Fi Kristu Ġesù: l-attitudnijiet
fundamentali
tan-nisrani skont San Pawl
Diskors ta’ Prof. A. Frendo f’Jum
il-Lajċi - 13 ta’ Frar 2009
Eċċellenzi, Monsinjur u Sinjuri,
Meta ġejt
avviċinat biex nagħti din it-tema tal-lejla, fil-bidu għidt:
is-sena Pawlina, mela allura nagħmlu xi ħaġa fuq x’jgħid San
Pawl dwar l-attitudnijiet bażiċi tan-nisrani. U ftakart li
waħda mill-frażijiet importanti tiegħu hija: “fi Kristu
Ġesù”. Il-problema ġrat li meta ġejt biex nara t-testi
bir-reqqa, it-test li fil-memorja tiegħi kien l-aktar
importanti, kellu s-sinifikat tal-frażi “fi Kristu Ġesù”
imma ma kellux il-kliem “fi Kristu Ġesù”. U nqlejt.
Imbagħad għidt: mela ħalli naraw dasqxejn. Meta tmur
għall-oriġinal fil-Grieg, tinduna li hemm żewġ
prepożizzjonijiet - ħa nibda b’dan mhux biex noqogħdu
nagħmlu lecture fuq il-Grieg, imma biex, kif kienu
jtambrulna f’moħħna l-għalliema meta kont tifel jien,
nagħmlu l-affarijiet bir-reqqa. U sibt li fil-Grieg
il-prepożizzjoni “en” li tfisser “ġo”, kultant jista’
jkollha l-istess sinifikat ta’ "lejn".
U bil-maqlub - li hu interessanti għalina
- il-prepożizzjoni "eis" li tfisser "lejn" jista’ xi drabi
jkollha s-sinifikat ta’ "fi, ġo". U din il-ħaġa
interessatni ħafna, għax rajt b’għajn ġdida s-sinifikat
tal-magħmudija tagħna.
Il-passaġġi li ser nieħu l-lejla kollha fihom il-frażi "fi
Kristu Ġesù". L-ewwel wieħed biss ma fihx din il-frażi, imma
għandu dan is-sinifikat. U ser nibda bih.
Il-passaġġ hu mill-ittra lir-Rumani (Kap6 v3-4) fejn Pawlu
jgħidilna: "Ma tafux intom li lkoll kemm aħna, aħna ġejna
mgħammdin ġo Kristu Ġesù, mgħammdin fil-mewt tiegħu?
Għalhekk aħna konna midfunin miegħu permezz tal-magħmudija
fil-mewt, u bħalma Kristu kien imqajjem mill-imwiet
bil-glorja tal-Missier, hekk aħna, allura, għandna nimxu
f’ħajja ġdida."
Il-frażi ‟mgħammed fi Kristu Ġesù", fl-oriġinal hija
mgħammed "lejn Kristu Ġesù" biex tibqa’ ġo fiH. F’dan
il-kuntest, San Pawl kien qed jiddiskrivi eżatt dak li
kien jiġri fil-magħmudija. U għalhekk il-battisteri ta’ dak
iż-żmien kienu li tinżel it-taraġ, tidħol ġo l-ilma u terġa’
toħroġ. Dak li rrid ngħid hu, li s-sinifikat ta’ dan
il-passaġġ (Rum6 v3-4) hu li wieħed ser jgħaddi min-naħa
għall-oħra biex jibqa’ ġon-naħa l-oħra. Jiġifieri
l-magħmudija hija li jiena ser nitlaq minn point A,
ngħaddi għal ġo point B biex nibqa’ ġo fih. U
għalhekk it-tradizzjonijiet ivarjaw: "mgħammed lejn Kristu
Ġesù", "mgħammed ġo Kristu Ġesù", "mgħammed fi Kristu Ġesù".
Fil-qosor: il-magħmudija hija passaġġ mill-point A tal-mewt
tagħna għall-point B, il-ħajja tagħna, li huwa Kristu Ġesù.
U għalhekk San Pawl juża l-frażi "eis", "lejn" li tfisser
biex nibqa’ "ġo".
F’dan il-kuntest, mela, issa nistgħu nibdew it-topic
tagħna ‟fi Kristu Ġesùˮ.
Il-kuntest globali huwa tal-magħmudija. San Pawl ħa
l-magħmudija bis-serjetaˋ. U wara dak il-passaġġ
tar-Rumani li rajna bħala background, issa nistgħu
nieħdu bejn wieħed u ieħor 5 testi oħra, fejn il-frażi
Pawlina "fi Kristu Ġesù" għandha dejjem sinifikat ftit
differenti minn passaġġ għall-ieħor li ser insemmi.
Is-sinifikat globali jinsab fl-ewwel l-ittra lit-Tessalonkin
(Kap5 v16-26), fejn San Pawl juża l-frażi teknika tiegħu
"fi Kristu Ġesù" biex ifisser li għandu jkollna ħajja ġdida,
kompletament ġdida. U jelenka x’inhuma dawn l-affarijiet
ġodda: għandkom tkunu dejjem ferħanin, dejjem titolbu,
dejjem troddu ħajr f’kull ċirkustanza, m’għandkomx toħonqu
l-Ispirtu, m’għandkomx tiddisprezzaw il-profeti (li
fil-kuntest ta’ San Pawl ifisser il-qalba tal-Antik
Testment), għandkom tiggranfaw ma’ dak li hu tajjeb u
tevitaw il-ħażin. Imbagħad jagħti summary billi
jgħid li "din hi l-volonta ta’ Alla għalikom fi Kristu
Ġesù". Mela, il-frażi "fi Kristu Ġesù", li nsibuha f’vers
18 ta’ dan il-passaġġ, tfisser li jkollna ħajja ġdida, skond
il-ħames kwalitajiet li għadni kif semmejt, fosthom li
nirringrazzjaw lil Alla dejjem, f’kull ċirkustanza, li
nitolbu dejjem u li nevitaw il-ħażin u nagħmlu t-tajjeb.
It-tieni kuntest: F’sens kemmxejn differenti mill-ewwel
wieħed, imma dejjem summarized bil-frażi "fi Kristu"
jew "fi Kristu Ġesù", San Pawl jagħti żewġ affarijiet li
għalih jmorru flimkien: id-dixxerniment u Kristu bħala
l-metru tal-verità. San Pawl jgħid ċar fl-ittra lir-Rumani
(Kap14, v14 ): "Jiena naf u persważ fil-Mulej Ġesù, li xejn
ma hu impur minnu nnifsu. Imma jekk xi ħadd jidhirlu li
ħaġa hi impura, għalih tkun impura". Lilna tinteressana
l-ewwel biċċa: "Jiena naf u persważ fil-Mulej Ġesù". Għal
San Pawl, l-għerf u d-dixxerniment jista’ jseħħ biss, jekk
iseħħ fi Kristu. U dan jispjegahulna aħjar fl-ittra
lill-Efesin. Għal San Pawl hemm żewġ affarijiet importanti
fit-tiftix tal-verità: l-ewwelnett li wieħed għandu
bl-onestaˋ kollha jfittex il-verità, jiġri warajha; u
t-tieni ħaġa hi li l-verità mhux li nikkostruwiha jew
nivvinta jien, imma hemm metru biex inkejjel jekk jiniex
fil-verità jew le. U għal San Pawl
dan il-kejl hu l-persuna ta’ Kristu stess.
Fl-ittra lill-Efesin hemm frażi
interessanti li grammatikalment, fl-ilsiena moderni tagħna,
- sew Ingliż, Malti, u Taljan - tinstema’ kemmxejn mhux
normali. Imma San Pawl kien jaf x’ qed jgħid u fil-fatt hija
normali ħafna. Fl-Efesin (Kap4 v20-21) jgħid hekk: "Dan ma
kienx il-mod kif intom tgħallimtu il-Kristu, għax żgur li
intom smajtu fuqu u kontu mgħallma fih, għax il-verità hija
Ġesù” . Interessanti li jgħid: “Dan ma kienx il-mod u
manjiera kif intom tgħallimtu il-Ġesù”. San Pawl ma jgħidx
“tgħallimtu fuq Ġesù”
imma “kontu tafu il-Ġesù”.
Ġesù huwa
l-oġġett tat-tagħlim f’dan il-passaġġ, għalkemm imbagħad
jgħid “smajtu fuqu”. Fl-opinjoni tiegħi, San Pawl qed jgħid
żewġ affarijiet: qed jgħid li inti ser tisma’ fuq
Ġesù biex
tkun taf il-Ġesù
bħala oġġett tal-għarfien tiegħek. U nafu li fil-Bibbja l-kelma
‟tagħrafˮ mhijiex xi ħaġa astratta, imma tmur mill-astratt
għall-prattiku. Per eżempju, li tagħraf huwa wkoll li
tesperjenza, għalhekk il-Madonna qalet lill-anġlu: ‟Jiena ma
nagħrafx raġelˮ- jiġifieri “ma kellix x’naqsam ma’ raġel”. U
hawnhekk, fil-kuntest ta’ San Pawl, il-konoxxenza fuq Kristu
trid twassal għal konoxxenza ta’ Kristu, fis-sens li huwa l-oġġett
li n-nisrani jisperjenzah. Meta wieħed ipoġġi r-Rumani
Kap14 v14 flimkien ma’ Efesin Kap 4 v20-21, li għadna kemm
rajna, il-konklużjoni hija li għan-nisrani d-dixxerniment u
t-tiftix tal-verità wkoll irid isir fi Kristu Ġesù. U
hawnhekk għandna sinifikat li hu kemmxejn differenti minn
dak ta’ l-ewwel frażi. Kollha jaqgħu
taħt l-istess umbrella ta’ ħajja ġdida, imma San Pawl qed
jelenka x’jiġifieri.
Sens ieħor - it-tielet wieħed - li nistgħu nsibuh
fil-frażi ‟fi Kristu Ġesù” huwa li fi Kristu aħna
ħolqien ġdid plus li għandna l-moħħ, l-attitudni u
l-mentalita’ ta’ Kristu. U hawnkekk hawn xi ftit passaġġi li
ta’ min jarahom. L-ewwelnett għandna t-tieni ittra
lill-Korintin (Kap5 v17). San Pawl jgħid: ‟Għalhekk, jekk xi
ħadd huwa fi Kristu - ninnotaw il-frażi ‟fi Kristuˮ– huwa
jsir ħolqien ġdid, il-qadim għadda u daħal il-ġdidˮ.
F’dan il-kuntest hemm shade of
meaning ġdid, jiġifieri li jkun hemm kreazzjoni ġdida fi
Kristu. U hawnhekk San Pawl għandu f’moħħu dak li sekli
wara Sant Anselmu fehem meta qal: ‟Inti li ħlaqtni u erġajt
ħlaqtniˮ, meta indirizza lil Kristu msalleb. Dan ifisser li
bil-miġja tad-dnub fid-dinja, il-ħolqien kif riedu Alla b’xi
mod iġġarraf, u dan reġa’ ġie maħluq mill-ġdid.
Fl-ittra lill-Efesin (Kap 2 v10), San
Pawl hu aktar speċifiku u jgħidilna xinhu l-ħolqien ġdid.
Il-ħolqien ġdid hija ħajja ġdida li tiġi – kif insibu fl-ittra
lit-Tessalonkin - mill-ħniena ta’ Alla li jirnexxilha
tittrasformana f’persuni li noperaw l-opri tajba. Hawnhekk
San Pawl semma b’mod speċifiku l-kelma “opri tajba”.
Jiġifieri, skont hu, li nkunu fi Kristu Ġesù huwa li permezz
tal-ħniena ta’ Alla nkunu mogħtija l-kapaċita’ li nagħmlu
opri tajba. F’dan il-passaġġ lill-Efesin jgħid: “Għax aħna
huma dak li Huwa għamilna, maħluqa fi Kristu Ġesù għall-opri
tajbin li Alla pprepara għalina minn qabel biex ikunu l-mod
ta’ għixien tagħna”. Dan kollu jista’ jiġi miksub jekk in-nisrani,
skont San Pawl, ikollu l-istess attitudnijiet u l-istess
mentalitaˋ li kellu Kristu.
U hawnhekk, ma’ dawn il-passaġġi li
semmejt wieħed ma jistax ma jsemmix l-innu liturġiku li San
Pawl kellu f’moħħu meta kiteb it-tieni Kap lill-Filippin
minn vers 5 ‘l quddiem: “Ħa jkollkom intom l-istess
attitudnijiet/mentalita’ li kienet fi Kristu Ġesù: Hu li
kien Alla ma ddejjaqx li jitbattal minnu nnifsu….” – dak
il-passaġġ famuż li naqrawh ukoll fil-Ġimgħa l-Kbira. Dan
il-ħolqien ġdid, fl-aħħar mill-aħħar, meta wieħed jieħu t-testi
li semmejt: lill-Korintin, lill-Filippin u lill-Efesin, dan
ma jfisser xejn għajr li wieħed jinfetaħ biex jitwaħħad ma’
Kristu li għadda mill-mewt għall-għixien. Tant hu hekk, li
fl-ewwel ittra lill-Korintin (Kap4,v17) San Pawl jgħid
lill-komunitaˋ “Nixtieq infakkarkom fit-triqat tiegħi fi
Kristu Ġesù kif jiena għallimtom kullimkien u f’kull knisja”.
It-triqat ta’ San Pawl huma l-way of procedure
tiegħu – il-mod ta’ bniedem maħluq ġdid minħabba l-magħmudija
fi Kristu.
Ir-raba’ sinifikat, magħqud mal-oħrajn
imma kemmxejn differenti, li l-frażi “fi Kristu Ġesù” jista’
jkollha, skont San Pawl, huwa li min hu fi Kristu Ġesù
hu “ħaj għal Alla u mejjet għad-dnub”. Fl-ittra lir-Rumani
(Kap 6 v11), San Pawl jgħidilna li jekk in-nisrani hu
verament fi Kristu, in-nisrani huwa mejjet għad-dnub u ħaj
għal Alla. “Ħaj għal Alla” jfisser “ħaj lejn Alla”,
jiġifieri ggerjat lejn Alla, interessat f’Alla, ifittex lil
Alla, l-orjentament tiegħu kollu huwa Alla. Fi kliem
sempliċi huwa dak li s-Salmista jgħid: “Ruħi għatxana għalik
o Alla”. Il-passaġġ lir-Rumani (Kap 6, v11) b’mod preċiż
jgħid: “Għalhekk intom għandkom tqisu ruħkom mejtin
għad-dnub u ħajjin għal Alla fi Kristu Ġesù”. Dan ifisser li
n-nisrani jista’ jkun ħaj għal Alla biss permezz tar-rigal
ta’ Kristu li huwa mogħti b’xejn ( kif Fr. Karm qalilna fl-innijiet
li kantajna). Fl-istess kap (Rum. 6 v23), fil-waqt li juża
l-frażi teknika tiegħu, San Pawl ifakkarna li l-ħlas tad-dnub
huwa l-mewt, imma li r-rigal b’xejn ta’ Alla huwa l-ħajja
eterna fi Kristu Gesù, il-Mulej tagħna. Aktar ċar minn hekk
ma setax ikun. Qed isemmi “li tkun fi Kristu Ġesù” jfisser
li jkollok il-ħajja li ma tintemm qatt, imma li hija rigal
b’xejn, mhux mistħoqq, ta’ Alla.
Sibt sinifikat ieħor li naħseb li l-frażi
teknika “fi Kristu Ġesù” jista’ jkollha. Hija aktar
kwestjoni ta’ konsegwenza. Jekk in-nisrani huwa fi Kristu
Ġesù, San Pawl jislet żewġ konsegwenzi importanti u juża
termini tekniċi għalihom. L-ewwel waħda hija dik li
diffiċli nispjegawha kemm bl-ingliż kif ukoll bil-Malti .
Bl-Ingliż hija li jkollok “a bold entry to God” –aċċess
kważi ardit lejn Alla, b’wiċċek minn quddiem, bis-sigurta’
kollha, bil-fiduċja kollha. F’dan il-kuntest li ser insemmi
hawnhekk San Pawl juża kelma Griega ‟parresia” li tfisser
fiduċja, sigurtaˋ, libertaˋ ta’ kelma, frankness,
openness; tfisser dawn kollha. Ma
tistax tittraduċihom f’kelma waħda u dawn huma kollha
konsegwenza tal-frażi ‟fi Kristu Ġesùˮ. Fl-ittra lill-Efesin
(Kap3 v12) San Pawl jgħid: ‟Fi Kristu aħna għandna aċċess
lejn Allaˮ – (issa hawnhekk ma tistax tgħidha) –
"bil-parresia", jiġifieri, kważi b’mod ardit (f’sens
tajjeb), b’wiċċna minn quddiem, b’fiduċja, nistgħu
nitkelllmu kif irridu permezz tal-fidi fih. U din jerġa’
jużaha fl-ittra lil Filemon Vers 8 fejn San Pawl jgħid lil
Filemon biex jaċċetta lill-iskjav bħala ħuh u jgħidlu: jiena
ser nipperswadik bl-imħabba biex inti tagħmel hekk, imma
kieku rrid jien għandi "parresia" biżżejjed fi Kristu,
nista’ nkun ardit biżżejjed fi Kristu, jew "bold" biżżejjed
fi Kristu, kuraġġjuż biżżejjed fi Kristu, liberu biżżejjed
fi Kristu, fiduċjuż biżżejjed fi Kristu. Dak ried ifisser
bil-kelma "jiena għandi l-"parresia" fi Kristu".
U
konsegwenza oħra tal-frażi "fi Kristu Ġesù" hija li San Pawl
jasal biex jgħid li "jiftaħar fi Kristu". Dan il-kliem
ifixkel ħafna nies, speċjalment fl-operat pastorali
tagħhom. Iżda wieħed irid jiftakar li l-frażi "niftaħar fi
Kristu" hija teknika, hija konsegwenza ta̛ dak li għidt
qabel ta̛̛ xi tfisser il-frażi "fi Kristu Ġesù".
Fil-fatt, jekk naraw tajjeb it-testi tal-ittri ta’ San Pawl,
meta hu jsemmi il- "ftaħir fi Kristu", nintebħu li dan
il-kliem ifisser fiduċja assoluta f’Alla. Nieħdu per eżempju
l-ittra lir-Rumani (Kap 15 v17-18); Pawlu jiftaħar għal dak
li hu għamel għal Alla veru, imma mbagħad iżid “għax Kristu
wettqu dan permezz tiegħi”. U l-frażi li hu juża hi “ftaħir
fi Kristu Ġesù”. Allura l-konklużjoni hija waħda: li San
Pawl huwa biss strument f’idejn Kristu. U forsi l-passaġġ
isir aktar ċar meta npoġġu ħdejh dak li Pawlu jgħid fl-ittra
lill-Filippin (Kap3,v3) fejn wieħed jista’ jara b’mod ċar
daqs il-kristall li "tiftaħar fi Kristu Ġesù" hija frażi
teknika li tfisser u hija identika għall-frażi “li ma
jkollok l-ebda fiduċja fil-ġisem”. Irridu noqogħdu attenti
li il-kelma "ġisem" ma tfissirx dak li normalment nifhmu
biha; l-oriġinal hija sarks li tfisser flesh,
li ma tfissirx laħam bħala oppost għall-ispirtu, imma
l-bniedem iddivorzjat mill-ispirtu ta’ Alla. Jiġifieri
l-frażi teknika “tiftaħar fi Kristu Ġesù tfisser li ma
jkollok l-ebda fiduċja fil-bniedem, imma fiduċja f’Alla. U
dan huwa dak li jgħid is-Salm: ‟Imbierek huwa l-bniedem li
jafda f’Alla, misħut huwa l-bniedem li jafda fil-bniedemˮ;
fis-sens li l-fiduċja trid tkun b’mod assolut f’Alla
l-imbierek.
Mela issa ħa nippruvaw niġbru dawn l-affarijiet kollha
flimkien.
L-ewwelnett paradoss: hemm xi żewġ frażijiet fl-ittri ta’
San Pawl li jgħidulna ċar għaliex huwa possibbli għalina
l-insara li nkunu "fi Kristu Ġesù". L-ewwel risposta ovvja
hija għax aħna mgħammdin u hekk qalilna f’dak il-passaġġ:
għaddejna minn A għall-B u ser nibqgħu f’B. Imma mbagħad
hemm frażi oħra: fit-tieni ittra lill-Korintin (Kap13, V5)
San Pawl ifakkarna - u dan hu minħabba l-għotja ta’ Kristu
fuq il-Kalvarju, li mbagħad tiġi applikata fil-magħmudija -
u jgħidilna: "Intom ma tafux illi Kristu Ġesù qiegħed
fikomˮ. Mela qegħdin fi Kristu għax hu ġa qiegħed fina. U
din jirrepetiha fl-ittra lill-Kolossin (Kap1 v27): il-glorja
ta’ dan il-misteru. Frażi oħra teknika ta’ San Pawl:
misteru. Misteru mhux għax ma nistgħux nifhmu; għalih
misteru huwa Kristu stess, il-pjan ta’ Alla li ġie rrivelat
fi Kristu. U fl-ittra lill-Kolossin (Kap1 v27) jgħid:
‟il-glorja ta’ dan il-misteru li huwa Kristu ġo fikom,
it-tama tal-glorjaˮ.
Biex intemmu: jiena naħseb illi għalkemm semmejt l-ewwel
test fundamentali tar-Rumani li jitkellem fuq il-magħmudija
li huwa l-kuntest globali ta’ xi tfisser "fi Kristu Ġesù",
hemm test wieħed li naħseb li jispjega b’mod l-aktar ċar
x’ifisser San Pawl f’din il-frażi u jiġbor flimkien forsi
il-ħames sinifikati differenti li tajt qabel. U dan huwa
l-ittra lill-Filippin (Kap 3 v8-9) fejn San Pawl jgħidilna
b’mod l-aktar ċar, juża l-frażi "misjub fi Kristu Ġesù". U
din il-frażi li hu jgħid għalih innifsu: "jien misjub fi
Kristu Ġesù" jidentifikaha mal-frażi "li aħna ġġustifikati
bil-fidi fi Kristu". Ħa naqra l-passaġġ li semmejt:
"Minħabba fih jiena sofrejt it-telfa ta’ kollox u nara
kollox bħala knis sabiex jiena jkolli niggwadanja lil
Kristu u nkun misjub fih, mhux li jkolli ġustifikazzjoni
tiegħi nnifsi li tiġi mil-liġi iżda waħda li tiġi permezz
tal-fidi fi Kristu, il-ġustifikazzjoni minn Alla bbażata fuq
il-fidi". Hawnhekk hawn fejn wieħed jagħmel serata oħra fuq
din. Imma ser ngħid xi ħaġa fil-qosor. Din hija t-teżi
fundamentali ta’ San Pawl: li l-bniedem ma jsalvax lilu
nnifsu, imma hu salvat mill-ħniena gratwita ta’ Alla li
tantiċipa n-nuqqasijiet tagħna kollha. U ħaġa oħra, meta
huwa jgħid: il-fidi fi Kristu, nafu li fil-Grieg din
il-frażi għandha żewġ sinifikati li mhumiex kontradittorji u
nistgħu niġbruhom flimkien. Tista’ tgħid: il-fidi fi Kristu;
jiġifieri jiena għandi fidi fi Kristu. Imma tista’ tgħid
ukoll: il-fidi ta’ Kristu. Jiġifieri Hu li kien Alla, bħala
bniedem kellu wkoll jagħmel fidi f’Alla u jabbanduna lil
nnifsu f’Alla b’mod assolut fuq is-salib. U għalhekk San
Pawl ġabarhom flimkien: il-fidi tiegħu (ta’ San Pawl) fi
Kristu li permezz tal-opra tiegħu ta’ fidi f’Alla l-Missier,
bħala bniedem, Hu li kien Alla veru, xorta ntelaq fir-rieda
tal-Missier u b’hekk salvana.
Qabel ma nagħlaq insemmi f’dan il-kuntest l-ittra
lill-Galatin Kap2,v 20 fejn San Pawl jilgħab bil-kliem fuq
din it-tema – mhux biex joqgħod jaħli l-ħin – imma biex
itambrilna f’moħħna dak li jrid jgħid: Jiena ma nixtieqx
inġib fix-xejn il-grazzja ta’ Alla, għax kieku
il-ġustifikazzjoni, jiġifieri l-ħbiberija tagħna ma’ Alla,
tiġi mill-opri tagħna kieku Kristu jkun miet għalxejn.
Il-kelma oriġinali hija l-istess – dorean - li tfisser
għalxejn u b’xejn. Hawnhekk San Pawl qed jgħidilna: Ma
nħallux aħna lil Kristu li tana kollox b’xejn li jkun
għamel dan għalxejn. Jiġifieri jekk aħna ma nafdawx fih ikun
qisu insult kbir.
B’dan kollu għal wieħed li jrid ikun operatur pastorali
xinhi l-attitudni li jrid ikollu? Waħda primarja li tiġbor
dan kollu, inkluż dak li għadna kemm għidna, naħseb hija
l-attitudni li tiġbor fiha naħat ta’ l-istess munita:
is-sens ta’ gratitudni u s-sens ta’ umilta’. U naħseb li
wieħed ma jistax jispiċċa ħlief billi jikkwota lil San Pawl
fl-ewwel ittra lill-Korintin Kap 4 v7: Intom x’għandkom li
ma rċevejtux u jekk irċevejtuh għaliex tiftaħru bħallikieku
ma kienx rigal?
|
|