IL-PROFETI
Għall-Poplu ta’ Alla, il- profeta kien xi ħadd imdawwal minn Alla biex jagħraf
is-sinjali taż-żmienijiet u jwassal il-messaġġ tal-Mulej lill-Poplu tiegħu.
Il-messaġġ kien aktar tħabbira tal-bżonn tal-indiema, tat-tama u ta’ twiddib.
Ma’ dan kien jiżdied ukoll tħabbir ta’ kastig jew ta’ żmien messjaniku. Il-kelma
Lhudija għal “profeta” kienet “nabí”, mill-verb “huwa ra” li kient tfisser dak
li jara l-affarijiet fid-dawl ta’ Alla.
Il-Kotba tal-Liġi jsejħu lil Abraham u lil Mosè bħala profeti. Kien hemm ħafna
li kienu jsejħu lilhom infushom profeti, tant li Mosè nnifsu jwiddeb lil-Lhud
biex iħarsu ruħhom mill-profeti foloz. Kien hemm żmien meta kien hemm min kien
jaqla’ x’jiekol billi jħabbar il-futur. Ħafna drabi, il-profeti tal-Mulej sabu
ruħhom f’konfront ma’ dawn in-nies qarrieqa u xi wħud minnhom, bħal Elija,
kellhom jitolbu sinjali mis-sema, mirakli, biex juru verament li kienu mibgħuta
minn Alla. Dan narawh ċar ħafna fi żmien il-profeti Elija u Eliżew fil-kotba
tas-Slaten. Dak iż-żmien, is-Saltana ta’ David kienet maqsuma f’żewġ saltniet,
is-Saltna ta’ Fuq immexxija mis-Samarija u s-Saltna ta’ Ġuda immexxija minn
Ġerusalemm. Elija u Eliżew kienu jgħixu fis-Saltna ta’ fuq. Hemm il-Lhud tħalltu
mal-Kangħanej li kienu jaduraw alla tal-fertilità imsejjah Baal. Baal ukoll
kellu l-profeti tiegħu, u fil-ktieb tas-Slaten naraw il-konfront bejn Elija u
l-profeti ta’ Baal li sar fuq il-muntanja tal-Karmelu. Il-profeta ta’ Alla, rari
kien popolari. Huwa kien juri lil Lhud, speċjalment lill-kbarat l-inġustizzi
tagħhom. Hekk għamel Natan ma’ David, meta qatel lil Urija biex jieħu lil Martu
Betsabeja, hekk għamel Elija ma’ Akab, meta dan qatel lil Nabot biex jeħodlu
għalqa tad-dwieli.
Fil-bidu, il-ġrajjiet tal-profeta u l-messaġġ tiegħu kien jinkiteb mal-istorja
tal-poplu. Għalhekk insibuhom miktubin fil-kotba ta’ Samwel u tas-Slaten. Meta
l-Poplu beda jagħraf il-valur ta’ dawn in-nies, beda jinħass il-bżonn li
l-messaġġ tagħhom jinżamm u jinkiteb. Fil-Kotba Mqaddsa għandna 4 kotba
tal-profeti l-kbar u 12-il ktieb tal-profeti ż-żgħar. Il-profeti l-kbar huma
Isaija, Ġeremija, Eżekjel u Danjel. Il-Profeti ż-żgħar huma Hosegħa, Ġoel,
Għamos, Għabdija, Ġona, Mikea, Nagħum, Ħabakkuk, Sofonija, Ħaġġaj, Żakkarija u
Malakija.
Din hi l-ordni kif insibuhom fil-Bibbja. Imma din mhix ordni kronoloġika. Għamos
kien iħabbar fi żmien is-Sultan Ġerobogħam II (786-846QK). Eżekjel kiteb ftit
qabel l-eżilju li ġara fis-sena 587QK..
Kull profeta għandu l-istil letterarju tiegħu. Hekk il-profeta Ġona li ried juri
lil-Lhud li Alla jsalva lil kull ġens li lest li jindem u jsalva lil kull poplu
u mhux lilhom biss. Juża forma letterarja tixbah lill-parabbola biex juri li
Alla kien lest li jaħfer lin-nies ta’ Ninwè. Il-profeta Hosegħa, jirrakkonta
parabbola qawwija ħafna fejn jgħid li Alla riedu jiżżewweġ mara ħażina, lil
Gomer. Din bidlitu ma’ rġiel oħra. U Alla jordnalu jmur għaliha, jaħfrilha,
jeħodha fid-deżert u hemm jerġa jaċċettha b’martu, jaħfrilha u hi ssir tħobbu.
Il-parabbola hi tħabbira tal- maħfra ta’ Alla lill-Poplu tiegħu wara li
jgħaddih mill-eżilju biex jagħraf dnubietu.
Irridu niftakru li ...
▪ Il-profeta ma kienx jieħu din il-vokazzjoni minn rajh. Fil-Ktieb ta’
Isaija, Ġeremija, Għamos, Ġona u Hosegħa insibu is-sejħa tal-Mulej Alla lil
Profeta. Bosta drabi il-profeta jsibha bi tqila, jew għax iħossu li mhux dehen
tas-sejħa bħal Isaija jew għax jara li din is-sejħa hi tqila wisq għalih bħal
Ġona jiġrova jiskartaha. Minkejja dan it-tfixkil, il-profeta kien iħossu
imbuttat minn Alla biex iwettaq din il-Missjoni. Ġeremija jikteb li kien iħoss
nar ġo fih li jġiegħelu jwettaq il-ħidma tiegħu għad li ħlief tbatija u biki ma
ġabitlux.
▪ Il-profeta kien ċert li l-messaġġ li kien qed ixandar ma kienx tiegħu
imma ta’ Alla.
▪ Is-sens sħiħ tal-kliem tal-Profeta insibuh fi Kristu. Fi Kristu il-Patt
il-Ġdid li Alla ried iwettaq u ħabbar fil-kitba tal-profeti sar realtà.