru jservu lill-Bagħalim u x-xbihat ta' l-Asera. [Mħ:3:8] Il-Mulej xegħel bil-korla għal Iżrael u biegħhom f'idejn Kusan-risgħatajm, sultan ta' Aram-naħarajm, u wlied Iżrael damu mjassra taħt Kusan-risgħatajm għal tmien snin sħaħ.

[Mħ:3:9] Mbagħad ulied Iżrael għajjtu lill-Mulej u l-Mulej qajjem salvatur lil ulied Iżrael, li ħelishom, Għotnijel bin Kenaż, ħu Kaleb, iżgħar minnu. [Mħ:3:10] U l-ispirtu tal-Mulej kien fuqu, u sar imħallef fuq Iżrael, u ħareġ għall-gwerra, u l-Mulej reħa f'idejh lil Kusan-risgħatajm, sultan ta' Aram. Għotnijel kien qawwi wisq għal Kusan-risgħatajm. [Mħ:3:11] U l-art strieħet għal erbgħin sena; u Għotnijel bin Kenaż miet.

L-imħallef Eħud

[Mħ:3:12] U wlied Iżrael issuktaw jagħmlu l-ħażin f'għajnejn il-Mulej u l-Mulej saħħaħ lil Għeglon, sultan ta' Mowab, kontra Iżrael għax dawn għamlu l-ħażen f'għajnejn il-Mulej. [Mħ:3:13] Għeglon ġabar miegħu l-Għammonin u l-Għamalekin, u ħareġ jaħbat għal Iżrael, u ħa f'idejh Belt it-Tamar. [Mħ:3:14] U wlied Iżrael qdew lil Għeglon, sultan ta' Mowab, għal tmintax-il sena.

[Mħ:3:15] U wlied Iżrael għajjtu lill-Mulej, u l-Mulej qajjmilhom salvatur, lil Eħud bin Gera, raġel xellugi mit-tribù ta' Benjamin. U wlied Iżrael bagħtuh bit-tribut f'idu għand Għeglon, sultan ta' Mowab. [Mħ:3:16] U Eħud għamel sejf b'żewġt ixfar, twil driegħ, u rabtu mal-ħżiem minn taħt il-ħwejjeġ fuq ġenbu tal-lemin. [Mħ:3:17] U mar joffri t-tribut lil Għeglon, sultan ta' Mowab; u Għeglon kien raġel smin ħafna. [Mħ:3:18] U ġara li malli temm joffri t-tribut, Eħud bagħat in-nies li kienu jġorruh. [Mħ:3:19] U hu raġa’ lura minn ħdejn l-idoli li hemm ħdejn Gilgal u qallu: “Għandi kelma moħbija xi ngħidlek, Sultan.” Is-sultan ordna s-skiet u dawk li kienu preżenti ħdejh ħarġu 'l barra. [Mħ:3:20] Eħud resaq lejh, u hu kien waħdu fl-għorfa friska li kellu fuq, u Eħud qallu: “Għandi kelma minn Alla għalik,” u s-sultan qam minn fuq is-siġġu. [Mħ:3:21] Eħud imbagħad ħareġ idu x-xellugija, silet is-sejf minn ma' ġenbu tal-lemin, u daħħalhulu f'żaqqu. [Mħ:3:22] U daħal saħansitra l-manku max-xafra, u x-xaħam għalaq fuq ix-xafra, għax ma kienx silet lura s-sejf minn żaqqu u ħmieġu ħareġ barra. [Mħ:3:23] Mbagħad Eħud ħareġ fis-setaħ, u għalaq il-bieb ta' l-għorfa ta' fuq, u sakkar warajh. [Mħ:3:24] U hu ħareġ; u l-qaddejja tas-sultan, meta raw il-bieb ta' l-għorfa msakkar qalu: “Għandu mnejn qiegħed jaqdi l-bżonnijiet tiegħu fl-għorfa friska.” [Mħ:3:25] U qagħdu jistennew sa ma bdew jitħassbu; u billi hu baqa' ma fetaħx il-bieb ta' l-għorfa, qabdu l-muftieħ u fetħu, u sabu hemm lil sidhom mixħut mejjet fl-art. [Mħ:3:26] Eħud laħaq ħarab sakemm huma qagħdu jitħassbu, għadda 'l hemm mill-idoli, u wasal bis-sliema f'Segħira. [Mħ:3:27] Malli wasal hemm daqq il-kornu minn fuq il-muntanji ta' Efrajm, u wlied Iżrael niżlu flimkien miegħu minn fuq il-muntanji, u hu quddiemnett. [Mħ:3:28] Hu qalilhom: “Imxu warajja għax il-Mulej reħa f'idejkom il-Mowabin, l-għedewwa tagħkom.” U niżlu warajh, u ħadu f'idejhom il-mogħdijiet tal-Ġordan lejn Mowab, u ma ħallew lil ħadd jgħaddi. [Mħ:3:29] U qatlu dakinhar madwar għaxart elef ruħ mill-Mowabin, kollha nies b'saħħithom u ta' ħila, u ebda bniedem ma salva. [Mħ:3:30] U Mowab dakinhar waqgħet f'idejn Iżrael, u l-art strieħet għal tmenin sena.

L-imħallef Samgar

[Mħ:3:31] Wara Eħud kien hemm Samgar bin Għanat, u dan darab sitt mitt raġel mill-Filistin b'niggiesa tal-baqar, u hekk ħeles hu wkoll lil Iżrael.

4. Debora u Barak

[Mħ:4:1] Wara li miet Eħud, ulied Iżrael reġgħu għamlu l-ħażen f'għajnejn il-Mulej, [Mħ:4:2] u l-Mulej biegħhom f'id Ġabin, sultan ta' Kangħan, li kien isaltan f'Ħasor; u l-kmandant ta' l-eżerċtu tiegħu kien Sisera, li kien joqgħod f'Ħaroset tal-ġnus. [Mħ:4:3] U wlied Iżrael għajjtu lill-Mulej, għax dan is-sultan kellu disa' mitt karru tal-ħadid, u kien ilu jgħakkes lil ulied Iżrael għal għoxrin sena sħaħ.

[Mħ:4:4] Dik il-ħabta kien hemm Debora, mara profeta u mart Lappidot; kienet imħallef f'Iżrael. [Mħ:4:5] Kienet toqgħod taħt it-tamra ta' Debora, bejn Rama u Betel, fuq il-muntanji ta' Efrajm, u wlied Iżrael kienu jitilgħu biex tagħmlilhom il-ħaqq bejniethom. [Mħ:4:6] U bagħtet issejjaħ lil Barak bin Abinogħam, minn Kedes ta' Naftali, u qaltlu: “Il-Mulej, Alla ta' Iżrael, ta din l-ordni: 'Mur u hu għaxart elef raġel minn ulied Naftali u minn ulied Żebulun, u erħilha bihom lejn il-muntanja tat-Tabor. [Mħ:4:7] U jien inġiblek ħdejn il-wied ta' Kison lil Sisera, il-kmandant ta' l-eżerċtu ta' Ġabin, bil-karrijiet u l-kotra tiegħu, u nerħih f'idejk.’ ” [Mħ:4:8] U Barak weġibha: “Jekk int tiġi miegħi, jien immur; jekk ma tiġix miegħi, ma mmurx.” [Mħ:4:9] U Debora wieġbet: “Jien niġi miegħek; imma ma jkollokx glorja fit-triq li se taqbad, għaliex b'id ta' mara se jbigħ il-Mulej lil Sisera.” U qamet Debora u marret ma' Barak f'Kedes. [Mħ:4:10] Barak, mbagħad, ġabar lil Żebulun u lil Naftali f'Kedes u telgħu miegħu għaxart elef raġel, u telgħet ukoll miegħu Debora.

[Mħ:4:11] Ħeber il-Keni kien infired mill-Kenin, minn ulied Ħobab, ħaten Mosè, u waqqaf it-tined tiegħu ħdejn il-Balluta f'Sagħnannin ħdejn Kedes.

[Mħ:4:12] U 'l Sisera wasslulu l-aħbar li Barak bin Abinogħam kien tala' fuq il-muntanja tat-Tabor. [Mħ:4:13] U Sisera ġabar il-karrijiet kollha tiegħu, disa' mitt karru tal-ħadid, u n-nies kollha li kellu miegħu minn Ħaroset-ħaggojjim sal-wied ta' Kison. [Mħ:4:14] U Debora qalet lil Barak: “Qum għax dan hu l-jum li fih il-Mulej reħa f'idejk lil Sisera. Il-Mulej se joħroġ quddiemek.” U Barak niżel mill-muntanja tat-Tabor b'għaxart elef raġel warajh. [Mħ:4:15] U l-Mulej ħarbat lil Sisera, u l-karrijiet tiegħu, u l-kotra kollha għaddiehom minn xifer ix-xabla quddiem Barak. U Sisera niżel mill-karru, u ħarab bil-mixi. [Mħ:4:16] U Barak għamel għal wara l-karrijiet, u wara l-eżerċtu sa Ħaroset-ħaggojjim; u waqa' l-eżerċtu kollu ta' Sisera b'xifer ix-xabla, u anqas wieħed ma baqa' minnhom.

[Mħ:4:17] U Sisera ħarab bil-mixi lejn it-tinda ta' Gagħel, il-mara ta' Ħeber il-Keni, għax kien hemm il-paċi bejn Ġabin, is-sultan ta' Ħasor, u bejn id-dar ta' Ħeber il-Keni. [Mħ:4:18] U Ġagħel ħarġet tilqa' lil Sisera u qaltlu: “Idħol hawn, Sidi, idħol għandi. La tibżax.” U daħal għandha fl-għarix, u għattietu b'tapit. [Mħ:4:19] U hu qalilha: “Isqini daqsxejn ilma, għax bini l-għatx.” Fetħet żaqq ħalib, u sqietu, u għattietu. [Mħ:4:20] U hu qalilha: “Oqgħod fil-bieb ta' l-għarix, u jekk jiġi xi ħadd, u jistaqsik u jgħidlek jekk hawnx xi ħadd, għidlu: 'Ma hawnx.’ ”

[Mħ:4:21] Mbagħad Gagħel, il-mara ta' Ħeber, ħadet kunjard tat-tined, qabdet martell f'idha, u resqet ħdejh inkiss inkiss, u sammret il-kunjard ġo ngħasu u nifdithulu sa l-art. U hu kien għajjien u rieqed fil-fond, u baqa' mejjet hemm.

[Mħ:4:22] U hemm hu Barak ġej jigri wara Sisera. Gagħel ħarġet tilqgħu u qaltlu: “Ejja, u ara r-raġel li int qiegħed tfittex.” U daħal għandha, u hemm kien Sisera mejjet fl-art, u l-kunjard f'ngħasu.

[Mħ:4:23] U hekk dakinhar Alla ġieb fix-xejn lil Ġabin, sultan ta' Kangħan, quddiem ulied Iżrael. [Mħ:4:24] U id ulied Iżrael baqgħet dejjem tagħfas fuq Ġabin, sultan ta' Kangħan, sakemm qerdu għalkollox lil Ġabin, sultan ta' Kangħan.

5. L-għanja ta' Debora

[Mħ:5:1] Mbagħad Debora u Barak bin Abinogħam dakinhar għannew din l-għanja:

[Mħ:5:2] “Talli l-mexxejja ta' Iżrael,
bi dlielhom maħlula;
talli l-poplu minn rajh ta ruħu;
bierku lil Jahweh! [Mħ:5:3]
Isimgħu, Slaten! agħtu widen, kbarat!
Jien lil Jahweh,
jien ngħanni,
ndoqq lil Jahweh, Alla ta' Iżrael.
[Mħ:5:4] Jahweh, int u ħiereġ minn Segħir,
int u tiela' minn Edom,
triegħdet l-art,
u nħallu s-smewwiet,
tqattar l-ilma mis-sħab,
[Mħ:5:5] theżhżu l-iġbla quddiem Jahweh,
ġebel Sinaj,
quddiem Jahweh, Alla ta' Iżrael.

[Mħ:5:6] Fi żmien Samgar bin Għanat,
fi żmien Gagħel,
waqfu l-karwani,
u fl-imwarrab terrqu n-nies;
[Mħ:5:7] ħemdu l-irħula f'Iżrael, ħemdu,
sa ma qomt jien, Debora,
sa ma qomt jien, omm f'Iżrael!
[Mħ:5:8] Allat ġodda ħatru,
u ġo bliethom ġiethom l-gwerra.
Tarka f'Iżrael ma kinitx tidher,
u lanqas lanza f'erbgħin elf f'Iżrael.
[Mħ:5:9] Minn qalbi ndur lejn il-kbarat ta' Iżrael,
lejkom li tajtu ruħkom lill-poplu:
Bierku lil Jahweh!
[Mħ:5:10] Intom riekba fuq il-ħmir xehbiena,
intom mixħuta fuq it-twapet,
intom miexja fit-triq, għannu lkoll!
[Mħ:5:11] Isma' l-għannejja ħdejn il-bjar,
hemm itennu r-rebħiet ta' Jahweh,
ir-rebħiet tiegħu b'riżq Iżrael.
Sal-bibien niżel il-poplu ta' Jahweh.

[Mħ:5:12] Stenbaħ! Stenbaħ, Debora!
Stenbaħ! Stenbaħ, għanni għanja!
Qum, Barak, agħżel il-priġunieri,
bin Abinogħam!
[Mħ:5:13] Mbagħad niżlu l-bqija tan-nobbli,
il-poplu ta' Jahweh niżel għalih
bil-qawwijin.
[Mħ:5:14] Minn Efrajm niżlu fil-wied,
warajk fost niesek, Benjamin.
Minn Makir niżlu l-mexxejja,
u minn Żebulun in-nies b'ħatar il-kmand;
[Mħ:5:15] u l-kbarat ta' Issakar ma' Debora.
Issakar żamm sħiħ ma' Barak,
u lejn il-wied irħielha.
Fost il-familji ta' Ruben,
firdiet kbar ta' fehmiet il-qalb.
[Mħ:5:16] Għala bqajt fl-imqawel?
Għala bqajt tisma' tisfir ir-rgħajja?
Fost il-familji ta' Ruben,
firdiet kbar ta' fehmiet il-qalb.
[Mħ:5:17] Gilgħad baqa' 'l hemm mill-Ġordan.
U int, Dan, għala bqajt 'il bogħod ħdejn l-igfien?
Aser qagħad jitlajja fuq xatt il-Baħar,
u ħdejn il-qaliet tiegħu baqa'.
[Mħ:5:18] Żebulun sal-mewt ma jibżax għal ħajtu,
flimkien ma' Naftali fuq il-wita fil-għoli.

[Mħ:5:19] Ġew is-slaten, u bdew jitqabdu;
tqabdu mbagħad is-slaten ta' Kangħan,
f'Tagħnak ħdejn l-ilma ta' Megiddu;
ebda priża ta' fidda ma ħadu.
[Mħ:5:20] Sa l-kwiekeb tqabdu mis-smewwiet,
il-kwiekeb minn triqathom tqabdu ma' Sisera.
[Mħ:5:21] Ġarrhom il-wied ta' Kison,
wied qalbieni, il-wied ta' Kison!
Agħmel il-ħila, imbotta 'l quddiem, ruħ tiegħi!
[Mħ:5:22] Mbagħad ħabbtu dwiefer iż-żwiemel,
u lebbtu fuq li lebbtu l-ġerrejja tiegħu.

[Mħ:5:23] Isħtu lil Meroż, għajjat l-anġlu tal-Mulej
Isħtu, isħtuh lil min jgħammar fih.
Ma għenux lil Jahweh,
ebda għajnuna ma taw lil Jahweh u l-qalbenin.
[Mħ:5:24] Mbierka fost in-nisa Gagħel,
il-mara ta' Ħeber il-Keni,
fost in-nisa ta' l-għerejjex imbierka.
[Mħ:5:25] Ilma talabha, u l-ħalib tatu;
f'bieqja tal-kbarat newwlitlu l-baqta.
[Mħ:5:26] Meddet idejha għall-kunjard,
u lemintha għall-martell tal-ħaddiem.
Darbet lil Sisera, u r-ras saħqitlu;
nifditlu ngħasu u saħqithulu.
[Mħ:5:27] F'riġlejha miel, u waqa', u nxteħet fl-art;
'il fejn miel, hemm waqa', u mejjet baqa'.

[Mħ:5:28] Mit-tieqa xirfet u għajjtet,
Omm Sisera, mit-tieqa mxebbka:
'X'kien iddawwar ma ġie l-mirkeb tiegħu?
X'kien mitnikkra l-imriekeb tiegħu?'
[Mħ:5:29] Wieġbet l-egħref fost il-kbarat tan-nisa tagħha,
u hi stess kellha t-tweġiba tagħha:
[Mħ:5:30] 'Humiex ifittxu jaqsmu l-priża?
Lil kull raġel, tfajla jew tnejn;
priża ta' xaqaq bil-kulur u r-rakkmu,
żewġ xaqaq bil-kulur u r-rakkmu,
għal għonq Sisera?'

[Mħ:5:31] Hekk jintemmu l-għedewwa tiegħek, Jahweh!
Imma dawk li jħobbuk,
bħal ħruġ ix-xemx fil-qawwa tagħha!”

U hekk il-pajjiz kellu mistrieħ għal erbgħin sena.

6. Il-ħbit tal-Midjanin

[Mħ:6:1] U wlied Iżrael reġgħu għamlu l-ħażen f'għajnejn il-Mulej, u l-Mulej telaqhom f'idejn il-Midjanin għal seba' snin. [Mħ:6:2] U id Midjan tqalet sewwa fuq Iżrael. Minħabba Midjan ulied Iżrael kellhom imorru joqogħdu fil-ħofor fil-muntanji, fl-għerien u l-fortizzi fuq l-għoljiet. [Mħ:6:3] U kull meta l-Iżraelin kienu jiżirgħu, kienu jitilgħu l-Midjanin u l-Għamalekin u n-nies tal-lvant u jagħmlu għalihom. [Mħ:6:4] U jwaqqfu t-tined tagħhom ħdejhom, u jeqirdu l-uċuħ tar-raba' sa ħdejn Gaża, u ma jħallu xejn għall-għajxien ta' Iżrael, u la mrieħel, u la baqar u la ħmir. [Mħ:6:5] Kienu jiġu bl-imrieħel tagħhom, bit-tined tagħhom kotrana daqs il-gradijiet, u iġmla bla għadd, u kienu jiġu jħarbtu l-art kollha.

[Mħ:6:6] Iżrael kien mgħakkes sewwa minn Midjan, u wlied Iżrael għajjtu lill-Mulej. [Mħ:6:7] Meta wlied Iżrael għajjtu lill-Mulej minħabba Midjan, [Mħ:6:8] il-Mulej bagħat wieħed profeta lil ulied Iżrael, u qalilhom: “Dan hu li jgħid il-Mulej, Alla ta' Iżrael: 'Jiena tellajtkom mill-Eġittu u ħriġtkom minn art il-jasar, [Mħ:6:9] u ħlistkom minn idejn l-Eġizzjani, u minn idejn dawk kollha li kienu jaħqrukom, u keċċejthom minn quddiemkom, u tajtkom arthom. [Mħ:6:10] U għedtilkom: 'Jiena hu l-Mulej, Alla tagħkom. La tqimux l-allat ta' l-Amurrin li intom qegħdin tgħammru f'arthom, imma intom ma smajtux minn kliemi.’ ”

Is-sejħa ta' Gidgħon

[Mħ:6:11] L-anġlu tal-Mulej ġie u qagħad taħt il-balluta li hemm f'Għofra, li hi ta' Ġowas l-Abigħeżri; u ibnu Gidgħon kien qiegħed jidres il-qamħ fil-magħsar biex jeħilsu mill-aktar fis mill-Midjanin. [Mħ:6:12] U deherlu l-anġlu tal-Mulej u qallu: “Il-Mulej miegħek, raġel qalbieni!” [Mħ:6:13] U Gidgħon qallu: “Imma għidli, Sidi, jekk il-Mulej magħna għaliex ġralna dan kollu? Fejn huma l-opri l-kbar li kienu jgħidulna bihom missirijietna, u qalulna: 'Ma tellagħniex mill-Eġittu l-Mulej?' U issa għala l-Mulej telaqna u rħiena f'idejn il-Midjanin?” [Mħ:6:14] Il-Mulej dar lejh u qallu: “Mur u eħles b'din il-qawwa tiegħek lil Iżrael mill-ħakma ta' idejn Midjan. M'hux jien bgħattek?” [Mħ:6:15] U Gidgħon wieġbu: “Iddew, Sidi, biex se neħles lil Iżrael? Ara, il-familja tiegħi hi l-inqas waħda fit-tribù ta' Manassi, u jien iż-żgħir f'dar missieri.” [Mħ:6:16] U l-Mulej wieġbu: “Jiena nkun miegħek! Int tidrob il-Midjanin, bħallikieku kienu raġel wieħed.” [Mħ:6:17] U wieġbu: “Jekk jien sibt ħniena f'għajnejk, agħmilli sinjal li inti qiegħed tkellimni. [Mħ:6:18] Twarrabx minn hawn sa ma nerġa’ niġi ħdejk u nġib l-offerta tiegħi u noffrihielek.” U dak wieġbu: “Jien noqgħod hawn sa ma tiġi.”

[Mħ:6:19] U Gidgħon mar u ħejja gidi u ħa efa dqiq u għamilha ftajjar bla ħmira; il-laħam qiegħdu f'qoffa u l-meraq qiegħdu f'borma, u ġibhomlu quddiemu taħt il-balluta. [Mħ:6:20] U l-anġlu tal-Mulej qallu: “Ħu l-laħam u l-ftajjar, u qegħedhom fuq din il-blata u sawwab il-meraq.” U hekk għamel. [Mħ:6:21] Mbagħad l-anġlu tal-Mulej medd tarf il-ħatar, li kellu f'idu, u mess bih il-laħam u l-ftajjar, u ħareġ in-nar mill-blata, u ħaraq il-laħam u l-ftajjar, u l-anġlu tal-Mulej għab minn quddiemu. [Mħ:6:22] U Gidgħon ra li kien l-anġlu tal-Mulej u qal: “Ah, Sidi Mulej! Rajt jien l-anġlu tal-Mulej wiċċ imbwiċċ.” [Mħ:6:23] U l-Mulej qallu: “Sliem għalik, la tibżax! M'intix se tmut.” [Mħ:6:24] Gidgħon imbagħad bena artal lill-Mulej u sejjaħlu: 'Jahweh - sliem.' Għadu hemm sa llum f'Għofra ta' l-Abigħeżrin.

[Mħ:6:25] U ġara li dak il-lejl qallu l-Mulej: “Ħu għoġol milli għandu missierek, it-tieni għoġol ta' seba' snin, u ħott l-artal ta' Bagħal, li għandu missierek, u qaċċat ix-xbieha ta' l-Asera ta' ħdejh. [Mħ:6:26] U ibni artal kif għandu jkun lill-Mulej, Alla tiegħek, fuq ras din l-għolja, u mbagħad tieħu t-tieni għoġol, u toffrih maħruq bil-ħatab ta' l-Asera li tkun qaċċatt.”

[Mħ:6:27] Gidgħon ħa għaxart irġiel mill-qaddejja tiegħu, u għamel kif qallu l-Mulej. Iżda billi beża' minn dar missieru u n-nies tal-belt jagħmel dan binhar, għamlu billejl. [Mħ:6:28] Kif qamu fil-għodu n-nies tal-belt sabu l-artal ta' Bagħal imġarraf u l-Asera ta' ħdejh imqaċċta, u t-tieni għoġol issagrifikat fuq l-artal li kien bena. [Mħ:6:29] U bdew jgħidu wieħed lil ieħor: “Min għamel dan?” U staqsew, u fittxew, u qalu: “Gidgħon bin Ġowas għamel dan.” [Mħ:6:30] U n-nies tal-belt qalu lil Ġowas: “Oħroġ lil ibnek ħa noqtluh, talli ġarraf l-artal ta' Bagħal u qaċċat l-Asera li kienet ħdejh.” [Mħ:6:31] U Ġowas wieġeb lil dawk li kienu preżenti madwaru: “Tridu intom taqbżu għal Bagħal? Intom se tgħinuh? Min jaqbeż għalih, sa filgħodu jkun mejjet. Jekk Bagħal hu alla tassew, jiddefendi ruħu hu, talli ġarrfulu l-artal tiegħu.” [Mħ:6:32] U dakinhar semmew lil Gidgħon, ‘Ġerub-bagħal', jiġifieri 'ħa jeħodha kontrih Bagħal', għax kien ġarraf l-artal ta' Bagħal.

L-invażjoni tal-Midjanin

[Mħ:6:33] Il-Midjanin ilkoll u l-Għamalekin u n-nies tal-lvant inġabru, u ngħaqdu flimkien, u qasmu l-Ġordan, u waqqfu l-kamp fil-wita ta' Giżragħel. [Mħ:6:34] U l-ispirtu tal-Mulej ħataf lil Gidgħon, u dan daqq it-tromba, u nġemgħu l-Abigħeżrin għal warajh. [Mħ:6:35] Bagħat ukoll messaġġiera għand Manassi, u dawn inġabru wkoll għal warajh; u messaġġiera oħra għand Aser u Żebulun u Naftali, u telgħu għal magħhom. [Mħ:6:36] U Gidgħon qal lil Alla: “Jekk inti se ssalva lil Iżrael permezz tiegħi kif għedtli, [Mħ:6:37] arani, jien se nqiegħed din il-geżża suf fuq l-andar, jekk in-nida taqa' fuqha weħidha, u l-art tibqa' niexfa madwarha, jien inkun naf li int se teħles lil Iżrael permezz tiegħi kif għedtli.” [Mħ:6:38] U hekk ġara. L-għada bakkar, u għasar il-ġeżża, u ħarġet minnha daqs bieqja nida. [Mħ:6:39] U Gidgħon qal lil Alla: “La tisħonx għalija! Ħa nitkellem u nġarrbek darba oħra biss: Ħa jkun hemm l-inxief fuq il-ġeżża weħidha u n-nida fuq l-art.” [Mħ:6:40] U Alla għamel hekk matul il-lejl; u kien hemm l-inxief fuq il-ġeżża weħidha u nida fuq l-art kollha.

7. L-għażla tal-gwerriera

[Mħ:7:1] U Ġerub-bagħal, jiġifieri Gidgħon, u n-nies tiegħu, qamu fil-għodu kmieni, u waqqfu l-kamp ħdejn Għajn-ħarod; u l-kamp tal-Midjanin kien lejn it-tramuntana ta' Gidgħon, fil-wita ħdejn l-għolja Mori.

[Mħ:7:2] U l-Mulej qal lil Gidgħon: “Għandek nies wisq miegħek biex nerħi lill-Midjanin f'idejhom; Iżrael jibda jiftaħar minn fuqi u jgħid: 'Idi salvatni'. [Mħ:7:3] Għalhekk issa kellem lin-nies u xandar li jisimgħuk u għidilhom: 'Min jibża' u jitwerwer jerġa’ lura.' U reġgħu lura mill-kotra tnejn u għoxrin elf, u baqgħu għaxart elef ruħ. [Mħ:7:4] U l-Mulej raġa’ qal lil Gidgħon: “Għad fadal wisq nies; niżżilhom ħdejn l-ilma, u hemm nagħmillek l-għażla; u 'l min ngħidlek: 'Dan jiġi miegħek', dan jiġi miegħek, u 'l kull min ngħidlek: 'Dan ma jiġix miegħek', dan ma jiġix miegħek.”

[Mħ:7:5] U niżżel in-nies ħdejn l-ilma. U l-Mulej qal lil Gidgħon: “Kull min jilgħaq l-ilma bi lsienu bħalma jilagħqu l-klieb, qiegħdu għalih; u kull min jinżel għarkubbtejh biex jixrob qiegħdu għalih.” [Mħ:7:6] U l-għadd ta' dawk li lagħqu l-ilma minn idejhom ma' fommhom kienu ta' tliet mitt ruħ, u l-bqija tan-nies niżlu għarkubbtejhom biex jixorbu l-ilma.

[Mħ:7:7] U l-Mulej qal lil Gidgħon: “Bit-tliet mitt raġel li lagħqu l-ilma, jien insalvakom u nerħi lill-Midjanin f'idejk, u n-nies l-oħra kulħadd imur f'postu.” [Mħ:7:8] Mbagħad in-nies kollha ħadu l-ġarar f'idejhom u t-trombi tagħhom, u l-Iżraelin l-oħra bagħathom, kulħadd fl-għarix tiegħu, u ħa miegħu t-tliet mitt raġel. Il-kamp tal-Midjanin kien taħtu fil-wita.

Il-ħolma u r-rebħa ta' Gidgħon

[Mħ:7:9] Dak il-lejl il-Mulej qallu: “Qum u inżel fil-kamp, għax irħejtu f'idejk. [Mħ:7:10] U jekk tibża' tinżel int, inżel int u Pura, il-qaddej tiegħek, fil-kamp. [Mħ:7:11] Issamma' xi jkunu jgħidu, mbagħad tagħmel il-ħila, u tinżel fil-kamp.” U niżel hu u Pura, il-qaddej tiegħu, sa ħdejn l-għases tal-kamp. [Mħ:7:12] U l-Midjanin u l-Għamalekin u n-nies tal-lvant kienu kollha mifruxa fil-wita, kotrana bħall-gradijiet, u l-iġmla tagħhom daqs ir-ramel f'xatt il-Baħar.

[Mħ:7:13] Wasal Gidgħon u sama' wieħed jirrakkonta ħolma lil sieħbu u jgħidlu: “Ara, ħlomt ħolma: rajt bħal ħobża tonda tax-xgħir titgerbeb fil-kamp ta' Midjan, ġiet ħdejn għarix, laqtitu u waqqgħetu, u qalbitu ta' taħt fuq, u l-għarix waqa' fl-art.” [Mħ:7:14] U sieħbu wieġeb, u qallu: “Din m'hijiex ħaġa oħra ħlief ix-xabla ta' Gidgħon bin Ġowas, l-Iżraeli. Alla tah f'idejh lill-Midjanin u l-kamp kollu.”

[Mħ:7:15] Ġara li malli sama' l-ħolma u t-tifsira tagħha, Gidgħon niżel wiċċu fl-art u raġa’ lura lejn il-kamp ta' Iżrael, u qal: “Qumu, għax il-Mulej reħa f'idejkom il-kamp tal-Midjanin.” [Mħ:7:16] Mbagħad qassam it-tliet mitt raġel fi tliet taqsimiet; tahom tromba kull wieħed, u ġarar vojta, u torċi f'nofs il-ġarar. [Mħ:7:17] U qalilhom: “Ħarsu lejja u agħmlu bħali: Jiena mmur f'tarf il-kamp, u kif nagħmel jien, agħmlu intom. [Mħ:7:18] Malli ndoqq it-tromba, jien u dawk li jkunu miegħi, doqqu wkoll intom it-trombi madwar il-kamp kollu u għajjtu: 'Għall-Mulej u għal Gidgħon!’ ”

[Mħ:7:19] U Gidgħon flimkien mal-mitt raġel li kellu miegħu wasal sa tarf il-kamp fil-bidu ta' l-għassa tan-nofs; kienu għadhom kemm qiegħdu l-għases meta daqqew it-trombi u kissru l-ġarar li kellhom f'idejhom, [Mħ:7:20] u t-tliet taqsimiet daqqew it-trombi u kissru l-ġarar, u qabdu f'idhom ix-xellugija t-torċi u f'idhom il-leminija t-trombi biex idoqqu, u għajjtu: “Xabla għall-Mulej u għal Gidgħon!” [Mħ:7:21] U huma baqgħu kulħadd f'postu madwar il-kamp; u l-kamp kollu kien kollu ġiri u għajat, u n-nies kollha ħarbu. [Mħ:7:22] It-tliet mitt raġel baqgħu jdoqqu t-trombi, u l-Mulej dawwar ix-xabla ta' kull wieħed mill-Midjanin lejn sieħbu mal-kamp kollu; u ħarab il-kamp kollu sa Bet-sitta lejn Serera sa xatt Abel-meħola ħdejn Tabbat.

[Mħ:7:23] U minn Naftali u Aser u minn Manassi kollu nġemgħu n-nies ta' Iżrael, u għamlu għal wara l-Midjanin. [Mħ:7:24] U Gidgħon bagħat messaġġiera mal-muntanji kollha ta' Efrajm jgħidilhom: “Inżlu biex tilqgħu lill-Midjanin; aqtgħulhom il-mogħdijiet tax-xmara matul il-Ġordan sa Bet-bara.” U nġemgħu n-nies ta' Efrajm kollha, u ħadu f'idejhom il-mogħdijiet tax-xmara matul il-Ġordan sa Bet-bara. [Mħ:7:25] U qabdu ż-żewġ prinċpijiet ta' Midjan, Għoreb u Żeb. U qatlu lil Għoreb fuq il-blata ta' Għoreb, u lil Żeb ħdejn il-magħsar ta' Żeb, u baqgħu sejrin għal wara l-Midjanin; u ġiebu l-irjus ta' Għoreb u Żeb lil Gidgħon 'l hemm mill-Ġordan.

8. Wara t-taqtigħa

[Mħ:8:1] U n-nies ta' Efrajm qalulu: “Għaliex għamiltilna hekk, li ma sejjaħtilniex meta mort titqabad mal-Midjanin?” U tlewwmu miegħu bl-aħrax. [Mħ:8:2] U weġibhom: “X'għamilt jien ħdejkom? M'hux aħjar għanqud żgħir ta' Efrajm mill-ġabra sħiħa ta' Abigħeżer? [Mħ:8:3] F'idejkom reħa Alla l-prinċpijiet ta' Midjan, Għoreb u Żeb; xi stajt nagħmel jien aqwa milli għamiltu intom?” U birdet is-saħna li kellhom għalih malli qalilhom dan il-kliem. [Mħ:8:4] Gidgħon wasal ħdejn il-Ġordan, u qasam, hu u t-tliet mitt raġel li kellu miegħu, għajjenin u bil-ġuħ. [Mħ:8:5] U qal lin-nies ta' Sukkot: “Iddew, agħtu ftajjar tal-ħobż lin-nies li għandi miegħi, għaliex huma għajjenin, u jien qiegħed niġri wara Żebaħ u Salmunna, slaten ta' Midjan.” [Mħ:8:6] U l-kapijiet ta' Sukkot wieġbu: “Jaqaw idejn Żebaħ u Salmunna f'idejk, biex nagħtu l-ħobż lill-qtajja' tiegħek?” [Mħ:8:7] U Gidgħon wieġeb: “Tajjeb! Meta l-Mulej jagħtini f'idejja lil Żebaħ u lil Salmunna, nidres ġisimkom bix-xewk u bl-għollieq tax-xagħri.” [Mħ:8:8] U tala' minn hemm għal Penuwel u qalilhom l-istess; u n-nies ta' Penuwel wieġbu l-istess bħan-nies ta' Sukkot. [Mħ:8:9] U hu wieġeb l-istess lin-nies ta' Penuwel u qalilhom: “Meta nerġa’ lura bis-sliem, nġarraf dan it-torri.” [Mħ:8:10] Żebaħ u Salmunna kienu f'Karkor bil-kamp tagħhom, b'xi ħmistax-il elf raġel; dan kull ma kien baqa' mill-kamp kollu ta' wlied il-lvant, li minnhom kienu waqgħu xi mija u għoxrin elf raġel kapaċi jħaddmu x-xabla.

[Mħ:8:11] Gidgħon tala' u qabad it-triq tan-nies li jgħammru fit-tined, fuq in-naħa tal-lvant ta' Noba u Gogħba, u ħarbat il-kamp, meta n-nies ma kellhom ebda ħsieb ta' xejn. [Mħ:8:12] Żebaħ u Salmunna ħarbu, u hu għamel għal warajhom, u qabad f'idejh lil dawn iż-żewġ slaten tal-Midjanin, Żebaħ u Salmunna, u ħarbat il-kamp kollu.

[Mħ:8:13] Gidgħon bin Ġowas raġa’ lura mit-taqbida mit-telgħa ta' Ħeres. [Mħ:8:14] U qabad żagħżugħ min-nies ta' Sukkot u staqsieh; u dan kitiblu l-ismijiet tal-kapijiet u x-xjuħ ta' Sukkot, sebgħa u sebgħin raġel. [Mħ:8:15] U mar għand in-nies ta' Sukkot u qalilhom: “Hawn huma Żebaħ u Salmunna li għajjartuni bihom u staqsejtuni: 'Għandek forsi f'idejk 'il Żebaħ u Salmunna biex nagħtuk il-ħobż għal niesek għajjenin?’ ” [Mħ:8:16] U qabad il-kbarat tal-belt; u ħa x-xewk u l-għollieq mix-xagħri, u dires bihom in-nies ta' Sukkot. [Mħ:8:17] U ġarraf it-torri ta' Penuwel u qatel in-nies tal-belt.

[Mħ:8:18] U lil Żebaħ u Salmunna qalilhom: “Kif kienu n-nies li qtiltu f'Tabor?” U huma weġbuh: “Jixbħu lilek; kull wieħed donnu bin sultan.” [Mħ:8:19] U hu qalilhom: “Kienu ħuti, ulied ommi. Daqs kemm hu ħaj il-Mulej, ma kontx noqtolkom, kieku ħallejtuhom ħajjin.” [Mħ:8:20] U dar fuq ibnu l-kbir Ġeter u qallu: “Qum u oqtolhom.” Imma ż-żagħżugħ ma silitx ix-xabla għax baża', billi kien għadu tfal. [Mħ:8:21] U Żebaħ u Salmunna qalulu: “Qum, u nxteħet fuqna int, għax int għandek saħħa ta' raġel.” U qam Gidgħon u qatel lil Żebaħ u lil Salmunna, u ħa l-oqmra li kienu ma' għonq l-iġmla tagħhom.

L-aħħar jiem ta' Gidgħon

[Mħ:8:22] U n-nies ta' Iżrael qalu lil Gidgħon: “Saltan fuqna, int u ibnek, u bin ibnek, għax int salvajtna minn id il-Midjanin.” [Mħ:8:23] U weġibhom Gidgħon: “Ma nsaltanx fuqkom, la jien u lanqas ibni; il-Mulej isaltan fuqkom.” [Mħ:8:24] U ssokta jgħidilhom Gidgħon: “Ħaġa waħda nitlobkom: agħtuni kull wieħed il-ħoloq li ħadtu mill-priża” - għax kellhom kull wieħed ħoloq tad-deheb, billi l-għedewwa kienu Ismagħelin. [Mħ:8:25] U qalulu: “Nagħtuhomlok.” U firxu mantar, u xeħtu fuqu kull wieħed il-ħoloq li kellu mill-priża. [Mħ:8:26] U l-piż ta' dawn il-ħoloq tad-deheb li talab kien ta' elf u seba' mitt xekel, barra l-oqmra, l-imsielet, l-ilbies tal-porpra, li kienu fuq is-slaten ta' Midjan, u l-ħnienaq ta' madwar għonq l-iġmla tagħhom. [Mħ:8:27] U Gidgħon għamel efod u qiegħdu fil-belt tiegħu ta' Għofra; u l-poplu ta' Iżrael kollu żena hemm ma' l-allat, u kienet nassa għal Gidgħon u daru.

[Mħ:8:28] Hekk il-Midjanin għakksuhom ulied Iżrael, u ma setgħux jerfgħu rashom aktar, u l-art strieħet għal erbgħin sena sakemm baqa' ħaj Gidgħon.

[Mħ:8:29] Ġerub-bagħal bin Ġowas mar u għammar f'daru. [Mħ:8:30] Gidgħon kellu sebgħin tifel li tnisslu minnu, għax kien iżżewweġ ħafna nisa. [Mħ:8:31] Waħda konkubina tiegħu, li kienet toqgħod f'Sikem, wilditlu iben hi wkoll, u semmieh Abimelek. [Mħ:8:32] U Gidgħon bin Ġowas miet meta kien xjieħ sewwa, u difnuh fil-qabar ta' Ġowas missieru f'Għofra ta' Abigħeżer.

[Mħ:8:33] U ġara li malli miet Gidgħon ulied Iżrael reġgħu żnew ma' l-allat Bagħalim u għażlu b'alla tagħhom lil Bagħal-berit; [Mħ:8:34] ma ftakrux aktar fil-Mulej Alla tagħhom, li kien ħelishom minn id l-għedewwa tagħhom ta' madwarhom. [Mħ:8:35] U ma wrewx imħabba lejn dar Ġerub-bagħal, Gidgħon, għall-ġid kollu li kien għamel ma' Iżrael.

9. Abimelek sultan

[Mħ:9:1] Abimelek bin Ġerub-bagħal mar Sikem, għand ħut ommu, u kellem lilhom u l-familja kollha ta' dar missier ommu, u qalilhom: [Mħ:9:2] “Għidu f'widnejn il-kbarat kollha ta' Sikem: 'X'inhu l-aħjar għalikom, li jaħkmu fuqkom sebgħin raġel, ilkoll ulied Ġerub-bagħal, jew li jaħkem fuqhom bniedem wieħed? Ftakru li laħamkom u għadamkom jien.” [Mħ:9:3] U ħut ommu tkellmu f'widnejn in-nies ta' Sikem dan il-kliem kollu, u qalbhom inġibdet lejn Abimelek, għax qalu: “Ħuna hu.” [Mħ:9:4] U tawh sebgħin biċċa tal-fidda mit-tempju ta' Bagħal-berit, u bihom kera nies ta' xejn u bla kont, u marru warajh.

[Mħ:9:5] U mar f'dar missieru f'Għofra, u qatel lil ħutu wlied Ġerub-bagħal, sebgħin wieħed, fuq ħaġra waħda; u baqa' wieħed, Ġotam, l-iben iż-żgħir ta' Ġerub-bagħal, għax kien inħeba. [Mħ:9:6] Mbagħad inġabru l-kbarat kollha ta' Sikem u Bet-millu, u qabdu u għamlu lil Abimelek sultan ħdejn il-balluta li hemm f'Sikem.

[Mħ:9:7] Meta għarrfuh b'dan, Ġotam mar u qagħad fuq il-quċċata tal-muntanja Gariżim, u għolla leħnu u sejjħilhom u qalilhom:

“Isimgħu, nies ta' Sikem!
Hekk Alla jisma' lilkom.
[Mħ:9:8] Darba marru s-siġar
biex jidilku sultan fuqhom.
U qalu liż-żebbuġa:
'saltan fuqna.'
[Mħ:9:9] U ż-żebbuġa weġbithom:
'Għandi nħalli jiena żejti,
li bih jitweġgħu l-allat u l-bnedmin,
biex immur niddandan fuq is-siġar?'
[Mħ:9:10] U s-siġar qalu lit-tina:
'Ejja int, u saltan fuqna.'
[Mħ:9:11] U t-tina weġbithom:
'Għandi nħalli jien il-ħlewwa,
u l-frott bnin tiegħi,
u mmur niddandan fuq is-siġar?'
[Mħ:9:12] U s-siġar qalu lid-dielja:
'Ejja int, u saltan fuqna.'
[Mħ:9:13] U d-dielja weġbithom:
'Għandi nħalli jien l-inbid tiegħi,
li jferraħ l-allat u l-bnedmin,
u mmur niddandan fuq is-siġar?'
[Mħ:9:14] U s-siġar kollha qalu lill-għollieq:
'Ejja int, u saltan fuqna.'
[Mħ:9:15] U l-għollieq qal lis-siġar:
'Jekk intom tassew tridu
tidilkuni sultan fuqkom,
ejjew stkennu taħt delli.
Jekk le, joħroġ nar mill-għollieq
u jibla' ċ-ċedri tal-Libanu.'

[Mħ:9:16] U issa, taħsbu li għamiltu l-ħaqq u s-sewwa meta għamiltu lil Abimelek sultan fuqkom? Taħsbu li għamiltu l-ġid ma' Ġerub-bagħal u ma' daru? Taħsbu li għamiltu miegħu skond ma għamel hu, [Mħ:9:17] meta missieri tqabad għalikom, u tarraf ħajtu, u ħeliskom minn id il-Midjanin? [Mħ:9:18] Intom illum qomtu kontra dar missieri u qtiltu lil uliedu - sebgħin wieħed fuq ħaġra waħda - u għamiltu lil Abimelek, bin il-konkubina tiegħu, fuq in-nies ta' Sikem, għax hu ħukom. [Mħ:9:19] Jekk għamiltu l-ħaqq u s-sewwa ma' Ġerub-bagħal u ma' daru llum, ifirħu b'Abimelek u hu jifraħ bikom. [Mħ:9:20] Imma jekk le, ħa joħroġ nar minn Abimelek u jibla' n-nies ta' Sikem u Bet-millu; u mbagħad joħroġ nar min-nies ta' Sikem u Bet-millu, u jibla' lil Abimelek.”

[Mħ:9:21] Mbagħad Ġotam ħarab, u għab u mar Bir u baqa' hemm minħabba ħuh Abimelek.

Rvell f'Sikem

[Mħ:9:22] Tliet snin kien ilu Abimelek jaħkem ta' prinċep fuq Iżrael. [Mħ:9:23] U Alla bagħat spirtu ħażin bejn Abimelek u bejn in-nies ta' Sikem; u n-nies ta' Sikem qamu kontra Abimelek, [Mħ:9:24] biex b'hekk titħallas il-qatla tas-sebgħin tifel ta' Ġerub-bagħal, u demmhom jaqa' fuq Abimelek ħuhom, li kien qatilhom, u fuq in-nies ta' Sikem li għenuh biex qatel lil ħutu. [Mħ:9:25] U n-nies ta' Sikem qegħdulu nies moħbija fuq il-qċaċet ta' l-għoljiet, u dawn kienu jisirqu lil kull min jgħaddi mit-triq minn dawn l-inħawi; u hekk l-aħbar waslet għand Abimelek.

[Mħ:9:26] U ġie Ġagħal bin Għebed, u ħutu, u għaddew minn Sikem; u n-nies ta' Sikem fdaw ruħhom f'idejh. [Mħ:9:27] Ħarġu fir-raba', qatgħu l-għeneb mid-dwieli tagħhom, u għaffġuh fil-magħsar, u għamlu festa; u marru f'dar alla tagħhom u kielu u xorbu, u seħtu lil Abimelek.

[Mħ:9:28] U Ġagħal bin Għebed qal: “Min hu Abimelek? Min hu Sikem, biex aħna naqduh? Ma kienx dan bin Ġerub-bagħal u dan Żebul, qaddej tiegħu, jaqdu lin-nies ta' Ħamor, missier Sikem? Għala għandna naqduhom aħna? [Mħ:9:29] Li kelli dawn in-nies f'idejja kont inneħħi lil Abimelek u ngħidlu: 'Iġbor in-nies tiegħek u oħroġ u ġġieled.’ ”

[Mħ:9:30] U Żebul, il-kap tal-belt, sama' bi kliem Ġagħal bin Għebed, u xegħel bil-korla. [Mħ:9:31] U bagħat messaġġiera għand Abimelek f'Aruma jgħidulu: “Ara, Ġagħal bin Għebed u ħutu ġew Sikem, u bdew ixewwxu n-nies tal-belt kontra tiegħek. [Mħ:9:32] Qum mela billejl, int u niesek li għandek miegħek, u għasses fir-raba'; [Mħ:9:33] u fil-għodu kmieni ma' tlugħ ix-xemx aħbat għall-belt, u malli joħorġu għalik, hu u n-nies li għandu miegħu, agħmillu li jiġi għal idejk.”

[Mħ:9:34] U qam Abimelek u n-nies li kellu miegħu billejl u qagħdu għassa ħdejn Sikem f'erba' qatgħat. [Mħ:9:35] U ħareġ Ġagħal bin Għebed u qagħad fid-daħla ta' bieb il-belt, u Abimelek u n-nies li kellu miegħu qamu mill-moħba. [Mħ:9:36] Malli Ġagħal ra n-nies qal lil Żebul: “Ara hemm in-nies nieżla mill-għoljiet.” U Żebul wieġbu: “Dell l-għoljiet qiegħed taħsbu nies.” [Mħ:9:37] U Ġagħal issokta jgħid: “Ara hemm in-nies nieżla minn nofs l-art, qatgħa minnhom ġejja mit-triq tal-Balluta tas-Saħħara.” [Mħ:9:38] U Żebul qallu: “Fejn hu l-ftaħir tiegħek meta għedt: 'Min hu Abimelek biex naqduh?’ M'hux dawn huma n-nies li int maqdart? Oħroġ issa u tqabad miegħu.”

[Mħ:9:39] U Ġagħal ħareġ quddiem in-nies ta' Sikem u tqabad ma' Abimelek. [Mħ:9:40] Abimelek għamel għal warajh u Ġagħal ħarab minn quddiemu, u ħafna nies waqgħu maqtula sa ħdejn id-daħla ta' bieb il-belt. [Mħ:9:41] U Abimelek raġa’ lura f'Aruma, u Żebul keċċa lil Ġagħal u 'l niesu, u ma ħallihomx joqogħdu f'Sikem.

Il-qerda ta' Sikem

[Mħ:9:42] L-għada l-poplu ħareġ fir-raba'; u 'l Abimelek qalulu b'dan. [Mħ:9:43] U ġabar in-nies tiegħu, u qassamhom fi tliet qatgħat, u qagħad moħbi fir-raba'. Malli ra n-nies ħierġa mill-belt, qam għalihom u farrakhom. [Mħ:9:44] Abimelek u l-qatgħa li kellu miegħu tqassmu u qagħdu fid-daħla ta' bieb il-belt, u ż-żewġ qatgħat l-oħra nxteħtu fuq dawk kollha li kienu fir-raba' u farrkuhom. [Mħ:9:45] U Abimelek baqa' jitqabad fil-belt dak il-jum kollu, u ħa l-belt u qatel in-nies li kien hemm fiha; ġarraf il-belt u xerred il-melħ fuqha.

[Mħ:9:46] U n-nies tat-torri ta' Sikem semgħu b'dan, u marru jistkennu fil-kamra taħt l-art fit-tempju ta' El-berit. [Mħ:9:47] U 'l Abimelek qalulu li n-nies tat-torri ta' Sikem marru jinġemgħu hemmhekk. [Mħ:9:48] U Abimelek tala' fuq l-għolja ta' Salmon, hu u n-nies kollha li kellu miegħu; u Abimelek ħa mannara f'idu u qaċċat fergħa minn siġra, refagħha u qegħedha fuq spalltu, u qal lin-nies li kellu miegħu: “Fittxu agħmlu dak li rajtuni nagħmel.” [Mħ:9:49] U n-nies kollha qaċċtu fergħa kull wieħed, u marru wara Abimelek, u xeħtuhom ħdejn il-kamra taħt l-art u tawha n-nar bihom, u hekk mietu n-nies kollha tat-torri ta' Sikem, madwar elf ruħ, nisa u rġiel.

L-aħħar jum ta' Abimelek

[Mħ:9:50] Abimelek imbagħad mar Tebes, dawwarha u ħadha f'idejh. [Mħ:9:51] F'nofs il-belt kien hemm torri qawwi, u marru jinħbew fih in-nies kollha tal-belt, nisa u rġiel; sakkru warajhom u telgħu fuq is-saqaf tat-torri. [Mħ:9:52] Abimelek erħielha lejn it-torri, u ħabat għalih, u resaq lejn il-bieb biex jagħtih in-nar. [Mħ:9:53] Imma waħda mara waddbet ħaġra ta' fuq ta' mitħna għal fuq ras Abimelek, u kissritlu rasu. [Mħ:9:54] U sejjaħ iż-żagħżugħ li kien iġorrlu l-armi u qallu: “Islet ix-xabla u oqtolni, li ma jgħidux li qatlitni mara.” U ż-żagħżugħ nifdu u miet.

[Mħ:9:55] U l-Iżraelin raw li Abimelek miet, u kulħadd mar lejn daru. [Mħ:9:56] U hekk Alla radd lil Abimelek il-ħażin kollu li kien għamel lil missieru meta qatel is-sebgħin ħutu. [Mħ:9:57] U Alla radd ukoll fuqhom il-ħażin kollu li kienu għamlu n-nies ta' Sikem, u laħqithom is-saħta ta' Ġotam bin Ġerub-bagħal.

10. L-imħallfin Tola' u Ġajjir

[Mħ:10:1] Wara Abimelek qam biex isalva lil Iżrael Tola' bin Puwa, bin Dodu, minn Issakar; u kien joqgħod f'Samir fl-għoljiet ta' Efrajm. [Mħ:10:2] U dan għamel il-ħaqq f'Iżrael għal tlieta u għoxrin sena; u meta miet difnuh f'Samir.

[Mħ:10:3] Warajh tfaċċa Ġajjir minn Gilgħad, u dam jagħmel il-ħaqq f'Iżrael għal tnejn u għoxrin sena. [Mħ:10:4] Kellu tletin tifel li kienu jirkbu l-felu u kellhom tletin belt fl-art ta' Gilgħad, li għadhom jgħidulhom Ħawwot-Ġajjir sa llum. [Mħ:10:5] Meta miet difnuh f'Kamon.

L-Iżraelin jerġgħu jidinbu

[Mħ:10:6] U wlied Iżrael reġgħu għamlu l-ħażen f'għajnejn il-Mulej, u aduraw lill-allat Bagħalim u Għastarot, u lill-allat ta' Aram, u lill-allat ta' Sidon, u lill-allat ta' Mowab, u lill-allat ta' wlied Għammon, u lill-allat tal-Filistin, u ħallew lill-Mulej u ma baqgħux jadurawh aktar. [Mħ:10:7] U xegħlet il-qilla tal-Mulej kontra Iżrael, u biegħhom f'idejn il-Filistin u f'idejn ulied Għammon. [Mħ:10:8] U dik is-sena kissru u għakksu lil ulied Iżrael; u għal tmintax-il sena sħaħ ħakmu lil ulied Iżrael, li kienu jgħammru 'l hemm mill-Ġordan fl-art ta' l-Amurrin, li hemm f'Gilgħad. [Mħ:10:9] U wlied Għammon qasmu l-Ġordan biex jitqabdu wkoll ma' Ġuda u Benjamin u d-dar ta' Efrajm, u ssikkaw lil Iżrael għall-aħħar. [Mħ:10:10] U wlied Iżrael għajjtu lill-Mulej, u qalu: “Dnibna kontrik, ħallejna lil Alla tagħna, u morna naduraw lill-allat Bagħalim.” [Mħ:10:11] U l-Mulej qal lil ulied Iżrael: “Ma ħaqrukomx, forsi, l-Eġizzjani, u l-Amurrin, u l-Għammonin, u l-Filistin, [Mħ:10:12] u s-Sidonin, u l-Għamalekin, u l-Midjanin? U meta għajjattuli, ma salvajtkomx jien minn taħt idejhom? [Mħ:10:13] Imma intom ħallejtuni, u mortu taduraw allat oħra; għalhekk ma nsalvakomx aktar. [Mħ:10:14] Morru u sejjħu lill-allat li intom għażiltu, u jsalvawkom huma fi żmien l-hemm tagħkom.” [Mħ:10:15] U wlied Iżrael wieġbu lill-Mulej: “Dnibna. Agħmel magħna dak kollu li int jidhirlek li hu tajjeb. Biss eħlisna llum.” [Mħ:10:16] U huma warrbu l-allat barranin minn ġo nofshom, u bdew jaduraw lill-Mulej; u hu ma felaħx aktar għat-tbatija ta' Iżrael.

Ġeftaħ imħallef

[Mħ:10:17] U nġabru wlied Għammon u waqqfu l-kamp f'Gilgħad; u wlied Iżrael ingemgħu u waqqfu l-kamp f'Misfa. [Mħ:10:18] U n-nies ta' Gilgħad u l-kapijiet tagħhom bdew jgħidu lil xulxin: “Min jibda l-ewwel jitqabad ma' l-Għammonin, ikun hu l-kap ta' dawk kollha li jgħammru f'Gilgħad!”
11. Ġeftaħ imħallef

[Mħ:11:1] Ġeftaħ il-Gilgħadi kien bniedem qalbieni u b'saħħtu; kien bin mara żienja. Missieru kien Gilgħad, [Mħ:11:2] li kellu l-mara li wilditlu wlied; meta kibru wlied din il-mara keċċew lil Ġeftaħ u qalulu: “Int ma jkollokx wirt f'dar missierna, għax int bin mara oħra.” [Mħ:11:3] Għalhekk Ġeftaħ ħarab 'il bogħod minn ħutu u mar jgħix f'art Tob; hemm inġabru madwar Ġeftaħ qatta rġiel ta' xejn, u kienu joħorġu miegħu għal xi serqa.

[Mħ:11:4] Ġara maż-żmien li l-Għammonin ħabtu għal Iżrael. [Mħ:11:5] U meta l-Għammonin bdew il-ġlied, ix-xjuħ ta' Gilgħad marru jġibu lil Ġeftaħ mill-art ta' Tob. [Mħ:11:6] U qalu lil Ġeftaħ: “Ejja, u kun il-kap tagħna biex nitqabdu ma' l-Għammonin.” [Mħ:11:7] U Ġeftaħ wieġeb lix-xjuħ ta' Gilgħad: “M'hux intom bgħadtuni u keċċejtuni minn dar missieri? Għala ġejtu għalija issa li sibtu ruħkom magħfusa?” [Mħ:11:8] U x-xjuħ ta' Gilgħad wieġbu lil Ġeftaħ: “Sewwasew għalhekk aħna dorna lejk: ejja magħna, u tqabad ma' wlied Għammon, u tkun kap tagħna u ta' kull min jgħammar f'Gilgħad.” [Mħ:11:9] U Ġeftaħ wieġeb lix-xjuħ ta' Gilgħad: “Jekk intom se treġġgħuni lura biex nitqabad ma' l-Għammonin, u l-Mulej jerħihom f'idejja, nkun jien il-kap tagħkom.” [Mħ:11:10] U x-xjuħ ta' Gilgħad wieġbu lil Ġeftaħ: “Hawn il-Mulej bejnietna xhud tagħna; nagħmlu skond kliemek.”

[Mħ:11:11] U Ġeftaħ ta' Gilgħad mar max-xjuħ ta' Gilgħad u l-poplu ta' Gilgħad għamluh kap tagħhom u mexxej; u Ġeftaħ tenna kliemu kollu quddiem il-Mulej f'Misfa.

Ġeftaħ u l-Għammonin

[Mħ:11:12] Mbagħad Ġeftaħ bagħat messaġġiera lis-sultan ta' wlied Għammon jgħidulu: “X'hemm bejni u bejnek biex ġejt taħbat għalija f'arti?” [Mħ:11:13] U s-sultan ta' wlied Għammon wieġeb lill-messaġġiera ta' Ġeftaħ: “Għaliex Iżrael ħadli arti meta telgħu mill-Eġittu, mix-xmara Arnon sal-Ġabbok, u sal-Ġordan; u issa, roddhieli lura bis-sliem.” [Mħ:11:14] Imma Ġeftaħ raġa’ bagħat messaġġiera għand is-sultan ta' wlied Għammon [Mħ:11:15] u qallu: “Dan jgħid Ġeftaħ, 'Iżrael ma ħax, la l-art ta' Mowab u anqas l-art ta' wlied Għammon. [Mħ:11:16] Meta Iżrael tala' mill-Eġittu qasam id-deżert sal-Baħar tal-Qasab, u wasal f'Kades. [Mħ:11:17] Minn hawn Iżrael bagħat messaġġiera għand is-sultan ta' Edom u qalulu: “Jekk jogħġbok, ħallina ngħaddu minn artek, u s-sultan ta' Edom ma riedx jisma'. Bagħat ukoll għand is-sultan ta' Mowab, u anqas dan ma ried. Għalhekk Iżrael baqa' f'Kades. [Mħ:11:18] Mbagħad għadda mid-deżert, dar ma' l-art ta' Edom u ma' l-art ta' Mowab u waqqfu l-kamp in-naħa l-oħra ta' l-Arnon mingħajr ma qasmu l-fruntiera ta' Mowab - għax l-Arnon kienet il-fruntiera ta' Mowab. [Mħ:11:19] U Iżrael bagħat messaġġiera għand Siħon, is-sultan ta' l-Amurrin, sultan ta' Ħesbon, u qalulu: 'Ħallina ngħaddu minn artek sa ma naslu f'postna.' [Mħ:11:20] Imma Siħon ma ħalliex lil Iżrael jaqsam il-fruntiera tiegħu; u ġabar Siħon in-nies tiegħu, u waqqfu l-kamp f'Ġaħas, u tqabdu ma' Iżrael. [Mħ:11:21] U l-Mulej, Alla ta' Iżrael, reħa f'idejn Iżrael lil Siħon u n-nies tiegħu kollha u qatluhom; u Iżrael ħa f'idejh l-art kollha ta' l-Amurrin, li kienu jgħammru f'din l-art. [Mħ:11:22] U ħadu f'idejhom l-art kollha ta' l-Amurrin mill-Arnon sal-Ġabbok, u mid-deżert sal-Ġordan. [Mħ:11:23] U issa l-Mulej, Alla ta' Iżrael, keċċa lill-Amurrin minn quddiem Iżrael, il-poplu tiegħu; se tkeċċihom int? [Mħ:11:24] Jaqaw dak li tak tiret Kemos, alla tiegħek, m'hux int tirtu? U dak li tana l-Mulej, Alla tagħna, milli sibna quddiemna, m'hux aħna nirtuh? [Mħ:11:25] U issa forsi int aħjar minn Balak bin Siffur, is-sultan ta' Mowab? Forsi ħadha ma' Iżrael jew tqabad miegħu? [Mħ:11:26] Iżrael ilu jgħammar f'Ħesbon u l-irħula tagħha, u f'Għarogħer u l-irħula tagħha, u l-ibliet kollha fuq ix-xtut ta' l-Arnon għal tliet mitt sena, għala ma ħlistuhomx f'dan iż-żmien kollu? [Mħ:11:27] Jien ma offendejtekx, imma int qiegħed timxi miegħi ħażin, li taħbat għalija. Ħa jagħmel ħaqq illum bejn ulied Iżrael u bejn ulied Għammon, l-imħallef li hu l-Mulej!” [Mħ:11:28] U s-sultan ta' l-Għammonin ma samax mill-kliem li bagħat jgħidlu Ġeftaħ.

Il-wegħda ta' Ġeftaħ

[Mħ:11:29] U ġara li l-ispirtu tal-Mulej ġie fuq Ġeftaħ, li għadda minn Gilgħad u Manassi għal Misfa ta' Gilgħad u baqa' sejjer lejn ulied Għammon. [Mħ:11:30] U Ġeftaħ għamel wegħda lill-Mulej u qal: “Jekk inti terħi f'idejja lil ulied Għammon, [Mħ:11:31] min joħroġ jilqagħni l-ewwel minn bieb dari, meta nerġa’ lura bis-sliem minn quddiem l-Għammonin, ikun tal-Mulej u noffrihulu b'sagrifiċċju tal-ħruq.”

[Mħ:11:32] U Ġeftaħ għadda lejn l-Għammonin biex jaħbat għalihom, u l-Mulej irħiehom f'idejh. [Mħ:11:33] U kissirhom minn Għarogħer sa tasal sa Minnit - għoxrin belt b'kollox - u sa Abel-Keramin f'taqtigħa kbira sewwa. U hekk ulied Iżrael kaxkru lil ulied Għammon minn quddiemhom. [Mħ:11:34] U Ġeftaħ mar Misfa lejn daru, u hemm jilmaħ lil bintu ħierġa tilqgħu bit-tnabar u ż-żfin; kienet bint waħdanija tiegħu u ma kellux ħliefha, la subjien u lanqas bniet. [Mħ:11:35] U malli raha ċarrat ħwejġu, u beda jgħajjat u jgħid: “Jaħasra binti? Int ħawwadtni sewwa, int l-inkwiet tiegħi. Tajt kelma lill-Mulej, u ma nistax nerġa’ lura minnha!” [Mħ:11:36] U hi weġbitu: “Missier, int ftaħt fommok quddiem il-Mulej, agħmel minni skond ma ħareġ minn fommok, la darba l-Mulej tak li titħallas mill-għedewwa tiegħek, ulied Għammon.” [Mħ:11:37] U ssuktat tgħid lil missierha: “Dan biss nitolbok tagħtini: ħallini mmur niġġerra għal xahrejn fuq l-għoljiet nibki xbubiti, jiena u sħabi.” [Mħ:11:38] U hu qalilha: “Mur.” U ħallieha tmur għal xahrejn; u marret, hi u sħabha, u bkiet xbubitha tiġġerra fuq l-għoljiet. [Mħ:11:39] U fi tmiem ix-xahrejn reġgħet lura għand missierha u dan għamel minnha li kien wiegħed; u hi ma kienet għarfet ebda raġel. U daħlet drawwa f'Iżrael: [Mħ:11:40] minn sena għal sena joħorġu l-bniet ta' Iżrael jibku 'l bint Ġeftaħ il-Gilgħadi għal erbat ijiem.

12. Ġeftaħ u l-Efrajmin

[Mħ:12:1] U nġabru l-Efrajmin u għaddew għal Safon, u qalu lil Ġeftaħ: “Għala mort taħbat għall-Għammonin u ma sejjaħtilniex biex niġu miegħek? Naħarqulek darek fuqek.” [Mħ:12:2] U Ġeftaħ weġibhom: “Kelli xi ngħid sewwa ma' wlied Għammon, jien u niesi. Sejjaħtilkom u intom ma ġejtux teħilsuni minn idejhom. [Mħ:12:3] Meta rajt li ħadd ma ġie jgħinni, qegħedt ħajti f'idejja, u mort għall-Għammonin; u l-Mulej irħiehom f'idejja. Għaliex mela tlajtu għalija llum biex teħduha miegħi?” [Mħ:12:4] Ġeftaħ imbagħad sejjaħ l-irġiel kollha ta' Gilgħad u ħabtu għall-Efrajmin, u l-irġiel ta' Gilgħad tawhom xebgħa – għax l-Efrajmin kienu qalulhom: “Intom il-Gilgħadin, nies maħruba minn Efrajm, f'nofs Efrajm, u f'nofs Manassi” - [Mħ:12:5] Il-Gilgħadin ħatfu l-mogħdijiet tal-Ġordan lejn Efrajm u meta xi ħadd maħrub mill-Efrajmin kien jgħid: “Ħa ngħaddi,” l-irġiel ta' Gilgħad kienu jistaqsuh: “Int raġel minn Efrajm?”; jekk kien iwieġeb: “Le”, kienu jgħidulu: [Mħ:12:6] “Għid mela 'xibbolet'; u kien jgħid: 'sibbolet!' għax ma kienx ikun jista' jgħidha sewwa, huma kienu jaqbduh u joqtluh ħdejn il-mogħdijiet tal-Ġordan. U f'dak iż-żmien mietu tnejn u erbgħin elf raġel minn Efrajm.

[Mħ:12:7] U dam jaħkem Ġeftaħ lil Iżrael sitt snin. U meta miet Ġeftaħ il-Gilgħadi, difnuh fil-belt tiegħu ta' Gilgħad.

L-imħallfin Ibsan, Elon u Għabdon

[Mħ:12:8] Warajh ħakem lil Iżrael Ibsan minn Betlehem. [Mħ:12:9] U kellu tletin tifel, u żewweġ tletin tifla barra mid-dar, u ġieb tletin tifla barranija għal uliedu. Ħakem fuq Iżrael għal seba' snin. [Mħ:12:10] Meta Ibsan miet, difnuh f'Betlehem.

[Mħ:12:11] Warajh ħakem fuq Iżrael Elon mit-tribù ta' Żebulun. Dan ħakem għal għaxar snin. [Mħ:12:12] Meta Elon mit-tribù ta' Żebulun miet, difnuh f'Ajjalon fl-art ta' Żebulun.

[Mħ:12:13] Warajh ħakem fuq Iżrael Għabdon bin Ħilel minn Pirgħatun għal tmien snin. [Mħ:12:14] Kellu erbgħin tifel u tletin ulied uliedu, li kienu jirkbu fuq sebgħin felu. Ħakem fuq Iżrael għal tmien snin. [Mħ:12:15] Meta Għabdon bin Ħillel minn Pirgħatun miet, difnuh f'Pirgħatun, fl-art ta' Efrajm fl-għoljiet ta' l-Għamalekin.

13. It-twelid ta' Sansun

[Mħ:13:1] U wlied Iżrael baqgħu jagħmlu l-ħażin f'għajnejn il-Mulej, u l-Mulej telaqhom f'idejn il-Filistin għal erbgħin sena. [Mħ:13:2] U kien hemm raġel minn Sorgħa mit-tribù ta' Dan, jismu Manuħa, u martu kienet sterili, u ma kellhiex tfal. [Mħ:13:3] U deher l-anġlu tal-Mulej lill-mara u qalilha: “Ara, int sterili u ma għandekx tfal, imma int se titqal u tiled iben. [Mħ:13:4] Issa qis li ma tixrobx inbid, u anqas xorb li jsakkar, u tiekol xejn imniġġes. [Mħ:13:5] Għax, ara, int se titqal u tiled iben, u l-mus ma jgħaddix minn fuq rasu, għax it-tifel ikun nażir ikkonsagrat lil Alla sa minn ġuf ommu, u hu jibda jeħles lil Iżrael minn id il- Filistin.” U l-mara marret tgħid lil żewġha: “Ġie ħdejja raġel ta’ Alla, wiċċu wiċċ ta’ anġlu ta’ Alla, wiċċ li jbeżżgħek tarah. Ma staqsejtux mnejn ġie, u lanqas hu ma qalli ismu. [Mħ:13:7] U qalli, 'Ara, inti titqal u tiled iben, u issa tixrobx inbid jew xorb li jsakkar, u tiekol xejn imniġġes, għax it-tifel ikun nażir ikkonsagrat lil Alla sa minn ġuf ommu sakemm imut.”

[Mħ:13:8] Mbagħad Manuħa talab lill-Mulej u qal: “Iddew, Sidi, ħa jerġa’ jiġi għandna r-raġel ta' Alla, li bgħattilna, u jurina x'għandna nagħmlu bit-tifel li se jitweldilna.” [Mħ:13:9] U Alla sama' t-talba ta' Manuħa, u l-anġlu ta' Alla raġa’ ġie ħdejn il-mara waqt li kienet bilqiegħda fl-għalqa, u żewġha Manuħa ma kienx magħha. [Mħ:13:10] Il-mara marret tiġri tgħid lil żewġha, u qaltlu: “Ara, raġa’ deherli r-raġel li kien deherli dakinhar.” [Mħ:13:11] U Manuħa mar wara martu u resaq lejn ir-raġel u qallu: “Int dak ir-raġel li kellimt lil marti?” U hu wieġbu: “Jiena hu.”

[Mħ:13:12] U Manuħa qallu: “Issa meta jseħħ kliemek, x'għandu jħares u jagħmel it-tifel?” [Mħ:13:13] U l-anġlu tal-Mulej qal lil Manuħa: “Il-mara għandha tiċċaħħad minn kull ma għedtilha, [Mħ:13:14] li ma tiekol xejn milli joħroġ mid-dwieli; nbid u xorb isakkar; u ma tiekol xejn imniġġes, imma għandha tħares kull ma ordnajtilha.” [Mħ:13:15] U Manuħa qal lill-anġlu tal-Mulej; “Ħallina nżommuk magħna u nsajjrulek gidi.” [Mħ:13:16] U l-anġlu tal-Mulej qal lil Manuħa: “Jekk iżżommuni magħkom, ma nikolx minn ħobżok; jekk trid tagħmel sagrifiċċju tal-ħruq, offrih lill-Mulej.” Manuħa ma ntebaħx li kien l-anġlu tal-Mulej. [Mħ:13:17] Mbagħad staqsa lill-anġlu tal-Mulej: “X'jismek? Għax meta sseħħ kelmtek, aħna nkunu rridu nagħtuk ġieħ.” [Mħ:13:18] U l-anġlu tal-Mulej wieġeb: “Għala tistaqsini x'jisimni? Hu isem misterjuż!”

[Mħ:13:19] U Manuħa ħa gidi bl-offerta tiegħu u offrieh b'sagrifiċċju fuq ġebla lill-Mulej, li jagħmel ħwejjeġ ta' l-għaġeb. U waqt li Manuħa u martu kienu jħarsu, [Mħ:13:20] il-fjamma tan-nar telgħet mill-artal lejn is-sema, u l-anġlu tal-Mulej tala' fil-fjamma ta' l-artal. Meta Manuħa u martu raw dan, waqgħu wiċċhom fl-art. [Mħ:13:21] U l-anġlu tal-Mulej ma baqax jidher aktar lil Manuħa u lil martu. Mbagħad Manuħa għaraf li kien l-anġlu tal-Mulej.

[Mħ:13:22] U Manuħa qal lil martu: “Immutu żgur, għax rajna lil Alla.” [Mħ:13:23] U martu wieġbet: “Li kieku ried il-Mulej joqtolna ma kienx jilqa' s-sagrifiċċju u l-offerta minn idejna, u jurina u jsemmagħna dan kollu.”

[Mħ:13:24] U l-mara wildet iben u semmietu Sansun, u t-tifel kiber u l-Mulej bierku. [Mħ:13:25] It-tifel kiber f'Maħane-dan, bejn Sorgħa u Estawl, u l-ispirtu tal-Mulej beda jaħdem ġewwa fih.

14. Iż-żwieġ ta' Sansun

[Mħ:14:1] U Sansun niżel f'Timna, u hemm xeħet għajnejh fuq mara mill-bniet tal-Filistin. [Mħ:14:2] U raġa’ tala', u għarraf lil missieru u 'l ommu, u qalilhom: “Rajt mara f'Timna mill-bniet tal-Filistin, u issa rridkom teħduhieli b'marti.” [Mħ:14:3] U missieru u ommu weġbuh: “Ma hemmx mara fost il-bniet ta' ħutek u fost il-poplu kollu tiegħek, biex int tmur tieħu mara minn fost il-Filistin bla ħtin?” U Sansun wieġeb lil missieru: “Ħudli lilha, għax dik togħġobni.” [Mħ:14:4] U missieru u ommu ma kinux jafu li dan kien ġej mill-Mulej, għax kien qiegħed ifittex jeħodha mal-Filistin, billi dak iż-żmien il-Filistin kienu jaħkmu fuq Iżrael.

[Mħ:14:5] U Sansun u missieru u ommu niżlu f'Timna; u xħin waslu fl-oqsma tad-dwieli ta' Timna, Sansun jilmaħ ferħ ta' ljun jgħajjat riesaq lejh. [Mħ:14:6] L-ispirtu tal-Mulej ħakem lil Sansun u dan tertqu bħalma wieħed itertaq gidi; ma kellu xejn f'idu, u lil missieru u lil ommu ma wriehom xejn x'kien għamel. [Mħ:14:7] U Sansun niżel u kellem lill-mara, u din għoġbitu. [Mħ:14:8] Meta raġa’ lura biex jeħodha, lewa biex jara l-ġisem mejjet ta' l-iljun, u jsib ferħ naħal u għasel. [Mħ:14:9] Ħa minnu f'idejh, u baqa' sejjer jiekol fit-triq, u laħaq 'il missieru u 'l ommu, u tahom minnu u kielu; iżda ma qalilhomx li l-għasel ħadu mill-ġisem mejjet ta' l-iljun.

[Mħ:14:10] Missieru mar jara l-mara, u hemm Sansun għamel festa, bħalma kienu jagħmlu ż-żgħażagħ. [Mħ:14:11] U ġara li malli rawh għażlu tletin żagħżugħ biex joqogħdu miegħu. [Mħ:14:12] U Sansun qalilhom: “Ħa ngħidilkom ħaġa moħġaġa, jekk tfissruhieli sewwa matul is-sebat ijiem tal-festa u ssibuha, nagħtikom tletin qmis ta' l-għażel u tletin tibdila ħwejjeġ. [Mħ:14:13] U jekk ma jirnexxilkomx tgħiduhieli tagħtuni intom tletin biċċa għażel u tletin tibdila ħwejjeġ.” U huma weġbuh: “Għidilna l-ħaġa moħġaġa, u aħna nisimgħuha.” [Mħ:14:14] U hu qalilhom:

“L-ikel ħareġ mill-wikkiel,
u mill-qawwi ħarġet il-ħlewwa.”

U fit-tlitt ijiem ma rnexxilhomx ifissru l-ħaġa moħġaġa. [Mħ:14:15] U ġara li fis-seba' jum qalu lill-mara ta' Sansun: “Żiegħel b'żewġek ħalli jgħidilna x'inhi, inkella naħarqu lilek u lil dar missierek. Għalhekk stedintuna, biex tfaqqruna? Hux hekk?”

[Mħ:14:16] U mart Sansun bdiet tibki quddiemu u tgħidlu: “Int tobgħodni, u ma tħobbnix. Int għedt ħaġa moħġaġa lil ulied il-poplu tiegħi, u lili ma fissirthilix.” U hu weġibha: “Jekk jien ma fissirthiex lil ommi u lil missieri, se nfissirha lilek?” [Mħ:14:17] U damet tibki quddiemu għas-sebat ijiem li damet il-festa. Fis-seba' jum fissirhielha għax dejjqitu, u hi mbagħad fissritha lil ulied il-poplu tagħha. [Mħ:14:18] U fis-seba' jum, qabel inżul ix-xemx, in-nies tal-belt qalulu:

“X'inhu ħelu aktar mill-għasel?
min hu b'saħħtu aktar mill-iljun?”

U hu weġibhom:

Li ma ħrattux bl-għoġla tiegħi,
ma kontux tikxfu l-moħġaġa tiegħi.”

[Mħ:14:19] L-ispirtu tal-Mulej ġie fuqu, u Sansun niżel f'Askalon, u qatel tletin raġel minnhom, neżżagħhom minn ħwejjiġhom, u ta t-tibdiliet lil dawk li fissrulu l-ħaġa moħġaġa; mbagħad saħan bl-għadab u raġa’ tala' f'dar missieru. [Mħ:14:20] U l-mara ta' Sansun tawha lil wieħed minn ħbiebu, li kien miegħu.

15. Sansun jitħallas mill-Filistin

[Mħ:15:1] U ġara li wara xi żmien, f'jiem il-ħsad tal-qamħ, Sansun mar iżur lil martu, u ħa gidi miegħu u qal: “Ħa nidħol ħdejn marti fl-għorfa.” Imma missierha ma ħalliehx jidħol [Mħ:15:2] u qallu: “Ħsibt u għedt li int stmellejtha, u għalhekk tajtha lil wieħed minn sħabek. Oħtha ż-żgħira m'hijiex isbaħ minnha? Ħu lilha flokha.” [Mħ:15:3] Imma Sansun weġibhom: “Din id-darba ma jlumunix il-Filistin għall-ħsara kbira li nagħmlilhom.”

[Mħ:15:4] Sansun mar u qabad tliet mitt xakall, u ħa l-ħatab għan-nar, rabathom denb ma' denb, u qiegħed ħatba bejn kull żewġt idnub. [Mħ:15:5] Mbagħad ta n-nar lill-ħatab u telaq ix-xakalli qalb iż-żara' tal-Filistin, u hekk ħaraq il-qatet taż-żara' miġbur, iż-żara' wieqaf, u d-dwieli u ż-żebbuġ.

[Mħ:15:6] U l-Filistin qalu: “Min għamel dan?” U wieġbu: “Sansun, ħaten it-Timni, għax dan ħadlu 'l martu u taha lil sieħbu.” U l-Filistin telgħu, u qabdu lilha u lil missierha, u tawhom in-nar. [Mħ:15:7] U Sansun qalilhom: “Jekk tagħmlu hekk, nitħallas minnkom, mbagħad nistrieħ.” [Mħ:15:8] U tahom xebgħa saqajn fuq wirkhom u għamel ħerba minnhom. Mbagħad niżel u qagħad f'għar fil-blat f'Għetam.

[Mħ:15:9] Mbagħad il-Filistin telgħu u waqqfu l-kamp f'Ġuda u tferrxu sa Leħi. [Mħ:15:10] U n-nies ta' Ġuda staqsewhom: “Għala tlajtu għalina?” U dawk wieġbu: “Biex norbtu lil Sansun, u nagħmlulu dak li għamel lilna.” [Mħ:15:11] U niżlu tlitt elef ruħ minn Ġuda lejn l-għar fil-blat ta' Għetam u qalu lil Sansun: “Int ma tafx li aħna taħt il-ħakma tal-Filistin? Għaliex għamiltilna hekk?” U hu weġibhom: “Bħalma għamlu lili, jien għamilt lilhom.” [Mħ:15:12] U huma qalulu: “Aħna ġejna biex norbtuk, u nerħuk f'idejn il-Filistin.” U Sansun weġibhom: “Aħilfuli li ma toqtlunix.” [Mħ:15:13] U huma wegħduh u qalulu: “Le! Norbtuk u nerħuk f'idejhom, imma ma noqtlukx.” U rabtuh b'żewġ ħbula ġodda, u tellgħuh mill-għar fil-blat. [Mħ:15:14] Malli wasal f'Leħi, il-Filistin ħarġu jilqgħuh u jgħajjtu; imma lilu ħakmu l-ispirtu tal-Mulej, u l-ħbula li kellu ma' dirgħajh saru bħal ħajt tal-kittien maħruq bin-nar, u l-irbit inħall minn idejh; [Mħ:15:15] u hu sab xedaq tari ta' ħmar, medd idu, qabdu u darab bih elf raġel. [Mħ:15:16] U Sansun beda jgħanni:

“B'xedaq ta' ħmar jien slaħthom;
gzuz ma' gzuz għamilthom,
b'xedaq ta' ħmar elf raġel drabt.”

[Mħ:15:17] Xħin temm jgħanni, rema x-xedaq tal-ħmar minn idu, u bdew isejjħu dak il-post Ramat-Leħi. [Mħ:15:18] Mbagħad ħadu għatx kbir, sejjaħ lill-Mulej u qallu: “Int tajtna b'id il-qaddej tiegħek din ir-rebħa kbira, se tħallini issa mmut bil-għatx, u naqa' f'idejn in-nies bla ħtin?” [Mħ:15:19] U Alla xaqq il-blata tal-ħofra ta' Leħi, u ħareġ minnha l-ilma; u hu xorob, ħa r-ruħ u staħja. Għalhekk semmewha Għajn-kori, li għadha f'Leħi sa llum.

[Mħ:15:20] U Sansun ħakem fuq Iżrael fi żmien il-Filistin għal għoxrin sena.

16. Sansun f'Gaża

[Mħ:16:1] U Sansun mar Gaża, u hemm ra mara żienja u daħal għandha. [Mħ:16:2] U marru qalu lin-nies ta' Gaża: “Sansun ġie hawn!” Dawwruh u qagħdulu għassa l-lejl kollu fil-bieb tal-belt, u baqgħu siekta l-lejl kollu u qalu: “Nħalluh sakemm jisbaħ, mbagħad noqtluh.” [Mħ:16:3] U Sansun baqa' rieqed sa nofs il-lejl; f'nofs il-lejl qam, qabad il-battenti tal-bieb tal-belt u ż-żewġ waqqafiet, qalagħhom bl-istanga b'kollox, għabbiehom fuq spallejh, u tala' bihom fuq il-quċċata ta' l-għolja biswit Ħebron.

Sansun u Dalila

[Mħ:16:4] Ġara li wara dan Sansun ħabb mara mill-wied ta' Sorek, jisimha Dalila. [Mħ:16:5] Il-kapijiet tal-Filistin marru għandha u qalulha: “Żiegħel bih u ara mnejn ġejja s-saħħa kbira li għandu, u tkixxfilna biex inkunu nistgħu norbtuh u nrażżnuh. Nagħtuk kull wieħed minna elf u mitt xekel tal-fidda.”

[Mħ:16:6] U Dalila staqsiet lil Sansun: “Għidli mnejn hi ġejja din is-saħħa kbira tiegħek, u biex jistgħu jrażżnuk?” [Mħ:16:7] U Sansun weġibha: “Jekk jorbtuni b'seba' ħbula tan-nerv friski u mhux nexfin, nsir bla saħħa u nkun bħal kull bniedem ieħor.”


[Mħ:16:8] U l-kapijiet tal-Filistin bagħtulha seba' ħbula tan-nerv friski, mhux nexfin, u rabtitu bihom. [Mħ:16:9] U kellha l-għases moħbija fil-kamra u qaltlu: “Il-Filistin fuqek, Sansun!” U hu qatta' l-irbit bħalma titqatta' l-ftila ta' l-istoppa malli tħoss in-nar, u l-qawwa tiegħu ma għarfux mnejn kienet ġejja.

[Mħ:16:10] U Dalila qalet lil Sansun: “Ara, dħakt bija u gdibtli. Issa għidli biex jistgħu jorbtuk.” [Mħ:16:11] U hu weġibha: “Jekk jorbtuni bi ħbula ġodda li qatt ma sar xogħol bihom, nsir bla saħħa u nkun bħan-nies l-oħra.”

[Mħ:16:12] Dalila mbagħad ħadet ħbula ġodda, u rabtitu bihom u qaltlu: “Il-Filistin fuqek, Sansun!” Imma hu qattagħhom minn dirgħajh bħal ħajta.

[Mħ:16:13] U Dalila reġgħet qalet lil Sansun: “S'issa dħakt bija u gdibtli. Għidli biex jistgħu jorbtuk.” U hu weġibha: “Jekk tinseġ is-seba' nokkli ta' rasi mal-medd tan-newl, u tħabbathom bl-għuda, nsir bla saħħa, u nsir bniedem bħall-oħrajn. [Mħ:16:14] U hi raqqditu u nisġitlu s-seba' nokkli ta' rasu mal-medd, u ħabbtithom bl-għuda u qaltlu: “Il-Filistin fuqek, Sansun!” U hu stenbaħ mir-raqda, u qala' l-musmar tan-newl u l-medd b'kollox.

[Mħ:16:15] U reġgħet qaltlu: “Kif tgħidli: 'Nħobbok', meta int ma tiftaħx qalbek miegħi? Tliet darbiet dħakt bija, u ma għedtlix fiex inhi l-qawwa tiegħek.” [Mħ:16:16] U billi dejjqitu bi kliemha u ta' kuljum baqgħet issus warajh, iddejjaq għall-mewt. [Mħ:16:17] U fetaħ qalbu magħha għalkollox u qalilha: “Qatt ma għadda mus minn fuq rasi, għax jien nażir ikkonsagrat lil Alla sa minn ġuf ommi. Jekk inqaxxar xagħri, il-qawwa tiegħi tgħib għalkollox, u nsir bla saħħa bħal kull bniedem ieħor.”

[Mħ:16:18] Malli ntebħet li fetaħ qalbu magħha għalkollox, Dalila bagħtet issejjaħ lill-Filistin u tgħidilhom: “Itilgħu, għax din id-darba fetaħli qalbu għalkollox.” U telgħu għandha l-kapijiet tal-Filistin u ġiebu l-flus magħhom. [Mħ:16:19] U raqqditu fuq irkubbtejha u sejjħet raġel u dan qarwiżlu s-seba' nokkliet ta' rasu; u beda jitmantar sakemm marritlu saħħtu minn fuqu. [Mħ:16:20] U għajjtet: “Il-Filistin fuqek, Sansun.” Dan stenbaħ min-ngħas u qal: “Noħroġ bħal dari u neħles.” Ma kienx jaf li l-Mulej kien warrab minnu. [Mħ:16:21] U qabduh il-Filistin, u qalgħulu għajnejh; u niżżluh Gaża, u rabtuh bis-sniesel tal-bronż, u għalquh idawwar il-mitħna fil-ħabs. [Mħ:16:22] U xagħru raġa’ beda jikber wara li qarwżuh.

Il-mewt ta' Sansun

[Mħ:16:23] U l-kapijiet tal-Filistin inġemgħu biex jagħmlu festa u joffru sagrifiċċju kbir lil alla tagħhom Dagon, u qalu:

“Tana f'idejna alla tagħna
lil Sansun, il-għadu tagħna.”

[Mħ:16:24] Malli l-poplu ra lil Sansun bdew ifaħħru lill-alla tagħhom u jgħidu:

“Tana f'idejna alla tagħna
l-għadu tagħna;
u 'l min ħarbtilna artna,
u kattar il-mejtin tagħna.”

[Mħ:16:25] Kif qalbhom imtliet bil-ferħ qalu: “Ħa nsejjħu lil Sansun biex jgħaddilna ż-żmien.” U sejjħu 'l Sansun mill-ħabs, u beda jilgħab quddiemhom. U qegħduh bejn il-plieri. [Mħ:16:26] U Sansun qal liż-żagħżugħ li kien qiegħed iżommlu idu: “Ħallini mmiss il-plieri li fuqhom qiegħda żżomm id-dar, u nserraħ fuqhom.” [Mħ:16:27] Id-dar kienet mimlija rġiel u nisa, u kien hemm il-kapijiet tal-Filistin, u fuq is-setaħ xi tlitt elef raġel u mara jaraw lil Sansun jilgħab.

[Mħ:16:28] U Sansun sejjaħ il-Mulej u qal: “Mulej, Sidi, ftakar fija! Agħtini l-forza, mqar għal din id-darba, o Alla, u f'salt wieħed nitħallas taż-żewġ għajnejja mill-Filistin.” [Mħ:16:29] U Sansun qabad iż-żewġ plieri tan-nofs, li fuqhom kienet mibnija d-dar, u twieżen fuqhom, fuq waħda bil-lemin u fuq l-oħra bix-xellug. [Mħ:16:30] U Sansun għajjat: “Ħa mmut jien mal-Filistin.” U Sansun miel 'il quddiem fuqhom b'saħħtu kollha u ġġarrfet id-dar fuq il-kapijiet u fuq il-poplu kollu li kien hemm fiha. U l-għadd tal-mejtin, li qatel f'mewtu, kien akbar minn kemm kien qatel f'ħajtu.

[Mħ:16:31] U niżlu ħutu u d-dar kollha ta' missieru, u refgħuh u tellgħuh, u difnuh bejn Sorgħa u bejn Estawl fil-qabar ta' missieru Manuħa.

Dam jaħkem fuq Iżrael għal għoxrin sena.

17. Mika u l-Levita

[Mħ:17:1] Kien hemm raġel mill-muntanji ta' Efrajm li kien jismu Mika. [Mħ:17:2] U qal lil ommu: “Dawk l-elf u mitt xekel tal-fidda li kienu ħadulek u li int bdejt tisħet li nisimgħek, hawn huma għandi. Kont ħadthom jien; se nroddhomlok.” U ommu wieġbet: “Mbierek int, ibni, mill-Mulej.” [Mħ:17:3] U radd l-elf u mitt xekel lil ommu. U ommu qalet: “Irrid nikkonsagra dawn flusi lill-Mulej, biex issir xbieha mdewwba għal ibni.”

[Mħ:17:4] Malli radd il-flus lil ommu, din ħadet mitejn xekel, tathom lill-arġentier li minnhom għamel xbieha mdewwba, u qegħduha f'dar Mika; [Mħ:17:5] u hekk dan ir-raġel Mika kellu santwarju f'daru; għamel efod u terafim, u kkonsagra 'l wieħed minn uliedu, u sarlu qassis. [Mħ:17:6] Dak iż-żmien ma kienx hemm sultan f'Iżrael; kulħadd kien jagħmel li jogħġbu.

[Mħ:17:7] Kien hemm żagħżugħ minn Betlehem ta' Ġuda, mit-tribù ta' Ġuda, li kien Levita, li kien frustier hemmhekk. [Mħ:17:8] Dan ir-raġel telaq mill-belt ta' Betlehem ta' Ġuda biex ifittex fejn joqgħod bħala frustier. Hu u għaddej mill-muntanji ta' Efrajm sab ruħu ħdejn id-dar ta' Mika. [Mħ:17:9] U Mika qallu: “Mnejn ġej?” U hu wieġbu: “Jien Levita minn Betlehem ta' Ġuda, u qiegħed infittex fejn noqgħod.” [Mħ:17:10] U Mika qallu: “Oqgħod miegħi, u kun għalija missier u qassis; u jien nagħtik għaxar bċejjeċ tal-fidda fis-sena, tagħmira ħwejjeġ u ikel biex tgħix.” [Mħ:17:11] Il-Levita aċċetta li joqgħod miegħu, u ż-żagħżugħ kien għalih bħal wieħed minn uliedu. [Mħ:17:12] U Mika kkonsagra lil-Levita, u ż-żagħżugħ kien għalih qassis, u qagħad f'dar Mika. [Mħ:17:13] U Mika qal: “Issa naf li l-Mulej tani r-riżq, għax għandi qassis Levita miegħi.”

18. It-tribù ta' Dan

[Mħ:18:1] F'dak iż-żmien ukoll ma kienx hemm sultan f'Iżrael; u t-tribù ta' Dan kien qiegħed ifittex art fejn jgħammar, għax sa dakinhar kien għadu ma messux sehem f'nofs it-tribujiet ta' Iżrael. [Mħ:18:2] Ulied Dan għalhekk bagħtu ħamsa min-nies mit-tribù tagħhom, rġiel ta' ħila, minn Sorgħa u Estawl, biex iduru u jitkixxfu l-art, u qalulhom: “Morru u tkixxfu l-art.” U marru fil-muntanji ta' Efrajm sad-dar ta' Mika u għaddew il-lejl hemm. [Mħ:18:3] Kif kienu ħdejn dar Mika għarfu leħen iż-żagħżugħ Levita u ġibduh 'l hemm u staqsewh: “Min ġiebek hawn?” [Mħ:18:4] U weġibhom: “Dan u dan għamilli Mika; krieni, u jien sirt qassis tiegħu.” [Mħ:18:5] U huma qalulu: “Stħarreġ lil Alla biex inkunu nafu jekk fit-triq li qbadna jkollniex ir-riżq?” [Mħ:18:6] U l-qassis weġibhom: “Morru bis-sliema! F'idejn il-Mulej hi t-triq li intom mexjin fiha.”

[Mħ:18:7] U telqu l-ħamest irġiel, u waslu Lajs, u raw li l-poplu kien jgħix bla biża' bħas-Sidonin, b'moħħhom mistrieħ; ma kien jonqoshom xejn mill-ġid ta' l-art; u ħadd ma kien jaħkimhom bi dritt ta' wirt; u kienu 'l bogħod mis-Sidonin, u ma kellhom x'jaqsmu xejn ma' l-Aramin. [Mħ:18:8] Mbagħad reġgħu lura għand ħuthom f'Sorgħa u Estawl, u dawn staqsewhom: “X'minnkom ?” [Mħ:18:9] U huma wieġbu: “Qumu, u nitilgħu għaliha! Għax aħna rajnieha li hi art tajba ħafna! X'intom taħsbuha? La titnikkrux, fittxu itilqu u morru ħudu l-art f'idejkom. [Mħ:18:10] Meta taslu hemm issibu nies jgħixu bla biża' f'medda kbira ta' art. Tassew li Alla rħieha f'idejkom. Post fejn m'hemm xejn nieqes mill-ġid li tista' tagħti l-art.”

It-tribù ta' Dan f'Lajs

[Mħ:18:11] Mbagħad telqu minn Sorgħa u Estawl mit-tribù ta' Dan sitt mitt raġel armati għall-gwerra. [Mħ:18:12] Telgħu, u waqqfu l-kamp f'Kirjat-jegħarim f'Ġuda; għalhekk għadhom isejjħulu Maħane-dan sa llum; u jiġi wara Kirjat-jegħarim.

[Mħ:18:13] Minn hawn għaddew għall-muntanji ta' Efrajm, u waslu ħdejn id-dar ta' Mika. [Mħ:18:14] Dawk il-ħamest irġiel, li kienu marru jitkixxfu l-art ta' Lajs, kellmu lil ħuthom u qalulhom: “Tafu intom li f'dawn id-djar hemm efod, terafim, xbieha mnaqqxa u xbieha mdewwba? Issa araw x'tagħmlu.” [Mħ:18:15] U lwew 'il dik in-naħa, u marru fid-dar taż-żagħżugħ Levita, id-dar ta' Mika, u sellmulu ta' ħbieb. [Mħ:18:16] U s-sitt mitt raġel minn ulied Dan armati għall-gwerra waqfu fi dħul il-bieb. [Mħ:18:17] U l-ħamest irġiel li kienu marru jitkixxfu l-art, daħlu fid-dar u ħadu x-xbieha mnaqqxa u l-efod u t-terafim u x-xbieha mdewwba, waqt li l-qassis baqa' fil-bieb mas-sitt mitt raġel armati għall-gwerra. [Mħ:18:18] Meta daħlu f'dar Mika, u ħadu x-xbieha mnaqqxa, l-efod u t-terafim, u x-xbieha mdewwba, il-qassis qalilhom: “X'intom tagħmlu?” [Mħ:18:19] U huma weġbuh: “Oqgħod bi kwietek! Qiegħed idek fuq fommok u ejja magħna, u kun għalina missier u qassis. X'inhu l-aħjar għalik, tkun qassis ta' dar ta' bniedem wieħed jew tkun qassis ta' tribù u familja sħiħa f'Iżrael?” [Mħ:18:20] U l-qassis feraħ f'qalbu; u ħa l-efod u t-terafim u x-xbieha mnaqqxa u mar f'nofs dik il-kotra nies. [Mħ:18:21] Mbagħad daru u telqu, u bagħtu t-tfal u l-imrieħel u ġidhom qabilhom.

[Mħ:18:22] Malli tbiegħdu minn dar Mika, l-irġiel li kienu joqogħdu fid-djar ta' ħdejn id-dar ta' Mika, nġemgħu u telqu għal wara wlied Dan, [Mħ:18:23] u bdew jgħajjtulhom. Ulied Dan dawwru wiċċhom lejhom u staqsew lil Mika: “X'għandek, biex qiegħed tgħajjat?” [Mħ:18:24] U hu weġibhom: “Ħadtuli allati, li għamilt, u l-qassis, u tlaqtu! X'fadalli? U mbagħad tgħiduli: 'X'għandek?’ ” [Mħ:18:25] U wlied Dan qalulu: “La ssammagħniex aktar leħnek, li ma jmorrux iħebbu għalikom in-nies ta' ras iebsa u titlef ħajtek u ħajjet darek.”

[Mħ:18:26] U wlied Dan baqgħu sejrin fi triqthom, u Mika dawwar wiċċu u raġa’ lura lejn daru, għax ra li kienu aqwa minnu.

[Mħ:18:27] U huma ħadu kull ma kien għamel Mika, u l-qassis li kellu miegħu, u marru Lajs, għand nies li kienu jgħixu fil-kwiet bla ħsieb ta' xejn, u għaddewhom minn xifer ix-xabla, u l-belt ħarquha bin-nar. [Mħ:18:28] Ma kien hemm ħadd min jgħinha, għax kienet bogħod minn Sidon, u ma kellhom x'jaqsmu xejn ma' Aram. Kienet fil-wita ta' Bet-reħob; reġgħu bnewha mill-ġdid u għammru fiha. [Mħ:18:29] U semmewha Dan, għal isem missierhom Dan, li kien twieled lil Iżrael. Imma qabel, sa mill-bidu, kien jisimha Lajs.

[Mħ:18:30] U wlied Dan waqqfu xbieha, u Ġonatan bin Gersom, bin Manassi, hu u wliedu, saru qassisin għat-tribù ta' Dan sa meta nqabdet l-art. [Mħ:18:31] U qiegħdu għalihom ix-xbieha, li kien għamel Mika, u baqgħet hemm iż-żmien kollu li dar Alla kienet f'Silo.

19. In-nies ta' Gibgħa

[Mħ:19:1] F'dak iż-żmien ma kienx hemm sultan f'Iżrael, u kien hemm Levita jgħammar f'nofs il-muntanji ta' Efrajm, u ħa mara konkubina minn Betlehem ta' Ġuda. [Mħ:19:2] Din il-konkubina żniet kontrih, telqitu u marret f'dar missierha f'Betlehem ta' Ġuda; u kienet ilha hemm erba' xhur, [Mħ:19:3] meta żewġha qam u mar warajha biex iżiegħel biha u jġibha lura. Kellu miegħu l-qaddej tiegħu u żewġt iħmir. Daħħlitu f'dar missierha, u malli rah missier it-tifla feraħ bih u mar jilqgħu. [Mħ:19:4] U ħatnu, missier it-tifla, żammu għandu, u hu qagħad miegħu tlitt ijiem, u kielu u xorbu, u għaddew il-lejl hemmhekk.

[Mħ:19:5] Fir-raba' jum bakkru fil-għodu u qam biex jitlaq; imma missier it-tifla qal lil ħatnu: “Ħu biċċa ħobż u stejqer, u mbagħad itlaq.” [Mħ:19:6] U qagħdu t-tnejn bilqiegħda jieklu u jixorbu. U missier it-tifla qallu: “Nitolbok, oqgħod hawn illejla u ferraħ qalbek.” [Mħ:19:7] Imma l-ieħor qam biex jitlaq; iżda ħatnu baqa' jissikkah, u baqa' u għadda l-lejl hemmhekk. [Mħ:19:8] U fil-ħames jum bakkar, u qam biex jitlaq; imma missier it-tifla qallu: “Kul xi ħaġa qabel.” U għaddew iż-żmien sa ma daħal il-jum sewwa, u kielu flimkien. [Mħ:19:9] Ir-raġel qam biex jitlaq hu, il-konkubina u l-qaddej tiegħu, imma ħatnu, missier it-tifla, qallu: “Ara, il-jum wasal għal filgħaxija; oqogħdu hawn illejla. U ferraħ qalbek, u għada tbakkru għal triqtkom u tmur lejn l-għarix tiegħek.” [Mħ:19:10] Ir-raġel ma riedx jgħaddi l-lejl hemm; qabad u telaq u wasal sa quddiem Ġebus, li hi Ġerusalemm; u kellu miegħu żewġt iħmir mgħobbija, u l-konkubina.

[Mħ:19:11] Xħin qorbu lejn Ġebus, il-jum kien wasal fi tmiemu, u l-qaddej qal lil sidu: “Ejja nduru lejn din il-belt tal-Ġebusin, u ngħaddu l-lejl hemmhekk.” [Mħ:19:12] U sidu wieġbu: “Ma ndurux lejn belt il-barranin, li m'humiex minn ulied Iżrael. Ħa nibqgħu sejrin sa Gibgħa.” [Mħ:19:13] U ssokta jgħid lill-qaddej tiegħu: “Ejja naslu sa wieħed minn dawn il-postijiet u ngħaddu l-lejl f'Gibgħa jew Rama.” [Mħ:19:14] U baqgħu sejrin sakemm laħaqhom inżul ix-xemx, ħdejn Gibgħa ta' Benjamin. [Mħ:19:15] U lwew 'l hemm biex imorru jgħaddu l-lejl f'Gibgħa; u daħal u waqaf fil-misraħ tal-belt, u ma kien hemm ħadd li laqagħhom biex jgħaddu l-lejl f'daru. [Mħ:19:16] U ara, raġel xiħ kien ġej l-għaxija minn fuq ix-xogħol fl-għalqa. Kien raġel mill-muntanji ta' Efrajm, u kien frustier f'Gibgħa; imma n-nies tal-post kienu wlied Benjamin.

[Mħ:19:17] U rafa' għajnejh u ra r-raġel li kien għaddej mill-misraħ tal-belt, u r-raġel ix-xiħ qallu: “Fejn sejjer? Mnejn ġej?” [Mħ:19:18] U hu wieġbu: “Ġejjin minn Betlehem ta' Ġuda, u sejrin lejn il-qalba tal-muntanji ta' Efrajm. Jiena minn dawk l-inħawi, u mort sa Betlehem ta' Ġuda, u issa sejjer lejn dari, u ma hawn ħadd li jilqagħni f'daru. [Mħ:19:19] Għandi tiben u għalf għall-ħmir tagħna, ħobż u nbid għalija, u għall-qaddejja tiegħek, u għaż-żagħżugħ tal-qaddej tiegħek; xejn ma jonqosna.” [Mħ:19:20] U x-xiħ qallu: “Is-sliem għalik! Naħsiblek għal kull ma teħtieġ, biss la tgħaddix il-lejl fil-misraħ.” [Mħ:19:21] U ħadu f'daru, tah l-għalf għall-ħmir, ħaslu riġlejhom, u kielu u xorbu.

[Mħ:19:22] Meta kienu qalbhom ferħana, xi rġiel tal-belt, nies mill-agħar, dawwru d-dar, u bdew iħabbtu fuq il-bieb u jgħajjtu lix-xiħ, sid id-dar: “Oħorġilna r-raġel li daħal f'darek, ħa nużawh.” [Mħ:19:23] U ħareġ ħdejhom ix-xiħ, sid id-dar, u qalilhom: “Le, ħuti, la tagħmlux din il-bluha! La darba dan ir-raġel daħal f'dari, la tagħmlux dan l-għajb. [Mħ:19:24] Ara, għandi 'l binti xebba u l-mara konkubina tiegħu; noħroġhomlkom u użawhom, u għamlu bihom li jogħġobkom, u 'l dan ir-raġel la tagħmlulux dan l-għajb.” [Mħ:19:25] Iżda huma ma ridux jisimgħu u għalhekk ir-raġel qabad il-konkubina u ħariġhielhom barra; u huma żebilħuha, u nfexxew fiha l-lejl kollu sa filgħodu, u malli sebaħ telquha.

[Mħ:19:26] Mas-sebħ il-mara ġiet u waqgħet fl-art ħdejn il-bieb ta' dar ir-raġel fejn kien żewġha, u baqgħet hemm sakemm sebaħ sewwa. [Mħ:19:27] U fil-għodu qam żewġha, u fetaħ il-bieb tad-dar, u ħareġ biex jaqbad triqtu; u jsib il-mara konkubina tiegħu fl-art ħdejn il-bieb tad-dar b'idejha mqabbda ma' l-għatba. [Mħ:19:28] “Qum,” qalilha, “ħa nitilqu.” Imma hi ma weġbitx. U mbagħad għabbieha fuq il-ħmar, u r-raġel qabad u telaq lejn daru.

[Mħ:19:29] Kif wasal id-dar ħa sikkina, qabad il-konkubina u qattagħha fi tnax-il biċċa b'għadamha b'kollox, u bagħathom fl-art kollha ta' Iżrael. [Mħ:19:30] U kull min ra dan qal: “Qatt sa llum ma ġrat biċċa bħal din; u qatt ħadd ma ra bħalha minn mindu telgħu wlied Iżrael mill-art ta' l-Eġittu. Aħsbu fuqha, u araw x'se tagħmlu u tkellmu.”

20. L-Iżraelin ipattuha lin-nies ta' Gibgħa

[Mħ:20:1] U wlied Iżrael ħarġu lkoll u ltaqgħet il-ġemgħa bħal bniedem wieħed, minn Dan sa Birsaba, u minn art Gilgħad f'Misfa, quddiem il-Mulej. [Mħ:20:2] U ħarġu fin-nofs il-kapijiet tal-poplu kollu u t-tribujiet ta' Iżrael kollha quddiem il-ġemgħa tal-poplu ta' Alla; erba' mitt elf ruħ tal-fanterija mħarrġa fix-xabla. [Mħ:20:3] U wlied Benjamin semgħu li wlied Iżrael telgħu Misfa, u wlied Iżrael qalu: “Tkellmu! Kif saret din il-biċċa ħażen?” [Mħ:20:4] U r-raġel Levita, żewġ il-mara maqtula, wieġeb u qal: “Konna wasalna, jiena u l-konkubina tiegħi, f'Gibgħa ta' Benjamin biex ngħaddu l-lejl hemmhekk. [Mħ:20:5] U qamu għalija n-nies ta' Gibgħa, u dawwruli d-dar billejl; lili riedu joqtluni, u lill-konkubina tiegħi żebilħuha u mietet. [Mħ:20:6] Mbagħad jien ġbart il-konkubina u qattajtha bċejjeċ u bgħattha fl-oqsma kollha ta' art Iżrael; għax huma għamlu ħaġa faħxija u kerha f'Iżrael. [Mħ:20:7] Araw, hawn intom ilkoll; tkellmu u araw x'se tagħmlu.”

[Mħ:20:8] U qam il-poplu kollu bħal bniedem wieħed u qalu: “Ħadd ma jerġa’ lura fl-għarix tiegħu, u ħadd ma jmur lura lejn daru. [Mħ:20:9] Issa nagħmlu hekk lil Gibgħa: ntellgħu x-xorti, u nitilgħu għaliha. [Mħ:20:10] Nieħdu minn kull tribù ta' Iżrael għaxart irġiel minn kull mija, u mija minn kull elf, u elf minn kull għaxart elef, biex iġibu l-ikel għall-poplu li ġie biex jagħmel ma' Gibgħa ta' Benjamin skond ma ħaqqha għal dan il-ħażen li għamlu f'Iżrael.”

[Mħ:20:11] U nġabru kollha għalenija bħal bniedem wieħed l-irġiel ta' Iżrael kontra l-belt. [Mħ:20:12] U t-tribujiet ta' Iżrael bagħtu nies fit-tribù kollu ta' Benjamin jgħidulhom: “X'ħażen hu dan, li sar f'nofskom? [Mħ:20:13] Agħtuna issa n-nies mill-agħar li hemm f'Gibgħa, u noqtluhom u nneħħu l-ħażen minn Iżrael.” Imma wlied Benjamin ma ridux jisimgħu minn kliem ħuthom, ulied Iżrael.

[Mħ:20:14] U wlied Benjamin inġabru mill-ibliet f'Gibgħa biex joħorġu jitqabdu ma' wlied Iżrael. [Mħ:20:15] U ntgħaddu ulied Benjamin dakinhar: mill-ibliet, sitta u għoxrin elf raġel imħarreġ fix-xabla barra n-nies ta' Gibgħa; [Mħ:20:16] fost dawk in-nies kollha kien hemm ukoll seba' mitt raġel magħżul, xellugin, u kull wieħed kellu l-ħila jwaddab ġebla l-iżbandola għal xagħra, u ma jfallilux.

[Mħ:20:17] U wlied Iżrael intgħaddu wkoll: barra minn ulied Benjamin, erba' mitt elf raġel imħarreġ fix-xabla, kull wieħed raġel tal-ġlied.

[Mħ:20:18] U qabdu u marru wlied Iżrael f'Betel u staqsew lil Alla u qalu: “Min minna jitla' l-ewwel jitqabad ma' wlied Benjamin?” U l-Mulej wieġeb: “Ġuda jitla' l-ewwel.”

[Mħ:20:19] Ulied Iżrael bakkru fil-għodu, u waqqfu l-kamp biswit Gibgħa. [Mħ:20:20] In-nies ta' Iżrael ħarġu għat-taqbida ma' wlied Benjamin, u tqassmu għall-ġlied ħdejn Gibgħa. [Mħ:20:21] U wlied Benjamin ħarġu minn Gibgħa u meddew fl-art dakinhar tnejn u għoxrin elf raġel minn Iżrael. [Mħ:20:22] Imma l-poplu għamel il-qalb u l-Iżraelin reġgħu tqassmu għat-taqbida fejn kienu tqassmu fl-ewwel jum.

[Mħ:20:23] U wlied Iżrael telgħu jibku quddiem il-Mulej sa filgħaxija, u staqsew lill-Mulej u qalu: “Għandi jien nerġa’ noħroġ nitqabad ma' wlied ħija Benjamin?” U l-Mulej wieġeb: “Itilgħu għalih.” [Mħ:20:24] Fit-tieni jum ulied Iżrael marru għal ulied Benjamin. [Mħ:20:25] U ħareġ jilqagħhom Benjamin minn Gibgħa fit-tieni jum u meddew ma' l-art tmintax-il elf oħra minn ulied Iżrael, lkoll imħarrġa fix-xabla. [Mħ:20:26] U wlied Iżrael ilkoll, u l-poplu kollu telgħu u marru Betel, u qagħdu hemm jibku quddiem il-Mulej, u samu dak in-nhar sa filgħaxija u offrew sagrifiċċji tal-ħruq, u sagrifiċċji tas-sliem quddiem il-Mulej. [Mħ:20:27] U wlied Iżrael staqsew lill-Mulej - għax hemm kienet l-arka tal-patt ta' Alla f'dak iż-żmien [Mħ:20:28] u Fineħas bin Elgħażar, bin Aron, dik il-ħabta kien iservi quddiemha - u qalu: “Għandi jien nerġa’ noħroġ nitqabad ma' ħija Benjamin, jew nieqaf?” U l-Mulej wieġeb: “Itilgħu, għax għada nerħih f'idejk.” [Mħ:20:29] U Iżrael imbagħad dawwar lil Gibgħa dawramejt bl-għases moħbija. [Mħ:20:30] U fit-tielet jum ulied Iżrael telgħu għal ulied Benjamin u tqassmu ħdejn Gibgħa bħall-ewwel u t-tieni darba. [Mħ:20:31] U wlied Benjamin ħarġu għall-poplu u tbiegħdu mill-belt, u bdew joqtlu mill-eżerċtu bħall-ewwel u t-tieni darba fit-toroq li jieħdu, waħda għal Betel u l-oħra għal Gibgħa, u fir-raba', u qatlu xi tletin raġel minn Iżrael b'kollox.

[Mħ:20:32] U wlied Benjamin qalu: “Kissirniehom bħall-ewwel darba.” U wlied Iżrael qalu: “Ħa naħarbu, u nbegħduhom mill-belt, u nxerrduhom mat-toroq.” [Mħ:20:33] U l-Iżraelin qamu kollha minn fejn kienu, u tqassmu f'Bagħal-tamar, u l-għases moħbija ta' Iżrael ħarġu minn fejn kienu min-naħa tal-punent ta' Gibgħa. [Mħ:20:34] U ġew quddiem Gibgħa għaxart elef raġel magħżula minn Iżrael kollu; u t-taqbida ħraxet, u wlied Benjamin ma ntebħux li kienet ġejja fuqhom ħsara kbira. [Mħ:20:35] Il-Mulej ħarbat lil ulied Benjamin quddiem Iżrael, u dakinhar ulied Iżrael qatlu minn ulied Benjamin ħamsa u għoxrin elf u mitt ruħ, ilkoll imħarrġa fix-xabla.

[Mħ:20:36] Ulied Benjamin intebħu li kienu mirbuħa; u l-Iżraelin taw il-wisa' lil ulied Benjamin, għax kellhom moħħhom mistrieħ bl-għases moħbija li kienu qiegħdu ħdejn Gibgħa. [Mħ:20:37] U l-għases moħbija ntefgħu bil-ħeffa fuq Gibgħa, ħabtu għall-belt minn kull naħa, u għaddew il-belt kollha minn xifer ix-xabla. [Mħ:20:38] L-Iżraelin kienu ftiehmu ma' l-għases moħbija li jtellgħu sħaba duħħan mill-belt. [Mħ:20:39] Malli l-Iżraelin li kienu jitqabdu daru, wlied Benjamin bdew jaħbtu għall-Iżraelin u qatlu minnhom xi tletin raġel, għax qalu: “Iva, kissirniehom bħal fl-ewwel taqbida.” [Mħ:20:40] Imma dak il-ħin bdiet tielgħa minn fuq il-belt sħaba duħħan; u wlied Benjamin ħarsu lura, u raw in-nar mill-belt tiela' lejn is-sema. [Mħ:20:41] U l-Iżraelin daru u wlied Benjamin tħawwdu għax raw li laħqithom il-ħsara; [Mħ:20:42] u daru, u ħarbu minn quddiem Iżrael lejn id-deżert; imma l-ġlied laħaqhom, u dawk li kienu ħierġa mill-belt daħlu ġo nofshom u bdew iqattgħuhom bċejjeċ. [Mħ:20:43] Hekk dawwru lil ulied Benjamin, u għamlu għal warajhom u għaffġuhom taħt riglejhom minn Noħa sa quddiem Gibgħa, in-naħa tal-lvant. [Mħ:20:44] U waqgħu mejtin tmintax-il elf raġel minn Benjamin, kollha nies ta' ħila. [Mħ:20:45] L-oħrajn daru u ħarbu lejn id-deżert lejn il-blat ta' Rimmon; l-Iżraelin qatlu minnhom fit-toroq ħamest elef raġel u baqgħu jrossu fuqhom sa Gidgħon u qatlu elfejn oħra. [Mħ:20:46] U dakinhar il-mejtin kollha ta' Benjamin laħqu l-ħamsa u għoxrin elf raġel imħarrġa fix-xabla, kollha nies ta' ħila. [Mħ:20:47] U ħarbu lura lejn id-deżert sitt mitt raġel, u baqgħu fil-blat ta' Rimmon għal erba' xhur. [Mħ:20:48] Mbagħad ulied Iżrael daru għal ulied Benjamin l-oħra, u għaddew minn xifer ix-xabla n-nies fil-belt, u l-bhejjem u kull ma sabu; u l-ibliet li sabu tawhom in-nar.

21. Tiġdid tat-tribù ta' Benjamin

[Mħ:21:1] L-Iżraelin kienu ħalfu f'Misfa u qalu: “Ħadd minna ma jagħti 'l bintu lil xi ħadd minn Benjamin b'martu.” [Mħ:21:2] Mbagħad il-poplu mar f'Betel, u baqgħu hemm sa filgħaxija jibku quddiem Alla, għollew leħinhom u bkew biki kbir, u qalu: [Mħ:21:3] “Għaliex, Mulej, Alla ta' Iżrael, ġara dan f'Iżrael, li naqset illum tribù f'Iżrael?” [Mħ:21:4] L-għada l-poplu bakkar, u bnew hemm artal, u offrew sagrifiċċji tal-ħruq u sagrifiċċji tas-sliem.

[Mħ:21:5] U wlied Iżrael qalu: “Hemm xi ħadd mit-tribujiet kollha ta' Iżrael li ma talax għal-laqgħa quddiem il-Mulej?” Għaliex kienu ħalfu bil-kbir għal min ma jitlax quddiem il-Mulej f'Misfa u qalu: “Nagħtuh il-mewt.” [Mħ:21:6] Ulied Iżrael għelew għal ħuhom Benjamin u qalu: “Illum inqata' tribù minn Iżrael. [Mħ:21:7] X'se nagħmlu lil dawk li baqgħu minnhom biex ikollhom in-nisa? Aħna ħlifna bil-Mulej li ma nagħtuhomx mill-bniet tagħna b'nisa tagħhom.” [Mħ:21:8] U ssuktaw jgħidu: “Min mit-tribujiet ta' Iżrael ma telax quddiem il-Mulej f'Misfa?” U sabu li ħadd minn Ġabes-gilgħad ma kien ġie fil-kamp għal-laqgħa. [Mħ:21:9] Għax għaddew il-poplu, u sabu li ma kien hemm ħadd minn Ġabes-gilgħad.

[Mħ:21:10] U l-ġemgħa bagħtet tnax-il elf raġel, rġiel ta' ħila, u ordnawlhom u qalulhom: “Morru u oqtlu n-nies ta' Ġabes-gilgħad b'xifer ix-xabla, bin-nisa u t-tfal. [Mħ:21:11] Iżda araw x'għandkom tagħmlu: Oqtlu l-irġiel kollha u n-nisa kollha li kellhom x'jaqsmu ma' raġel, iżda x-xebbiet ħalluhom ħajjin.” U hekk għamlu. [Mħ:21:12] U sabu fost in-nies ta' Ġabes-gilgħad erba' mitt xebba li qatt ma kienu għarfu raġel u raqdu miegħu; u ġibuhom fil-kamp f'Silo li jinsab f'art Kangħan. [Mħ:21:13] U l-ġemgħa kollha bagħtet l-aħbar lil ulied Benjamin li kienu fil-blat ta' Rimmon u għamlu paċi. [Mħ:21:14] U wlied Benjamin reġgħu lura, u l-Iżraelin tawhom in-nisa li kienu ħallew ħajjin min-nies ta' Ġabes-gilgħad; imma ma sabulhomx biżżejjed.

[Mħ:21:15] Il-poplu għela għal Benjamin, billi l-Mulej ġieb dan il-vojt fit-tribujiet ta' Iżrael. [Mħ:21:16] U x-xjuħ tal-ġemgħa qalu: “X'nagħmlu biex dawk li baqgħu jkollhom in-nisa? Għax inqerdu lkoll in-nisa ta' Benjamin.” [Mħ:21:17] U ssuktaw jgħidu: “Għandu jkun hemm werrieta għall-fdal ta' Benjamin, biex ma jinqeridx tribù minn Iżrael. [Mħ:21:18] Aħna ma nistgħux nagħtukom nisa mill-bniet tagħna, għax ulied Iżrael ħalfu u qalu: 'Misħut min jagħti xi mara lil Benjamin.’ ” [Mħ:21:19] U ssuktaw jgħidu: “Ara, minn sena għal sena jkun hemm festa lill-Mulej f'Silo,”- din qiegħda fuq it-tramuntana ta' Betel, fuq il-lvant tat-triq li tieħu minn Betel għal Sikem, 'l isfel minn Lebona. [Mħ:21:20] U mbagħad taw parir lil ulied Benjamin u qalulhom: “Morru u staħbew qalb id-dwieli. [Mħ:21:21] Malli taraw il-bniet ta' Silo ħerġin biex iduru u jiżfnu, oħorġu minn qalb id-dwieli u kull wieħed jaħtaf mara għalih mill-bniet ta' Silo; mbagħad morru f'art Benjamin. [Mħ:21:22] Jekk missirijiethom jew ħuthom jeħduha magħna, ngħidulhom: 'Ħennu għalihom, għax ħadd minnhom ma ħa mara fil-gwerra. Kieku qegħdin tagħtuhomlhom intom, kontu tidinbu.’ ”

[Mħ:21:23] U hekk għamlu wlied Benjamin, u ħadu nisa miż-żeffiena li ħatfu skond l-għadd tagħhom, u reġgħu marru lejn arthom, u bnew l-ibliet u għammru fihom. [Mħ:21:24] U wlied Iżrael dak iż-żmien telqu, kulħadd lejn it-tribù u l-familja tiegħu; u minn hemm kulħadd għal artu.

[Mħ:21:25] F'dak iż-żmien ma kienx hemm sultan f'Iżrael, u kulħadd kien jagħmel li jogħġbu.