QUDDIESA TAL-FTUĦ TAS-SENA TAL-FIDI

OMELIJA TAL-QDUSIJA TIEGĦU L-PAPA BENEDITTU XVI

 Pjazza San Pietru - Il-Ħamis 11 ta’ Ottubru 2012

Għeżież Ħuti fl-Episkopat,

Għeżiez ħuti,

Il-lum, ħamsin sena mill-ftuħ tal-Konċilju Ekumeniku Vatikan II, b’ferħ kbir qed nibdew is-Sena tal-Fidi.  Bil-ferħ kollu nsellem lilkom ilkoll, b’mod partikulari lill-Qdusija Tiegħu Bartilmew I, Patrijarka ta’ Kostantinopli, u lill-Eċċellenza Tiegħu Rowan Williams, Arċisqof ta’ Canterbury.  Tislima speċjali tmur lill-Patrijarki u Arċisqfijiet tal-Knejjes Kattoliċi tal-Lvant, u lill-Presidenti tal-Konferenzi Episkopali.  Biex tevoka l-Konċilju, li xi wħud minnkom hawn kellhom il-grazzja li jgħixuh huma stess – u lil dawn insellmilhom b’affett partikulari – din iċ-ċelebrazzjoni qed tiġi mogħnija b’bosta sinjali speċjali: il-purċissjoni tal-bidu, maħsuba biex tfakkar f’dik memorabbli tal-Padri Konċiljari meta daħlu f’din il-Bażilika; l-intronizzazzjoni tal-Ktieb tal-Vanġelu bl-istess ktieb li ntuża fil-Konċilju; it-tqassim tas-seba’ Messaġġi finali tal-Konċilju, u tal-Katekiżmu tal-Knisja Kattolika, li jien sa nagħti qabel il-barka ta’ l-

aħħar.  Dawn is-sinjali mhux biss jgħinuna biex niftakru, imma joffrulna wkoll il-possibbiltà li mmorru lil hemm mit-tifkira.  Huma jistednuna nidħlu b’mod aktar profond fil-moviment spiritwali li kkaratterizza lill-Konċilju Vatikan II, biex nagħmluh tagħna u niżviluppawh skond is-sens veru tiegħu.  U s-sens veru tiegħu kien u jibqa’ l-fidi fi Kristu, il-fidi Appostolika, mixgħula bix-xewqa ġewwienija li nikkomunikaw lil Kristu lill-individwi u lill-bnedmin kollha, tul il-pellegrinaġġ tal-Knisja fil-bosta mogħdijiet ta’ l-istorja.

Is-Sena tal-Fidi li qed niftħu l-lum hi marbuta b’mod armonjuż mal-mixja sħiħa tal-Knisja tul l-aħħar ħamsin sena: mill-Konċilju, għal matul il-Maġisteru tal-Qaddej ta’ Alla Pawlu VI, li fl-1967 ipproklama Sena tal-Fidi, sal-Ġublew il-Kbir tas-sena 2000, li bih il-Beatu Ġwanni Pawlu II ippropona mill-ġdid lill-umanità kollha l-persuna ta’ Ġesù Kristu bħala l-Feddej waħdieni, il-bieraħ, il-lum u dejjem.  Bejn dawn iż-żewġ Papiet, Pawlu VI u Ġwanni Pawlu II, kien hemm qbil profond u sħiħ, preċiżament fuq Kristu bħala ċ-ċentru tal-kożmu u ta’ l-istorja, u fuq il-ħeġġa appostolika li kellhom biex ixandruh lid-dinja.  Ġesù hu ċ-ċentru tal-fidi Nisranija.  L-Insara jemmnu f’Alla li l-wiċċ tiegħu ġie rrivelat lilna minn Ġesù Kristu.  Fih tinsab il-milja ta’ l-Iskrittura u hu l-interpretu definittiv tagħha.  Ġesù Kristu m’hux biss l-oġġett tal-fidi, imma, kif tgħid l-Ittra lil-Lhud, “minnu tibda u fih tintemm il-fidi tagħna” (12:2).

Il-Vanġelu tal-lum jgħidilna li Ġesù Kristu, ikkonsagrat mill-Missier fl-Ispirtu s-Santu, hu s-suġġett veru u dejjiemi ta’ l-evanġelizzazzjoni.  “L-Ispirtu tal-Mulej fuqi, għax hu kkonsagrani, bagħatni nwassal il-bxara t-tajba lill-fqajrin” (Lq 4:18).  Il-missjoni ta’ Kristu, dan il-moviment tiegħu, jissokta fl-ispazju u ż-żmien, tul is-sekli u fil-kontinenti kollha.  Hu moviment li jibda mill-Missier u, bil-qawwa ta’ l-Ispirtu, jixtered biex iwassal l-aħbar it-tajba lill-foqra, kemm f’sens materjali u kemm spiritwali.  Il-Knisja hi l-ewwel strument neċessarju ta’ din il-ħidma ta’ Kristu, għax hi magħquda miegħu bħalma hu l-ġisem mar-ras tiegħu.  “Kif il-Missier bagħat lili, hekk jien nibgħat lilkom” (Ġw 20:21), jgħid l-Irxoxt lid-dixxipli tiegħu, u waqt li jonfoħ fuqhom, iżid jgħidilhom: “Ħudu l-Ispirtu s-Santu” (v. 22).  Fi Kristu, Alla hu s-suġġett prinċipali ta’ l-evanġelizzazzjoni fid-dinja; imma Kristu nnifsu ried jgħaddi l-missjoni tiegħu lill-Knisja; hekk għamel, u jissokta jagħmel, sat-temma taż-żmien, u jxerred l-Ispirtu tiegħu fuq id-dixxipli, l-istess Spirtu li niżel fuqu u baqa’ miegħu tul ħajtu fuq din l-art, u tah il-qawwa li “inħabbar il-ħelsien lill-imjassrin u nwassal id-dawl mill-ġdid lill-għomja, irrodd il-ħelsien lill-maħqurin” u “nxandar sena tal-grazzja tal-Mulej” (Lq 4:18-19).

Il-Konċilju Vatikan II ma kellux il-ħsieb li jittratta t-tema tal-fidi f’dokument wieħed speċifiku.  Imma kien mixgħul b’xewqa li jinżel mill-ġdid fil-fond tal-misteru Kristjan biex ikun jista’ jerġa’ jipproponih lill-bniedem tal-lum b’mod li jħalli l-frott fih.  Il-Qaddej ta’ Alla Pawlu VI, sentejn wara li ntemmet is-sessjoni tal-Konċilju, esprimiha b’dan il-mod: “Anki jekk il-Konċilju ma jittrattax espressivament it-tema tal-fidi, hu jitkellem dwarha f’kull paġna, hu jagħraf il-karattru vitali u sopranaturali tagħha, hu jassumi li hi sħiħa u qawwija, u jibni fuq it-tagħlim tagħha.  Biżżejjed niftakru f’xi wħud mill-istqarrijiet tal-Konċilju biex nistgħu nifhmu l-importanza essenzjali li l-Konċilju, konsistenti mat-tradizzjoni duttrinali tal-Knisja, jattribwixxi lill-fidi, il-fidi vera, li għandha lil Kristu bħala s-sors tagħha u l-Maġisteru tal-Knisja bħala l-kanal li minnha tgħaddi” (Udjenza Ġenerali, 8 ta’ Marzu 1967).  Hekk qal Pawlu VI fl-1967.

Induru issa fuq dak li sejjaħ il-Konċilju Vatikan II u inawgurah: il-Beatu Ġwanni XXIII.  Fid-diskors tiegħu tal-ftuħ, hu ppreżenta l-għan prinċipali tal-Konċilju b’dan il-mod: “Dak li fuq kull ħaġa oħra jikkonċerna lill-Konċilju Ekumeniku hu dan: li d-depożitu mqaddes tad-duttrina Nisranija jiġi mħares u mgħallem b’mod iżjed effettiv […]  Għalhekk, l-għan ewlieni ta’ dan il-Konċilju m’hux id-diskussjoni ta’ din jew dik it-tema duttrinali… għal dan m’hemmx bżonn Konċilju… [imma] din id-duttrina żgura u li ma tinbidilx, li għandha tiġi rrispettata fedelment, jeħtieġ nesplorawha u nippreżentawha b’mod li jwieġeb għall-ħtiġijiet ta’ żmienna” (AAS 54 [1962], 790,791-792).  Hekk qal il-Papa Ġwanni fil-ftuħ solenni tal-Konċilju.

Fid-dawl ta’ dawn il-kelmiet, nistgħu nifhmu x’ħassejt jien stess dak iż-żmien: matul il-Konċilju kien hemm tensjoni emozzjonali aħna u nħabbtu wiċċna mal-missjoni komuni li nagħmlu l-verità u l-ġmiel tal-fidi jiddu iktar fi żmienna, mingħajr ma nissagrifikawha għall-bżonnijiet tal-preżent jew inħalluha marbuta mal-passat.  Il-preżenza eterna ta’ Alla tidwi fil-fidi, tittraxxendi ż-żmien, safrattant tista’ tintlaqa’ biss minna fl-“il-lum” irrepetibbli tagħna.  Għalhekk nemmen li l-aktar ħaġa importanti, speċjalment f’okkażjoni hekk sinifikanti bħalma hi din, hi li ngħixu mill-ġdid fil-Knisja kollha dik it-tensjoni pożittiva, dik ix-xenqa biex inħabbru lil Kristu mill-ġdid lill-bniedem tal-lum.  Imma biex din il-ġibda ġo fina għall-evanġelizzazzjoni ġdida ma tibqax biss idea u lanqas tintilef fil-konfużjoni, hemm bżonn li tkun mibnija fuq pedament konkret u preċiż, u din il-bażi hi d-dokumenti tal-Konċilju Vatikan II, il-post fejn sabet l-espressjoni tagħha.  Hu għalhekk li jien kemm-il darba insistejt fuq il-ħtieġa li nerġgħu lura, biex ngħidu hekk, lejn l-“ittra” tal-Konċilju – jiġifieri għat-testi tiegħu – biex nistgħu wkoll niksbu minnhom l-ispirtu awtentiku tiegħu; u għalhekk ukoll li tennejt li l-wirt veru tal-Konċilju Vatikan II għandna nsibuh fihom.  Jekk nirriferu għal dawn id-dokumenti, nevitaw l-estremitajiet ta’ nostalġija anakronistika jew li niġru wisq ’il quddiem, u nagħtu spazju lill-ġdid biex jiġi milqugħ f’kuntest ta’ kontinwità.  Il-Konċilju ma fformula xejn ġdid f’materji ta’ fidi, lanqas ried jieħu post il-qadim.  Li għamel hu li ra li l-istess fidi tkun disponibbli għalina biex inkomplu ngħixuha fil-ġurnata tal-lum, biex tibqa’ fidi ħajja f’dinja li qed tinbidel.

Jekk nidħlu f’armonija ma’ l-impostazzjoni awtentika li l-Beatu Ġwanni XXIII xtaq jagħti lill-Konċilju Vatikan II, inkunu kapaċi nwettquha tul din is-Sena tal-Fidi, billi nimxu fl-istess triq tal-Knisja hi u tkompli tipprova kontinwament tinżel iktar fil-fond tad-depożitu tal-fidi fdat lilha minn Kristu.  Il-Padri Konċiljari riedu jippreżentaw il-fidi b’mod li jinftiehem; u jekk huma nfetħu b’fiduċja għad-djalogu mad-dinja moderna, dan għamluh għax kienu ċerti mill-fidi tagħhom, minn din il-blata soda li fuqha kienu weqfin.  Fis-snin li ġew wara, imma, ħafna waslu biex ħaddnu mingħajr ebda sens ta’ kritika l-mentalità dominanti, biex poġġew fid-dubju l-istess fundamenti tad-depożitu tal-fidi, li sfortunatament ma ħassewx li setgħu jibqgħu jaċċettawhom bħala veritajiet.

Jekk il-lum il-Knisja qed tipproponi Sena ġdida tal-Fidi u evanġelizzazzjoni ġdida, dan mhux biex tfakkar anniversarju, imma għax hemm bżonn tagħha, anki iżjed milli kien hemm bżonnha ħamsin sena ilu!  U t-tweġiba li għandha tingħata lil dan il-bżonn hi dik mixtieqa mill-Papiet, mill-Padri Konċiljari u miġbura fid-dokumenti tagħha.  Anki l-inizjattiva li jinħoloq Kunsill Pontifiċju għall-Promozzjoni ta’ l-Evanġelizzazzjoni Ġdida, li jien irrid nirringrazzjah għall-impenn speċjali tiegħu b’riżq is-Sena tal-Fidi, għandha tinftiehem f’dan il-kuntest.  Fl-aħħar għexieren ta’ snin rajna l-avvanz ta’ “deżertifikazzjoni” spiritwali.  Fi żmien il-Konċilju kien diġà possibbli minn ftit paġni traġiċi ta’ l-istorja li wieħed isir jaf kif tkun ħajja jew dinja mingħajr Alla, imma issa din narawha kuljum madwarna.  Dan il-vojt xtered.  Imma rridu nibdew billi nġarrbu dan id-deżert, dan il-vojt, biex nistgħu niskopru mill-ġdid il-ferħ li nemmnu u l-importanza vitali li għandha għalina l-fidi.  Fid-deżert nerġgħu niskopru l-valur ta’ x’inhu essenzjali għall-ħajja; għalhekk fid-dinja tal-lum għandna għadd kbir ta’ sinjali, spiss espressi impliċitament jew negattivament, ta’ l-għatx għal Alla, għat-tifsira aħħarija tal-ħajja.  U fid-deżert hemm bżonn ta’ nies ta’ fidi li b’ħajjithom stess juru liema hija t-triq lejn l-Art Imwiegħda u jżommu ħajja t-tama.  Il-fidi ħajja tiftaħ lill-qalb għall-grazzja ta’ Alla li teħlisna mill-pessimiżmu.  Il-lum, iktar minn qatt qabel, li tevanġelizza jfisser tagħti xhieda għall-ħajja l-ġdida, ittrasformata minn Alla, u għalhekk li turi t-triq.  L-ewwel qari kellimna dwar l-għerf tal-bniedem li jivvjaġġa (ara Sir 34:9-13): il-vjaġġ hu metafora tal-ħajja, u l-bniedem għaref li jinsab fil-vjaġġ hu dak li tgħallem l-arti tal-ħajja, u jaf jaqsamha ma’ ħutu – kif jagħmlu l-pellegrini tul it-Triq ta’ San Ġakbu jew rotot simili li, mhux b’kumbinazzjoni, reġgħu saru popolari f’dawn l-aħħar snin.  Għaliex tant nies il-lum iħossu l-ħtieġa li jagħmlu dawn il-vjaġġi?  Mhux forsi għax fihom isibu, jew ta’ l-inqas jintuwixxu, it-tifsira ta’ l-eżistenza tagħna fid-dinja?  Għalhekk, dan hu l-mod kif nistgħu npinġu s-Sena tal-Fidi: bħala pellegrinaġġ fid-deżerti tad-dinja tal-lum, li fih nieħdu biss magħna dak li hu meħtieġ: la ħatar u lanqas ħorġa, la ħobż u lanqas flus, lanqas żewġt ilbiesi – kif qal il-Mulej lil dawk li kien qed jibgħat bħala missjunarji (ara Lq 9:3) –, imma l-Vanġelu u l-fidi tal-Knisja, li tagħhom id-dokumenti tal-Konċilju huma espressjoni ħajja, kif hu wkoll il-Katekiżmu tal-Knisja Kattollika, imxandar għoxrin sena ilu.

Ħuti għeżież, il-11 ta’ Ottubru 1962 kien jum il-Festa tal-Verġni Mqaddsa Marija, Omm Alla.  Ejjew nafdaw f’idejha din is-Sena tal-Fidi, kif għamilt il-ġimgħa l-oħra meta mort f’pellegrinaġġ lejn Loreto.  Jalla l-Verġni Marija tiddi dejjem bħala kewkba tul il-mixja ta’ l-evanġelizzazzjoni ġdida.  Ħa tgħinna hi biex inqiegħdu fil-prattika l-eżortazzjoni ta’ l-Appostlu Pawlu: “Ħalli l-kelma ta’ Kristu tgħammar sħiħa fikom; għallmu bl-għerf kollu u widdbu lil xulxin…  Kull ma tagħmlu jew tgħidu, agħmlu kollox f’isem il-Mulej Ġesù, u roddu ħajr lil Alla l-Missier permezz tiegħu” (Kol 3:16-17).  Amen.

miġjuba mill-Ingliż għall-Malti minn Francesco Pio Attard